Inleiding en omschrijving

Het complex DIENSTWONINGEN ORANJE NASSAU II omvat het voormalige woonhuis van de mijnpolitieman met mijnvakschooltje (1913), een dubbele hoofdopzichterswoning (1913) alsmede een ingenieurswoning (1914). Deze panden werden gebouwd in opdracht van de particuliere Maatschappij tot Exploitatie van Limburgse Steenkoolmijnen Oranje Nassau, naar een ontwerp van het bouwbureau van deze onderneming.

Het woonhuis van de mijnpolitieman met vakschooltje bevindt zich aan de zuidzijde van de Strijthagerweg. De dubbele hoofdopzichterswoning en de ingenieurswoning aan de noordzijde van de Strijthagerweg liggen daar in lineair verband tegenover.

De complexonderdelen kenmerken zich door een traditionele bouwstijl, met elementen van Neo-Renaissance. Bouwvolume, architectuur en ornamentiek van deze dienstwoningen hangen samen met de status van de oorspronkelijke bewoners op het mijnbedrijf.

Waardering

De voormalige dienstwoningen van de particuliere mijn Oranje Nassau II zijn van cultuurhistorische waarde en vertegenwoordigen algemeen belang als bijzondere uitdrukking van de ontplooiing van de mijnindustrie vanaf het laatste decennium van de negentiende eeuw. Het complex is als zodanig ook een bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling, samenhangend met de huisvesting van het hogere mijnpersoneel.

De architectuurhistorische waarden van het complex worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van het bouwbureau van de Oranje Nassau-mijnen, door de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de ornamentiek.

De situering van de dienstwoningen werd bepaald door de snelle ontwikkeling van de mijnindustrie in het tweede decennium van de twintigste eeuw en de exploitatie van de mijn Oranje Nassau II in het bijzonder. De oorzakelijke relatie tussen de dienstwoningen en het mijnbedrijf is vanwege de herinrichting van het voormalige mijnterrein niet meer als zodanig herkenbaar. Niettemin is het complex van belang voor het aanzien van de omringende wijk en de gemeente Landgraaf in het algemeen. Het complex geeft door architectonische vormgeving en situering bij de voormalige mijn-ingang uiting aan de sociale stratificatie van het mijnwezen, waarbij ook kan worden aangetekend dat de kolonie het Eikske op enige afstand van de voormalige mijningang is gelegen.

Het complex beschikt over een redelijke tot hoge mate van architectonische gaafheid. Bovendien is het complex in bovenregionaal kader typologisch en functioneel zeldzaam te noemen.