Inleiding

Het COMPLEX KERKPLEIN/KERKBERG te St. Odiliënberg (gemeente Ambt Montfort) is gesitueerd op en rond de kerkberg. Deze heuvel is gelegen aan de westkant van de dorpskern van Odiliënberg. De kerkberg wordt aan de oostzijde begrensd door het Kerkplein, aan de west- en zuidzijde door weilanden en akkers en aan de noordzijde door overige bebouwing op en aan de kerkberg. De kerkberg is aan de oostzijde via trappen te bereiken vanaf het Kerkplein en aan de westzijde via de toegangsweg Aan de Berg.

In 1888 verzoekt pastoor M.A.H.Willemsen de Orde van de Kanunnikessen van het Heilig Graf om in het kader van de emancipatie van het bijzonder onderwijs het lager onderwijs voor meisjes in Odiliënberg voor hun rekening te nemen. De Kanunnikessen kwamen daarvoor uit Bilzen (B.) en hervatten met hun komst de H. Graftraditie te St. Odiliënberg. Reeds in 1437 was de kerkberg door het H.Geestkapittel te Roermond voor de stichting van een vrouwenklooster aan de H.Graforde geschonken. In 1480 werden in Sint Odiliënberg de eerste zusters geprofest en geïnstalleerd in een klooster te Kinrooi (B). Vanaf 1467 tot 1639 werd het klooster te Sint Odiliënberg bewoond door Kanunniken van het H.Graf (mannelijke tak). In het laatstgenoemde jaar werden kerkberg en kloostergoederen overgenomen door het bisdom Roermond.

Als kloosterslot stelt pastoor Willemsen zijn pastorie uit 1879 - gelegen bovenop de kerkberg - ter beschikking. In 1889 geeft pastoor Willemsen de opdracht aan de voet van de kerkberg een nieuwe pastorie in de stijl van het Traditionalisme te bouwen.

De kloosterschool werd in twee fasen, respectievelijk in 1896 en 1905 gebouwd in negentiende-eeuws traditionele stijl met elementen uit de Neo Renaissance. Het kloosterslot stamt uit 1879 en is eveneens in negentiende-eeuws traditionele stijl gebouwd met elementen van de Chaletstijl. De huidige pastorie tenslotte stamt uit 1890, is gebouwd in de stijl van het negentiende-eeuws Traditionalisme en met een Hollandse trapgevel.

Omschrijving

De voormalige KLOOSTERSCHOOL ligt in het zuidelijke deel van de kerkberg en is middels een gang in oostelijke richting verbonden met het KLOOSTERSLOT. Het slot is in noordelijke richting weer verbonden met de BASILIEK. Het slot was namelijk de voormalige pastorie van de basiliek.

De basiliek heeft de status van Rijksmonument. Los van de basiliek ligt in de noordelijke punt van de kerkberg de O.L. VROUWEKAPEL, eveneens Rijksmonument. De huidige PASTORIE tenslotte ligt beneden aan de voet van de kerkberg, aan het Kerkplein.

De toegepaste bouwmaterialen voor kloosterschool, kloosterslot en pastorie zijn diverse soorten gekleurde baksteen en diverse soorten natuursteen.

De bouwstijl van de kloosterschool is Traditionalisme met Neo-Renaissance invloeden, het kloosterslot werd gebouwd in Traditionalisme met Chaletelementen en de huidige pastorie kent eveneens een negentiende-eeuws traditionele bouwstijl.

Waardering

Het complex bezit een combinatie van architectuur-historische, kerkhistorische en cultuur-historische waarden. De architectuur-historische kwaliteit van de complexonderdelen is hoog, met name van het kloosterslot. Het complex is van algemeen belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur en het interieur van de gebouwen en de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de genoemde objecten, met name van het kloosterslot. Het complex is tevens van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden, typologische waarden en zeldzaamheidswaarden.