Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
505644
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82979/87
Kadastrale aanduiding
Amsterdam U 8700
Koninginneweg 29, 1075 CG te Amsterdam
Koninginneweg 31, 1075 CG te Amsterdam
Emmastraat 2, 1075 HT te Amsterdam

Omschrijving

Inleiding

Een in 1893 tot stand gekomen TRAMREMISE met bovenwoning. De ontwerptekeningen uit 1892 en 1893 vermelden een 'Ontwerp voor een Remise en Stallen aan de Parkweg in de Gemeente Nieuwer Amstel'. De opdracht tot de bouw werd verleend door de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij. De architect was A.L. van Gendt. In het bouwdossier is verder sprake van de deelname van P.H. van Gendt. De remise is ontworpen en gebouwd in de stijl van de neo-renaissance. Het aan drie zijden vrijgelegen gebouw is gesitueerd in een bocht van de Koninginneweg. Het geheel bestaat uit een hoofdgebouw aan de korte zijde en een daarachter gelegen lager stal- en remisedeel. Het hoofdgebouw bestond uit eenkoetshuis, een kantoor voor de stalbaas en bergplaatsen op de begane grond en uit een kleine bovenwoning, berg plaatsen, afrekenkamer en kamer van de hoofdconducteur op de verdieping. Het stal- en remisedeel, destijds gelegen langs een sloot aan de huidige Emmastraat, bood plaats aan 81 paarden. Verder een stalling voor de tramwagens, een ziekenstal en een smidse.

In 1903 werd de bovenwoning verbouwd. Aan de zijde van de Koninginneweg vond hiertoe op de eerste verdieping een uitbreiding plaats. De vensterpartij aan de ZO-zijde van het hoofdgebouw maakte hiervan onderdeel uit.

In 1933 werd de 'verklaring van geen bezwaar' uitgegeven tegen het inrichten van de tramremise tot sectiepost voor de stadsreiniging. De hoofdarchitect was B.A. Lubbers. De stallen werden omgebouwd tot rijwiel- en driewielbergplaats voor het G.E.B. Thans wijkgebouw ten behoeve van de Gemeentepolitie.

Omschrijving

In rode baksteen gemetseld hoofdgebouw (Koninginneweg 29-31) van de voormalige tramremise bestaande uit twee bouwlagen: parterre, verdieping. Bij de trapgevel is sprake van een zolderverdieping. Gebouwd op een rechthoekig grondplan en gedekt door een combinatie van dakvormen.

De rijk geornamenteerde voorgevel (N.) staat op een natuurstenen plint en heeft een doorlopende cordonlijst met fries en kroonlijst op consoles. Het fries is gevuld met rode en geel bruine siertegels. Gehele gevel gesierd met natuurstenen speklagen en sluitstenen en lisenen met gebosseerde bandstenen. Het rechterdeel van de voorgevel maakt een voorsprong ten opzichte van het linker geveldeel. Op de begane grond een brede vensterpartij onder gietijzeren latei. De moderne onder verdeling van deze voormalige doorgang voor tramwagens vertoont gelijkenis met die van de harmonicadeur op de oorspronkelijke ontwerptekeningen. Op de verdieping twee vensters met kruiskozijnen waarboven meervoudig verdiepte rondboognissen met renaissance-ornament op het gemetselde veld. Tandlijst bij de bovendorpel. Centrale kraagsteen uitgewerkt over de daaronder gelegen twee speklagen. Trapgevel met centraal rondboog venster in natuur- en bakstenen kader; verder natuurstenen rolwerkornament. Hardstenen treden met natuurstenen sierelementen. Voluten met reminiscentie aan paardekoppen boven afsluitende trede. Zadeldak met dakkapellen (rechterkapel is recent) achter trapgevel. Het linkerdeel van de voorgevel heeft een gelede toegangspartij onder gietijzeren latei, waarvan de onderverdeling gelijkenis vertoont met die van de harmonicadeur op de oorspronkelijke ontwerptekeningen. Aan weerszijden van de deur nog een tweeruits-venster in rondboognis. Natuur- en hardstenen stijlen en boven- en onderdorpels. Segmentvormige uitsparing boven de bovendorpel. Op de verdieping een drietal vensters met kruiskozijnen. Centrale venster vrijwel identiek met die op de verdieping van het vooruitspringende rechterdeel van de voorgevel. Rechte gevelbeëindiging met natuurstenen balustrade. Centrale deel hoger opgetrokken met lijst waaronder fries met consoles, balustrade met sierelementen en centrale hooggeplaatste obelisk op geornamenteerde natuustenen voet.

De westelijke zijgevel staat op een natuurstenen plint en heeft een vrijwel doorlopende cordonlijst met fries en kroonlijst op consoles. Het fries is gevuld met gele en roodbruine siertegels. Gehele gevel is gesierd met natuurstenen speklagen en sluitstenen. Deze zijgevel wordt gedomineerd door een aan drie zijden vrijgelegen torenachtige voorsprong met twee kleine trapgevels waartussen een combinatie van zadel- en afgeknot tentdak. Op de begane grond is in de hoek met het linkerdeel van de zijgevel de toegangspartij tot de bovengelegen woning geplaatst. Onder een als baldakijn vormgegeven luifel, rustend op een zuil met sokkel, leidt een trap naar de toegangsdeur. Vensters identiek met de vensters in het linker deel van de voorgevel. Het venster op de verdieping is een iets vereenvoudigde weergave van het centrale venster op de verdieping van het linkerdeel van de voorgevel. Rechte gevel beëindiging met kroonlijst met consoles en tandlijst; verder twee siergevelstenen. Op de verdieping van de torenachtige uitbouw vensters bestaande uit twee smalle gekoppelde vensters onder boognis. Verder een omlopend boogfries en kroonlijst met consoles en geel met roodbruine siertegels. Twee dakkapellen. Het rechterdeel van de zijgevel toont een dakterras met houten balustrade boven de verdieping. Een verbouwde dakkapel geeft hiertoe toegang. Op de verdieping de resultaten van de uitbreiding van 1903. De cordonlijst is hierdoor onderbroken. Aan de achterzijde van het gebouw nog de top van de afsluitende trapgevel met schoorsteen.

De oostelijke zijgevel toont asymmetrisch geplaatste vensters waaronder één drieruits-venster in rondboognis, met natuur- en hardstenen stijl en boven- en benedendorpel en met segmentvormige uitsparing boven de bovendorpel. Gemetselde lisenen met natuurstenen blokken, toegangsdeur, cordonlijst en balustrade met sierbollen op gemetselde posten. Het zuidelijk deel van de zijgevel is lager gelegen.

Het lager gelegen stal- en remisedeel (Emmastraat 2) ligt aangrenzend ten zuiden van het hoofdgebouw. Dit deel kent één bouwlaag en een kleine zolderverdieping. Aan zowel de oost- als de westzijde recente toevoegingen. Het geheel wordt gedekt door twee gekoppelde zadeldaken met pannen en zakgoot. Verder eenvoudige vensters als genoemd in de beschrijving van de begane grond van het linkerdeel van de voorgevel. Toegangsdeur aan de oostelijke gevelwand met overeenkomstig bovenlicht. Brede entrées aan de oostelijke gevelwand zijn recent.

Waardering

Tramremise, bestaande uit een hoofdgebouw met bovenwoning en een stal- en remisedeel, van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde. De detaillering van het hoofdgebouw en de typologisch-functionele waarde van het geheel, alsmede de markante positie ten opzichte van Koninginneweg, Willemsparkweg, Emmalaan en Koningslaan vormen een toegevoegd belang.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen Opslag Tramremise