Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
414856
Complexnummer
414769 - Berbice
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82962/134
Kadastrale aanduiding
Voorschoten A 4916
Leidseweg 221, 2253 AE te Voorschoten

Omschrijving

HOOFDGEBOUW. In de zuidwesthoek van het terrein van de historische buitenplaats gelegen twee verdiepingen hoge in rode Rijnsteen opgetrokken deels onderkelderd (parkzijde) huis op langwerpig rechthoekig grondplan onder dubbel met grijze pannen gedekt schilddak, met aan voor- en achterzijde centraal aan het gevelvlak gelegen vijfzijdig overkoepelde uitbouw. Het huis, dat een vroeg en gaaf voorbeeld is van het type van een vrij ondiep langgerekt op rechthoekig grondplan geprojecteerd buitenhuis, is vermoedelijk in 1674 gebouwd; de inscriptie op de bronzen buitenbel aan de westgevel luidt: "Soli Deo Gloria 1674". De naar de weg gekeerde gevel is negen venstertraveeën breed, waarvan de drie middelste in de vijfzijdig centraal gelegen uitbouw zijn gevat. Elke travee kent twee boven elkaar gelegen schuifvensters zonder roedenverdeling, waar aan weerszijden groen geschilderde persiennes zijn aangebracht. Oorspronkelijk kende het gevelvlak schuifvensters met roedenverdeling; deze zijn vermoedelijk rond 1900, toen Berbice in het bezit was van de familie Van Kempen, door de huidige roedenverdeling vervangen. Toen is ook het deel van het venstertravee op beganegrond-niveau rechts van de uitbouw doorgebroken in verband met de bouw van de nog steeds bestaande ruime houten serre. Het gevelvlak wordt aan zijn bovenzijde afgesloten door een breed hoofdgestel van kroonlijst, fries en architraaf, dat ook de overige drie gevels van het huis aan de bovenzijde afsluit. Ter hoogte van de tweede, in de middenas gelegen, en achtste venstertravee een dakkapel (waarin 2-ruitsvenster) met getoogde en geprofileerde bovendorpel en voluutvormige wangen. De koepelvormige met lood beklede kap boven de uitbouw wordt door een piron bekroond. Op de nok van het naar de voorgevel gelegen schilddak vier bepleisterde vierkante schoorstenen, waarin het motief van regelmatig in kettingverband gestapelde natuursteenblokken is getrokken. De schoorstenen worden bekroond door een zinken ruim overstekend pyramidevormig dak met ingezwenkte vlakken, waarboven een piron. De naar het park gekeerde gevel, die over zijn hele lengte van een hardstenen sokkel is voorzien, is negen venstertraveeen breed, waarvan de middelste drie in de vijfzijdig uitgebouwde centraal gelegen ingangspartij zijn gesitueerd. De aan weerszijden hiervan gelegen venstertraveeen liggen ten aanzien van de buitenste twee traveeen in een iets naar voren springend gevelvlak, waarvan de hoeken door in blokmotief gemetselde pilasters worden geaccentueerd. De uiteinden van het negen traveeen brede gevelvlak worden door twee pilasters gemarkeerd. Op het beganegrond-niveau zijn de linker twee traveeen en de tweede travee van rechts van een blindnis voorzien. Voor het overige zijn in de venstertraveeen schuifvensters als aan de voorzijde gevat, met uitzondering van de centraal gelegen travee, waarin op de eerste verdieping twee schuifvensters en op het beganegrond-niveau twee openslaande beglaasde deuren met dubbel bovenlicht en empire-motief van 'geteld geld'. De middentravee is bekleed met hardstenen Lodewijk XVI uitgevoerde platen waarin aan de zijkanten van de travee een blokmotief is aangebracht. De geprofileerde hardstenen deuromlijsting wordt door een hardstenen kroonlijst afgesloten. De vensteromlijsting rond middelste travee op de eerste verdieping wordt door een hardstenen ornament ter breedte van de bovendorpel van het onderliggende venster, voorstellende een gestyleerde draperie, bekroond. Aan de voorzijde van de koepelvormige met lood beklede kap een wijzerplaat met houten ombouw ter breedte van de centrale venstertravee, afgedekt met in hout uitgesneden guirlandes. Het horloge in de gevel, slaande heel en half slag, dateert uit de jaren '30 van de 18e eeuw. Het gaaf bewaarde uurwerk, dat zich achter de wijzerplaat in de koepelvormige uitbouw op zolder bevindt, is gesigneerd door Francis Schaepman en dateert uit deze tijd. Aan rechterzijde boven het terugliggende gevelvlak