Inleiding

DUBBELE VILLA, vrijstaand gesitueerd in de uit overwegend villabebouwing bestaande oostelijke gevelwand van de Noorderstationsstraat, gebouwd in 1900 in opdracht van een rentenierende hereboer, E. Frater Smid, in Art Nouveau-stijl met elementen van de Chalet-stijl. De zeegroene tegels met bloemmotieven in Art Nouveau-stijl in de borstweringen onder de vensters zijn van Duitse makelij: aardewerkfabriek Offstein A.G. te Offstein. Nr. 47 was jarenlang in gebruik als kantoorruimte en is in 1990 gesplitst in een beneden- en een bovenwoning. Het interieur van nr. 47 is inwendig aangepast. De voordeur is vernieuwd en het glas-in-lood van de bovenlichten van het venster in de voorgevel is niet meer aanwezig. Ondanks deze aanpassingen heeft het gebouw zijn monumentale karakter behouden. Nr. 49 is thans nog in gebruik als één woonhuis; het interieur verkeert grotendeels in oorspronkelijke, zij het verwaarloosde staat.

Omschrijving

Het gebouw is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en bestaat uit een souterrain met twee bouwlagen onder een afgeknot, licht ingesnoerd schilddak met fors overstek, belegd met een rode platte Friese pan (nr. 49) en een rode nieuwe golfpan (nr. 47). De gevels zijn opgetrokken uit rode baksteen. In het midden van de asymmetrisch opgezette voorgevel bevindt zich de dubbele ingang met een hoge hardstenen stoep in een portiek met een gemeenschappelijke luifel met een lessenaarsdak, belegd met rode keramische leien en rustend op bewerkte houten schoren. De bovenlichten zijn rechtgesloten met natuurstenen lateien en hebben een gebogen roedeverdeling en ontlastingsbogen van afwisselend gele verblendsteen en groen geglazuurde steen. Boven de ingang bevindt zich een inpandig balkon met een rondboogopening en twee openslaande balkondeuren met glas-in-lood bovenlicht. De ingangstravee wordt bekroond door een vierkante, torenachtige uitbouw met tentdak en een zich verjongend kleiner tentdak op houten stijlen. De vensters hebben segmentbogen en glas-in-loodbovenlichten met rollagen van afwisselend gele verblendsteen en groen geglazuurde steen en natuur- en zandstenen negblokken en vensterbanken. Die van de begane grond - twee in de noordelijke, vooruitspringende travee en een driedelig venster in de zuidelijke travee - hebben borstweringen met turkooizen geglazuurde tegels. Op de verdieping rechts van het middenrisaliet bevindt zich een rechthoekig houten balkon op houten consoles met houten stijl- en regelwerk onder een lessenaarsdak; links een balkon met bakstenen borstwering, waartussen twee sierlijk bewerkte smeedijzeren hekjes met Art Nouveau-motieven zijn aangebracht. Boven het balkon links bevindt zich een over de volle breedte van dit geveldeel doorlopend lessenaarsdak op bewerkte houten schoren en gebogen stijl- en regelwerk met een in het midden verhoogd lessenaarsdakje dat aansluit op de kap. De achtergevels bezitten rechthoekige houten serres waarvan die van nr. 47 is uitgebouwd. Een smeedijzeren hekwerk omsluit de voortuin.

Het interieur van nr. 49 is grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Van belang onder meer de kamers en suite met zwartmarmeren schouwen en het verfijnd beschilderde plafond met bloem- en bladmotieven in Art Nouveau-stijl, het tochtportaal met beschilderd stucwerk in Art Nouveau-stijl en beschilderde glazen tochtdeur, bewerkte houten trap en gang met witmarmeren vloer en lambrizering in marmerimitatie en diverse kleurige glas-in-loodvensters.

Waardering

Dubbele villa, ontworpen in 1900 met een opmerkelijke vormgeving en een van de eerste gebouwen in de gemeente Groningen met elementen van de Art Nouveau-stijl, van algemeen belang vanwege zijn cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde vanwege de originaliteit van het ontwerp en vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur en interieur (onderdelen). Bovendien vormt het gebouw een waardevol architectonisch element in de uit overwegend villabebouwing bestaande oostelijke gevelwand van de Noorderstationsstraat in Groningen.