Inleiding

Het complex Klein-Vaeshartelt omvat een LANDHUIS van architect Wilhelm Wickop uit 1857, dat in de huidige vorm tussen 1857 en 1907 tot stand is gekomen; verder een dubbele DIENSTWONING uit 1899. Het geheel is gesitueerd in een grotendeels in de eerste helft van de twintigste eeuw tot stand gekomen LANDSCHAPPELIJKE TUIN.

Het complexterrein is grotendeels rechthoekig, met een driehoekige uitbreiding aan de noordzijde. Klein-Vaeshartelt wordt aan de westzijde begrensd door de straatweg met de naam Weert, aan de noordzijde door een in baksteen en mergel opgetrokken muur c.q. de gemeentegrens met Meerssen, aan de zuidzijde door de verbindingsweg van Weert naar de spoorwegovergang in de spoorlijn Roermond-Maastricht, aan de oostzijde door de spoorlijn Roermond-Maastricht.

Het huis werd in 1857 gebouwd in opdracht van de papierfabrikant Schrammen. Deze verkocht Klein-Vaeshartelt aan P. Regout, die het huis op zijn beurt overdeed aan P. Brouwers, een lid van zijn schoonfamilie.

Na de familie Brouwers kwam Klein-Vaeshartelt in handen van de fabrikantenfamilie Lhoëst, die de opdracht gaf tot het realiseren van de tuinaanleg. Het huis werd omstreeks 1900 verbouwd en versoberd. In 1906-1907 volgde een uitbreiding.

Het huis is gesitueerd aan de westzijde van het goed. De tuinaanleg bevindt zich in hoofdzaak aan de oostzijde, achter het huis. De dubbele dienstwoning bevindt zich aan de noordwestzijde van het huis, langs de straatweg.

Klein-Vaeshartelt heeft een tuinaanleg in landschapsstijl, grotendeels XXA, waarin enkele oudere elementen. Solitaire boomgroepen en bomen rond een centrale weide met rondwandeling, deels omgeven door bos met slingerpaden. In de na 1935 tot stand gekomen uitbreiding aan de noordoostzijde bevinden nog een deel van de bosaanleg plus restanten van het padenverloop en een bloementuin.

De tuin wordt aan de zuid- en westzijde omgeven door wegen, aan de noordzijde begrensd door een tuinmuren in baksteen en mergel, aan de oostzijde door een voormalige fruitboomgaard, thans grotendeels akker.

De tuinen van de dienstwoningen aan de noordzijde vormen een onverbrekelijke eenheid met de aanleg. Aan de westelijke oprit bevindt zich een hekpartij met pijlers.

De kleine bouwwerken in de tuin zijn voor de bescherming van ondergeschikt belang.

\t

Omschrijving\t

Eclectisch LANDHUIS Klein-Vaeshaertelt, XIXB, met dubbele dienstwoning uit 1899 en vroeg-twintigste eeuwse tuinaanleg in landschapsstijl. Het landhuis heeft geheel gepleisterde gevels met hardstenen dorpels. De dienstwoningen zijn opgetrokken in schoon metselwerk, hardstenen dorpels en lateien. De tuinmuur aan de noordzijde in baksteen en mergel.

Waardering

Klein-Vaeshartelt is als negentiende eeuws fabrikantenlandhuis van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect Wickop en de esthetische kwaliteiten van het geheel. Klein-Vaeshartelt maakt deel uit van een reeks buitenplaatsen langs Meerssenerweg en Weert, is vanwege deze situering ten zeerste verbonden met de ontwikkeling van de streek, is van belang vanwege de complexinrichting en van bijzondere betekenis voor het aanzien van de streek. Klein-Vaeshartelt is in redelijke mate gaaf. Het complex is van belang vanwege de kwaliteit van de samenstellende onderdelen en is als geheel van importantie voor de structurele en visuele gaafheid van de landschappelijke omgeving. Het negentiende eeuwse fabrikantenlandhuis Klein-Vaeshartelt is in typologisch en functioneel opzicht redelijk zeldzaam.