Inleiding

Het WOONHUIS 'de Hofstede' is in 1882 gebouwd voor de familie Albarda in een eclectische stijl en is verwant aan het zogenaamde Asser type. Het terugliggende, op de Vaart georienteerde huis is van het soort dat in de negentiende eeuw veel is gebouwd en waarvan ook in Assen nog enkele zijn te vinden. Van belang is ook de TUIN, die voor een deel nog is voorzien van de oorspronkelijke negentiende eeuwse aanleg en enige bijbehorende erfbeplanting; het terrein is afgezet door een eenvoudig giet- en smeedijzeren HEKWERK. Het schuurtje links van het huis valt niet onder de bescherming.

Omschrijving. Het verdiepingloze huis is opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond en staat onder een met geglazuurde Hollandse pannen gedekt, afgeknot schilddak. De vijf traveeën brede, symmetrische voorgevel heeft een gepleisterde plint met ontluchtingsroostertjes en een verkropt entablement met geprofileerde gootlijst, waarop oorspronkelijk een attiekbalustrade stond. Het middenrisaliet is boven het hardstenen stoepje voorzien van een entreepartij met paneeldeur met gecanneleerde stolpnaald en geprofileerd kalf onder getoogd bovenlicht. De omlijsting bestaat uit op hardstenen basementen staande pilasters met een op consoles rustende kroonlijst. Aan weerszijden van de ingangstravee is de gevel voorzien van twee getoogde vensters, die met persiennes zijn behangen. Over de gehele hoogte van het voorste dakschild staat een bakstenen dakkapel onder uitkragend zadeldak met hangende hoekstijlen, makelaar en gesneden windveren aan een geprofileerde deklijst. De dakkapel heeft een brede, getoogd vensterpartij met geprofileerde neggen, spitsboogtraceringen in de bovenramen en een profiellijst met kuif. Het venster staat in een groen geschilderd gepleisterd veld met tudorboog en pilasters met korintische kapiteeltjes, die ook de hoeken van de dakkapel accentueren en met elkaar zijn verbonden door korfboogjes. In de rechter zijgevel bevindt zich een hardstenen stichtingssteen met de naam J.A. Albarda geboren Kits van Heijningen. Links in de gevel staat een porte brisée met getoogd bovenlicht, in het midden een venster boven een eveneens getoogd kelderraam en rechts een venster als in de voorgevel. Deze gevelopeningen zijn op het kelderraam na behangen met persiennes en het entablement is gelijk aan die van de voorgevel en de linker zijgevel. Het dakschild bevat drie vroeg-twintigste eeuwse dakkapellen met geprofileerde lijsten rondom platte daken. De achtergevel is voorzien van een brede, getoogde porte brisée en een deur met decoratieve roedeverdeling en gekleurd glas onder een geprofileerd kalf en getoogd bovenlicht. De uitbouw (schuur) aan deze gevel staat onder een met pannen gedekt zadeldak met een wolfsend en is voorzien van gietijzeren schotelankers, goten op klossen, een deur met tweeruits bovenlicht, een zesruits schuifraam en een gietijzeren roosvenstertje in de kopgevel. De linker zijgevel is voorzien van een in 1911 door architect J. Smallenbroek aangebouwde serre, die staat voor een porte brisée als in de rechter zijgevel. De serre heeft afgesnoten hoeken, een entablement met geprofileerde kroonlijst en een met convex gewelfde zinken platen met imitatieschubben gedekt, koepeldakje met kroonlijst. Het resterende geveldeel heeft een entablement en vensters met persiennes als in de voorgevel. De voortuin heeft een erfscheiding die bestaat uit hekken van smeed- en gietijzer die staan tussen gecanneleerde gietijzeren balusters met pijnappelbekroning op blokken van Bentheimer zandsteen. De deels formele aanleg van de achtertuin is negentiende eeuws met paden tussen verhoogde grasperken.

Waardering. Het karakteristieke huis is van architectuurhistorische waarde als een mooi en vrij gaaf voorbeeld van een type dat kenmerkend is voor de niet-stedelijke, laat-twintigste eeuwse woonhuisarchitectuur. Vanwege de situering naast de villa 'Rustica' en door de aanwezigheid van een bijbehorende negentiende eeuwse tuin heeft het beeldbepalende pand ook ensemblewaarde. 'De Hofstede' maakt tevens deel uit van het beschermd stadsgezicht Assen.