Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
497065
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82700/165
Kadastrale aanduiding
Breukelen K 283
Oud Aa 34 A, 3621 LC te Breukelen

Omschrijving

INLEIDING

Ten oosten van het in 1673 verwoeste ridderhofstad Ruwiel gelegen boerderij Groot Ruwiel van het voerdeeltype op T-vormige plattegrond onder rieten kappen. Het dwarse voorhuis en de stal worden door een brandmuur gescheiden. Het voorhuis is aan de rechterkant onderkelderd.

De van oorsprong uit de 16de (?) eeuw daterende boerderij is, getuige een steentje in de linkerzijgevel van het voorhuis, in 1673 grotendeels herbouwd, met gebruikmaking van bouwmateriaal, afkomstig van de in dat jaar verwoeste ridderhofstad Ruwiel. De oudste constructieve onderdelen van de boerderij bevinden zich in het stalgedeelte. De eiken ankerbalkconstructie heeft een merkensysteem dat een bouwdatum in de 16de eeuw niet uitsluit. De eiken spanten met krommers boven het voorhuis dateren van de 17de eeuw. Aan het voorhuis zijn verschillende soorten en formaten baksteen verwerkt, die, aan de grootte te oordelen, voor een deel afkomstig kunnen zijn van de bovengenoemde ridderhofstad en anderzijds het gevolg zijn van verbouwingen in de eeuwen daarna.

In de loop van de tijd is de boerderij diverse malen gewijzigd. Een kruiskelder is veranderd in een kelder met troggewelven, de indeling van het voorhuis is aan een veranderend gebruik aangepast, de brandmuur is vernieuwd, evenals de stalmuren in de 19de en 20ste eeuw.

OMSCHRIJVING

Het brede voorhuis heeft een met riet gedekt zadeldak. Aan de gevels zijn diverse formaten baksteen van verschillende ouderdom toegepast. De indeling van de voorgevel met zesruitsvensters en een deur op de begane grond en vierruitsvensters op de verdieping is overwegend 19de-eeuws.

De linkerzijgevel aan de zuidoostzijde eindigt met een tuit met vlechtin- gen. In deze gevel een wapensteen uit 1591, afkomstig van de ridderhofstad, met het alliantiewapen Van Aeswijn - Van Isendoorn met en surtout het wapen van Ruwiel. In het jaar 1591 werd Aernoud van Aeswijn beleend met Ruwiel. Boven de wapensteen baksteentjes met ingekrast ANo CCVE en CDVE, mogelijk verwijzend naar de herbouw van de boerderij en de toenmalige bewoners.

De rechterzijgevel aan de noordwestzijde eindigt met een tuit met vlechtingen. Een gekruld muuranker in de top. Het metselwerk vertoont klezoren op de hoeken in de koppenlagen. Ter hoogte van de kelder vensters met spijlen, van de opkamer zesruitsvensters en op de verdieping een vierruitsvenster. In het inwendige loopt aan de rechterkant de kelder van de voorgevel tot de brandmuur. De overdekking bestaat uit houten troggewelven als vervanging van een kruisgewelf. De erboven liggende, onverwarmde, opkamer heeft een 19de-eeuwse balklaag evenwijdig met de voorgevel. Op de verdieping verdelen drie gebinten de ruimte in vier vakken. De eiken kapconstructie met krommers heeft gehakte merken. De kap is vernieuwd.

Voor- en achtergedeelte worden van elkaar door een (opnieuw opgemetselde) brandmuur van elkaar gescheiden.

De stalgevels ter linker- en rechterzijde zijn ongelijk van hoogte en in de tweede helft van de 19de eeuw van rode baksteen (waalformaat) opgetrokken. Halfronde stalraampjes met gietijzer en roeden. Het metselwerk van de achtergevel is vernieuwd. In het inwendige valt de bijzonder brede voerdeel op. Eikenhouten ankerbalkgebinten met gehaalde merken verdelen de ruimte in vijf vakken.

WAARDERING

Boerderij van belang uit een oogpunt van geschiedenis, de herinnering aan de verwoeste ridderhofstad Ruwiel, en van belang door de historische constructie in voor- en achtergedeelte.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M)