Jozef Israëlsplein 10, 2596 AT te 's-Gravenhage | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1. Wat staat er in het rijksmonumentenregister?

In het rijksmonumentenregister staat welke onroerende zaken beschermd zijn als rijksmonument. Dat kunnen gebouwen zijn, maar ook tuinen of parken of archeologische vindplaatsen. Het register bevat de gegevens die nodig zijn om een rijksmonument te herkennen (identificeren). Dit gebeurt aan de hand van onder andere adresgegevens en kadastrale gegevens. Hier hoort ook een omschrijving van het rijksmonument bij. Deze kan kort zijn of wat langer. Beschermd is de onroerende zaak (of zaken) die expliciet in de omschrijving genoemd staat. De registeromschrijving helpt in principe alleen bij de identificatie van het rijksmonument en geeft geen uitsluitsel over de monumentale waarden of de verandermogelijkheden.

Registergegevens staan in het bovenste deel van de pagina.
Overige gegevens staan in het onderste deel van de pagina.

2. Wat is precies beschermd?

Bij gebouwde monumenten is altijd de hele onroerende zaak beschermd, dus van buiten (exterieur) én van binnen (interieur). Álle onderdelen (bestanddelen) van de onroerende zaak maken deel uit van het rijksmonument. Dit is automatisch het geval, dus het is niet nodig dat ze allemaal zijn opgesomd in de registeromschrijving.

Onder de bescherming als rijksmonument vallen de onroerende zaken die expliciet in de omschrijving zijn genoemd. Is sprake van een inleiding, een omschrijving en een waardering, dan moet de onroerende zaak in elk geval in de omschrijving zijn genoemd om beschermd te zijn. Hierop bestaat één uitzondering: als een onroerende zaak in KAPITALEN in de inleiding vermeld is maar niet in het omschrijvende gedeelte, dan is de zaak toch beschermd. Onroerende zaken die alleen in een complexomschrijving zijn genoemd, maar niet in de omschrijving van één van de rijksmonumenten waaruit het complex bestaat, zijn niet beschermd.

Wat zijn bestanddelen van een onroerende zaak?

Een bestanddeel van een onroerende zaak is ieder onderdeel dat duurzaam met de onroerende zaak is verbonden. Het bestanddeel kan niet zomaar uit de onroerende zaak worden gehaald omdat schade ontstaat of omdat de onroerende zaak dan minder goed bruikbaar is. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij een deurklink. Deze kan zonder schade worden verwijderd, maar de deur kan niet meer open. Andere voorbeelden van bestanddelen zijn:

fundering en kelders;

gevels en gevelonderdelen, bijv. stoep, trap, bordes, ramen, glas en glas-in-lood;

draagconstructies zoals balklagen en de kapconstructie;

dakbedekking;

binnenmuren, bijv. van hout, steen of een ander materiaal;

interieur, bijv. plafond, wandafwerking, vloeren, trap, deur, schouw, vast meubilair, (kerk)orgel;

uitbouw, ook als deze is gemaakt na de aanwijzing als rijksmonument.

Een rijksmonument kan ook bestaan uit meerdere onroerende zaken. Denk aan een boerderij met bakhuis of aan een villa met theekoepel. Als de bescherming zich bij gebouwde monumenten uitstrekt over meerdere onroerende zaken, zijn deze allemaal genoemd in de registeromschrijving.

Bij archeologische rijksmonumenten bepaalt een kaart de omvang van de bescherming.

Dat geldt ook voor veel aangelegde rijksmonumenten, zoals een tuin of een park. Bij aangelegde monumenten worden niet alle onroerende zaken (bijv. beplanting) genoemd in de registeromschrijving, want dan wordt die veel te lang. De registeromschrijving beperkt zich dan tot de hoofdstructuur of het belangrijkste kenmerk van de aanleg.

3. Wat zijn monumentale waarden?

Bij het rijksmonument kan een lange omschrijving staan die een samenvatting geeft van de monumentale waarden van het rijksmonument. Die waarden zijn de reden waarom een onroerende zaak is beschermd als rijksmonument. In lang niet alle gevallen zijn die waarden vermeld en waar ze wel zijn vermeld is het dus geen volledige opsomming. De aanwezige monumentale waarden vormen wel de basis waarop een verbouwings- of restauratieplan van een rijksmonument wordt getoetst. Het is daarom aanbevolen om hier dan verder onderzoek naar te laten doen. Hoe dat in zijn werk gaat kunt u vinden op de Monumenten.nl.

4. Wat mag ik veranderen?

In het rijksmonumentenregister staat dus niet welke en hoe veranderingen aan het rijksmonument kunnen worden aangebracht. Voor werkzaamheden aan een rijksmonument heeft u vaak een vergunning nodig. Dit is een omgevingsvergunning en deze wordt afgegeven door de gemeente.

Er bestaan geen ‘lijstjes’ van wat wel en niet mag worden gewijzigd. Daarvoor verschillen de monumenten te veel van elkaar. Ook de plannen van eigenaren zijn zó verschillend, dat dit niet met een lijstje is op te lossen. Veranderingen zijn maatwerk en komen vaak in een dialoog tot stand. Informeer daarom bij uw gemeente. Op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kunt u lezen hoe dit proces verloopt, bijvoorbeeld in de Wegwijzer advies omgevingsvergunning.

Bekijk ook andere informatie op deze website over boerderijen, kerken, begraafplaatsen, molens, verduurzamen, zonnepanelen, interieur, bouwhistorie, natuursteen of beton enz.

Een goed hulpmiddel bij het maken van een plan en de keuzes die daarbij moeten worden gemaakt, is de restauratieladder van Stichting ERM.

Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer: 452734
Inschrijving register: 15 april 1993
Kadaster deel/nr: 82987/2
Internationaal kenteken: Nee
Kadastrale aanduiding: 's-Gravenhage P 8460

's-Gravenhage P 10800 A1

's-Gravenhage P 10800 A2

's-Gravenhage P 10800 A3

's-Gravenhage P 10800 A4

's-Gravenhage P 10800 A5

's-Gravenhage P 10800 A6

's-Gravenhage P 10800 A7

's-Gravenhage P 10800 A8

's-Gravenhage P 10800 A9

's-Gravenhage P 10800 A10

's-Gravenhage P 10800 A11

's-Gravenhage P 10800 A12

's-Gravenhage P 10800 A13

's-Gravenhage P 10800 A14

's-Gravenhage P 10800 A15

's-Gravenhage P 10800 A16

's-Gravenhage P 10800 A17

's-Gravenhage P 10800 A18

's-Gravenhage P 10800 A19

's-Gravenhage P 10800 A20

's-Gravenhage P 10800 A21

's-Gravenhage P 10800 A22

's-Gravenhage P 10800 A23

's-Gravenhage P 10800 A24

's-Gravenhage P 10800 A25

's-Gravenhage P 10800 A26

's-Gravenhage P 10800 A27

's-Gravenhage P 10800 A28

's-Gravenhage P 10800 A29

's-Gravenhage P 10800 A30

's-Gravenhage P 10800 A31

's-Gravenhage P 10800 A32

's-Gravenhage P 10800 A33

's-Gravenhage P 10800 A34

's-Gravenhage P 10294 A1

's-Gravenhage P 10294 A2

's-Gravenhage P 9130

Jozef Israëlsplein 34 A, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 10, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 12, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 14, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 16, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 18, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 20, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 22, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 24, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 26, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 28, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 30, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 32, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 34, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 9, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 11, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 13, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 15, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 17, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 19, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 21, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 23, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 25, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 27, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 29, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 31, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlsplein 33, 2596 AT te 's-Gravenhage

Jozef Israëlslaan 61, 2596 AN te 's-Gravenhage

Omschrijving

Inleiding.

Appartementengebouw en herenhuis uit 1925 op onregelmatige plattegrond ontworpen door J. Wils en F.L.J. Lourijsen volgens de ideeen van het Nieuwe Bouwen.

Omschrijving.

Gebouw uit 1925 bestaande uit appartementen en een hierin opgenomen herenhuis gebouwd volgens de principes van het Nieuwe Bouwen, waarin elementen die kenmerkend zijn voor de architectuur van Frank Lloyd Wright zijn terug te vinden. Het is gesitueerd op de kop van een bouwblok en heeft drie gevels die langs de openbare straat zijn gelegen. De kubistische wijze van bouwen kenmerkt zich door sobere bakstenen muurvlakken waarbij betonnen gevelbanden, vensterbanken, uitkragende luifels en dakoverstekken een horizontale geleding geven. De in de architectuur opgenomen schoorsteenkanalen zorgen voor een speels verticaal element in de compositie. Wrightiaans zijn ook de hoge beplantingsvakken onder de ramen van de parterre.

Het gebouw is opgetrokken in schoon metselwerk met natuurstenen banden en varieert van drie tot vier bouwlagen met platte daken. De vloerplaten van de erkers, balkons en de luifels zijn uit gewapend beton samengesteld.

De hoofdingang heeft sculptuur in donkergrijze Namense hardsteen (links een uil en rechts een pelikaan) van de beeldhouwer J.C. Altorf. De hierachter gelegen vestibule en gang met de daaraangrenzende deuren naar de appartementen zijn nog authentiek. De stalen vensters zijn recentelijk grotendeels vervangen.

Waardering.

Het appartementengebouw met herenhuis is architectuurhistorisch waardevol als een gaaf voorbeeld van het Nieuwe Bouwen met duidelijke invloeden van de amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. Een belangrijke toegevoegde waarde vormt de stedebouwkundige ligging op de kop van een bouwblok langs het ovaalvormige Jozef Israelsplein.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functie	Verbijzondering	Toelichting
Ja	Woningen en woningbouwcomplexen	Appartementengebouw	Flatgebouw

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid	Van	Tot	Nauwkeurigheid	Toelichting
vervaardiging	1925	1925	exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie	Subcategorie	Bouwtypen	Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen	Appartementengebouw	Appartement

Bouwstijlen

Bouwstijl	Zuiverheid	Toelichting	Rijksmonumentnummer
n.v.t.	niet van toepassing

Ambachten

Vakman	Beroep	Toelichting
Lourijsen, F.L.J. ; Conversie MRS	architect / bouwkundige / constructeur
Wils, J. ; Conversie MRS	architect / bouwkundige / constructeur