een dakkapel met getoogde bovendorpel en voluutvormige wangen. Op stilistische gronden kan de middentravee in de tweede helft van de 18e eeuw gedateerd worden. Gezien hun voegwerk dateren de bakstenen gevelvlakken ter weerszijden uit dezelfde tijd. Deze bakstenen en natuurstenen gevelpartij is waarschijnlijk tegen de grover afgewerkte bakstenen 17e-eeuwse gevelpartij aan gezet. Noordoostelijke gevel: drie venstertraveeen brede gevelpartij met op de eerste verdieping drie blindnissen in gele IJsselsteen. Op beganegrond-niveau een dubbele beglaasde deur met dubbel bovenlicht en tussendorpel. Rechts hiervan twee schuifvensters met roedenverdeling vormende een indeling van zes ruiten. Zuidwestelijke gevel: bepleisterde lichtgrijs geschilderde gevel waarin het motief van regelmatig gestapelde natuursteenblokken in kettingverband is getrokken. Op beganegrond-niveau een vier traveeen brede aanbouw onder lessenaarsdak met rijk geprofileerde gootlijst, voorzien van lichtgrijs geschilderd pleisterwerk met blokmotief en een rustica-sokkel, met kleine kiezels bezet. In het westelijke gevelvlak van de aanbouw drie dubbele schuifvensters (ruitvormige roedenverdeling) met enkele getoogde bovendorpels, en een poortje waarachter toegangsdeur. Op de eerste verdieping twee overkapte balkonnetjes met rijk bewerkte daklijst in 'chaletstijl', oorspronkelijk open, maar naderhand met glas dichtgezet. Tussen deze balkonnetjes een houten rijk bewerkte ombouw van de genoemde bronzen buitenbel met vermoedelijke stichtingsdatum van het huis, met zadeldak en makelaar, eveneens in 'chaletstijl'. De balkonnetjes, ombouw en aanbouw onder lessenaarsdak dateren vermoedelijk uit de tijd van de bouw van de portierswoning (1893). De indeling van de plattegrond van het interieur van het inwendige van de beganegrond en eerste verdieping wordt in de lengte in tweeën gedeeld door een corridor, die zich loodrecht onder de goot tussen de twee schilddaken bevindt en zich bijna over de gehele lengte van het huis uitstrekt. Op de beganegrond verbreedt deze corridor zich in het centrum van de noordwestelijke gevel, waar de ingangspartij is gelegen, in een ruime hal met bewerkt stucplafond en wit marmeren vloer (zoals ook de beide gangen belegd zijn), die in twee velden is verdeeld. Boven de loodrecht tegenover de ingangspartij gelegen deur een voorstelling in stuc van een vaas met guirlandes. In de in het zuiden gelegen hoek van de hal een 18e-eeuws roodmarmeren fonteintje. Aan de oostzijde van de corridor een zaal met 17e- of 18e-eeuwse houten sokkel met panelen, Lodewijk XVI plafond en schoorsteenpartij en Lodewijk XVI lijstwerk boven de lambrizering (in de jaren '30 van deze eeuw aangekocht en afkomstig van huis Backershagen te Wassenaar). Aangrenzend aan de zaal een ruime serre uit ca. 1900. Ten zuidwesten van de zaal een loodrecht tegenover de hal gelegen kamer met 17e- of 18e-eeuwse lambrisering met panelen, Lodewijk XVI schoorsteenmantel en 17e-eeuws balkenplafond (de oorspronkelijke behangsels boven de lambrizering met landelijke voorstellingen in rocaille omlijsting, vermoedelijk aangebracht rond 1745, toen de buitenplaats in bezit was van Adriana en Pieter Huguetan, in de jaren '30 van deze eeuw naar Frankrijk verkocht). Ten zuidwesten van deze kamer een kamer met 17e- of 18e-eeuwse lambrisering en 17e-eeuws balkenplafond. In de zuidwesthoek op beganegrond-niveau van het huis een fraaie ruime keuken met 17e- of 18e-eeuwse spoelbak, aanrecht met onderstel en 17e-eeuwse schouw en plafond met zeer zware balken. Onder de keuken, die geheel rondom met 17e-eeuwse tegels is bekleed, een 17e-eeuwse regenwaterput met oranje plavuizen en tongewelf. Op eerste verdieping centraal aan de zuidoostkant gelegen een driezijdig uitgebouwde kamer met 17e-eeuws balkenplafond en 17e- of 18e-eeuwse schoorsteenmantelpartij. Ten noordoosten hiervan een kamer met 17e-eeuws balkenplafond. In het centrum van de lengte van het huis boven de corridor een 17e- of 18e-eeuwse lichtkoepel met wanden van stuc. Boven de eerste verdieping een ruime zolder met zeer fraaie 17e-eeuwse kapconstructie.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 414769. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats