Inleiding

Het complex bestaat uit de volgende onderdelen:

Een POORTGEBOUW annex GASTENVERBLIJF met KAPEL en DRUIVENGANG gebouwd in een L-vorm rondom de GASTENTUIN in zijn geheel gelegen langs de zuidzijde van het complex(mon nr. 508965);

De KLOOSTERKERK (mon nr. 508966.);

KLOOSTERGEBOUWEN bestaande uit KAPITTELZAAL, kleine KAPEL, BOEKBINDERIJ, REFTER en SACRISTIE (mon nr. 508967);

KLOOSTERGANGEN met DWARSVLEUGEL en KLOOSTERTUIN (mon nr. 508968);

Aan de westzijde gelegen, vrijstaand DIENSTGEBOUW. (mon nr. 508969);

BERCEAU aan oostzijde van de tuin. (mon nr. 508970);

Rechthoekige BEGRAAFPLAATS gelegen ten oosten van de kloosterkerk. (mon nr. 508971).

Het klooster Sion werd in 1890 naar ontwerpen van G. te Riele in Neo-Gotische stijl gebouwd. Het complex was oorspronkelijk U-vormig en bestond uit de in elkaars verlengde liggende KLOOSTERKERK en KAPITTELZAAL met twee haaks daarop staande vleugels. In 1911 werd aan de zuidkant van dit complex het L-vormige POORTGEBOUW met GASTENVERBLIJF en KAPEL gebouwd door de toenmalige abt, zonder architect. Dit gebouw omsluit de aan het eind van de 19e eeuw aangelegde gastentuin. Daarachter ligt, ten oosten van de kloosterkerk, de BEGRAAFPLAATS, aan drie zijde omgeven door bosachtig gebied, aan één zijde grenzend aan bouwland. De gietmal waarmee de ijzeren kruizen zijn vervaardigd is in het bezit van het klooster. Voor het betonnen kruis aan de noordzijde van de begraafplaats stond oorspronkelijk een gipsen pietà.

In de loop van de tijd is het klooster veel verbouwd en zijn er onderdelen bijgebouwd. Het bouwdeel rechts van het poortgebouw werd in 1913 gebouwd naar ontwerp van de architect A. van Hattem uit Utrecht. Ook bouwde hij het torentje dat toegang geeft tot kerk en kapittelzaal en de gang voorlangs de kerk.

Vanaf 1935 heeft architect A. Vosman werkzaamheden voor het klooster verricht. Onder andere is het meubilair in de kloosterkerk, waaronder de koorbanken en lambrizeringen, in 1935 door hem ontworpen. Enkele ramen in de kerk zijn van Ren, Smeets. Het (niet beschermde) orgel is uit 1938. In 1938/1939 werden op de binnenhof twee armen van de KLOOSTERGANG en een nieuwe vleugel gebouwd door A. Vosman. Ook verbouwde hij de privé vertrekken met kapel van de abt en ontwierp het meubilair van de kapittelzaal. Na 1952 zijn de refter en nog enkele kloostergangen gebouwd, vermoedelijk eveneens naar ontwerp van A. Vosman.

Westelijk en min of meer losstaand van het kloostercomplex bevinden zich de dienstgebouwen aan een kloostererf. Het oudste DIENSTGEBOUW dateert van voor 1897 en vormt de westelijke afscheiding van het claustrum. Direct ten westen van het kloostererf ligt de 18e eeuwse boerderij die al voor 1890 bij het klooster in gebruik was. De tuin achter het klooster wordt aan de oostkant begrensd door een fraaie volgroeide L- vormige BERCEAU. Eén poot van de oorspronkelijk U-vormige berceau moest wijken voor de bouw van een stal. In de NO-hoek is een doorgang gemaakt voor landbouwverkeer.

Het klooster is ontstaan doordat een schenking de monniken de mogelijkheid gaf dit eerste en nog steeds enige Cisterciënzer klooster te stichten dat sinds de reformatie boven de grote rivieren werd gebouwd. Tot de schenking behoorde het huis Vrieswijk waar de monniken zich in 1883 vestigden. In 1890 werd het huis Vrieswijk verlaten en betrokken de monniken het nieuwe klooster. In 1935 werd het klooster tot abdij verheven. Abdij Sion ligt tussen Diepenveen en Wesepe in het bos. De toegang naar het klooster wordt gevormd door een monumentale laan.

Waardering

Kloostercomplex van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang als:

- het eerste en enige Cisterciënzer klooster dat boven de grote rivieren gesticht is;

- kloostergebouw van de architecten G. te Riele met toevoegingen van A. Vosman en anderen;

- fraai kloostercomplex waarvan het ontstaansproces nog duidelijk afleesbaar is.