Inleiding

Spoorwegwatertoren uit 1928 naar ontwerp van Ir. S. van Ravesteyn op het terrein van de Nederlandse Spoorwegen.

Beschrijving

In gele baksteen en gewapend beton opgetrokken spoorwegwatertoren op cirkelvormige plattegrond, ter hoogte van drie bouwlagen en afgesloten met een plat gedekt, wit geschilderd betonnen waterreservoir. Op de begane grond drie toegangsdeuren. Bakstenen vensterdorpels en dito rollagen omlijsten de vier- en achtruits stalen draai- en klepramen. Tegen de noordzijde tussen tweede verdieping en dakrand een stalen trap.

Waardering

De in oorsprong uit 1928 daterende spoorwegwatertoren naar ontwerp van S. van Ravesteyn vertegenwoordigt aanzienlijke zeldzaamheidswaarde als historisch en herkenbaar relict van het stoomtijdperk, zijnde een relatief kortstondige maar belangwekkende episode uit de geschiedenis van de Nederlandse Spoorwegen alsook een passage uit de historie van bedrijf en techniek.

Binnen het oeuvre van de architect is de spoorwegwatertoren een van de oudste nog bestaande bouwwerken: Van Ravesteyn geldt in ons land als een vooraanstaand en beeldbepalend 20ste-eeuwse spoorweg-architect. Het object belichaamt Van Ravesteyns sobere, functionele stijlperiode en markeert een vroege ontwikkelingsfase uit zijn loopbaan. Tevens is van aanzienlijke historische spoorweg-exclusiviteit sprake omdat heel veel bouwwerken van Van Ravesteyn zijn gesloopt als gevolg van snel verander(en)de opvattingen omtrent reizen en vervoer.

De symboolwaarde van de spoorwegwatertoren bestaat aan de ene kant grotendeels uit het door oorlogshandelingen gemutileerde object waar op letterlijk treffende wijze de vierde dimensie, zijnde de factor tijd, zijn onomkeerbare verwoestende uitwerking heeft uitgeoefend en voor een ander belangwekkend deel uit de relatief beperkt behouden gebleven oorspronkelijke historische bouwmassa die met respect in de na-oorlogse jaren werd hersteld en aangevuld, zodat de continuiteit van de functie gewaarborgd bleef.

Door plaatsing op het stationsemplacement blijkt tussen de spoorwegwatertoren en het bedrijvig ensemble van het station een historisch functioneel spanningsveld te zijn ontstaan met zowel visueel-ruimtelijke relaties als historisch-chronologische belevingswaarden.