Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
505366
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82874/95
Kadastrale aanduiding
Amsterdam U 6583
Valeriusstraat 198, 1075 GJ te Amsterdam

Omschrijving

Inleiding

Een uit 12 woningen en een regentenkamer in de gevelwand aan de even zijde van de Valeriusstraat opgetrokken HOFJE met binnentuin - waarin houten turfhokken en een houten prieel - genoemd naar de man van de stichteres Mr. Joan Fontaine (1862-1731), gebouwd in 1912-1913 naar een ontwerp in neo-Hollandse Renaissancestijl van de Gebr. Van Gendt ALzn. in opdracht van J.C. Knapp jr. namens het bestuur van het in oorsprong in 1754 gestichte, doch verplaatste Fontainehofje.

N.B. Voordien was het hofje gelegen aan de Keizersgracht no.47-63. De hardstenen pomp aan de binnenhof, de gevelsteen aan de voorzijde en een deel van het interieur van de regentenkamer verhuisden mee naar de Valeriusstraat en dateren uit de 18de eeuw.

In 1979 zijn alle woningen voorzien van douche-inrichtingen.

Omschrijving

Hofje op een samengestelde plattegrond bestaande uit parterre, een forser uitgevoerde verdieping en een kapverdieping onder een samenstel van een zadeldak en twee steekkappen bedekt met rode pannen. Op het dak, exact in het midden, een gemetselde achtkantige en van een rondomlopend hardstenen band voorziene schoorsteen met een zinken bekroning.

De voorgevel bestaat uit drie traveeën waarvan de linker- en rechtertravee vijf vensters breed zijn en de middelste travee vier vensters breed is. De buitenste traveeën eindigen beide in een trapgevel met hardstenen klauwstukken ter weerszijden van de bovenste trap.

De ingang bevindt zich in de rechtertravee en bestaat uit een houten, rechthoekige deur met in houten roeden gevatte zijlichten. De ingang is gevat in een samenstel van twee gemetselde op een hardstenen basement en plint rustende pilasters onder een brede eveneens hardstenen fries met daarin een gevelsteen waarin in kapitalen 'Fontaine hofje' is gebeiteld.

De naar binnen gelegen en merendeels gekoppelde vensters van verschillend formaat met houten schuiframen en een twaalfruits verdeling op de begane grond en een vijftienruits verdeling op de verdieping - alle voorzien van hardstenen onderdorpels, hoekstenen en strekkenlaag - zijn symmetrisch over de hele gevel verdeeld. Venster boven ingang op de verdieping voorzien van aedicula-vormige omlijsting als versieringsmotief bestaande uit een samenstel van gemetselde pilasters op een hardstenen van sierkrullen voorziene plint, een natuurstenen hoofdgestel en fronton in neo-Lodewijk IV-stijl waarin 'A.D. 1913' is gebeiteld.

Tussen de twee trapgevels twee dakkapellen, elk met twee zesruits draairamen onder een getoogde uitkragende daklijst. In de trapgevels drielingvensters met een kleine achtruitsverdeling met schuiframen.

In de middentravee ter hoogte van de verdieping is de hardstenen gevelsteen van het oorspronkelijke hofje ingemetseld waarin de wapens zijn gehakt van de stichteres en haar man, met terzijde 'Fontaine-Hoffie' benevens het stichtingsjaar Anno 1754 en voorts in drie regels de vermelding: Gestigt door Vrouwe Petronella Calkoen Wed. de Ed: Heer Mr. Ioan Fontaine, in syn Ed: leven Schepen en raad deser stad

In de achtergevel eindigen de twee uitspringende buitenste traveeën in een tuitgevel. De vensters op de verdieping zijn verschillend van formaat waarbij de groter uitgevoerde vensters zijn voorzien van twaalfruits kozijnen met schuiframen en de smalle vensters van twee tweeruits tuimelramen. Boven de beganegrondverdieping een aan ijzeren sierkettingen opgehangen houten luifel. Onder de luifel houten - soms enkele, dan weer dubbele - tegen de muur geplaatste rechthoekige turfhokken met schuin bovendeksel en stortmond aan de onderzijde. In het midden van het hofje een hardstenen pomp. Aan de achterzijde een houten prieel.

De regentenkamer bevat nog een deel van het oorspronkelijke 18de eeuwse interieur afkomstig uit het hofje aan de Keizersgracht.

Waardering

In oorspronkelijke staat verkerend hofje met binnentuin, turfhokken en houten prieel van algemeen belang wegens cultuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van een vroeg 20ste-eeuws gebouw van liefdadigheid bestemd voor bejaarden van het vrouwelijk geslacht. Architectuurhistorisch van betekenis als goed voorbeeld van neorenaissance architectuur.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Sociale zorg, liefdadigheid Hofje