Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
506255
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82762/103
Kadastrale aanduiding
Capelle G 1264
Nieuwevaart 22, 5161 AR te Sprang-Capelle

Omschrijving

Inleiding

KORTGEVELBOERDERIJ onder zadeldak met nok haaks op de Nieuwevaart. De boerderij stamt uit omstreeks 1850 en is gelegen in het gelijknamige veenzonedorp waarvan de vaart gedempt is. Na beëindiging van de agrarische functie werd in de boerderij omstreeks 1900 een smederij gevestigd.

Omschrijving

Het gedeeltelijk onderkelderde eenlaags pand is opgetrokken in kruisverband IJsselsteen onder een zadeldak met gesmoorde oudhollandse pannen tussen tuitgevels met rollaag. Het dak is ter plaatse van het achterhuis voorzien van moderne in dakpanpatroon geponste platen van omstreeks 1990. Ter hoogte van het achterhuis tevens toepassing van machinale baksteen. De tuitgevel heeft een getrapte beëindiging met toppilaster en smeedijzeren bekroning. Gepleisterde plint en boven de vensters de karakteristieke strekken in rode baksteen. Rechte steekankers in alle muren. In de van drie assen voorziene voorgevel ligt links van het midden de ingang met hardstenen dorpel en paneeldeur met glas-in-lood bovenlicht. Links en rechts zesruitsschuif-vensters met opgeklampte luiken. Twee identieke vensters zonder luiken op de verdieping. Voor het huis een verhoogd bakstenen stoepje met stoeppalen en smeedijzeren hekken met krullen op de hoeken van de voorgevel, daarvoor een halfverharde 'oprit' zoals aan de Nieuwevaart vaker voorkomt. De linkergevel bevat ter hoogte van het woongedeelte respectievelijk een getralied kelderraam, klapraampje, schuifraam met gedeeld bovenlicht, stolpvenster en achterdeur. In het bedrijfsgedeelte een halfrond ijzeren stalraam. Aan de rechtergevel bevindt zich een zesruits schuifvenster met duimen in het kozijn ter plaatse van het voorhuis. Meer naar rechts komt de smederijfunctie tot uiting in een opgeklampte deur met laag bovenlicht, twee hoge twaalfruits schuifvensters in kozijnen met pen en gatverbindingen en een lage houten deur. Geheel rechts in deze gevel een vierruitsraampje en staldeur. Aan de rechterzijde bevindt zich de ijzeren hoefstal. De achtergevel is opgetrokken in kruisverband IJsselsteen met vlechtingen en voorzien van dubbele inrijdeuren met een getoogde loopdeur. Onder de top en links een ijzeren halvemaanraampje, een staldeur achter gemetselde rondboogopening en getoogd ijzeren achtruits stalraam. Structuur en uitmonstering van het woonhuis zijn in hoge mate bewaard gebleven. De gang is belegd met plavuizen. Via de gang geven paneeldeuren toegang tot de voorkamers. In de grote rechterkamer bevinden zich een zware marmeren schouw en een gaaf bewaarde houten bedstedenwand met bedstee, kast en vroegere bedstee tussen pilasters en afgesloten door een brede profiellijst. In de linker - onderkelderde - kamer is de aanvankelijk van beide zijden bereikbare bedstedenwand veranderd in een kast en een doorloop naar de woonkamer. Hierin liggen de stookplaats, de trappen naar de diepe kelder en de zolder, deuren naar de gang en smederij met een klein doorgeefluikje ernaast. Op de verdieping achter elk der vensters een slaapkamer. Achter de brandmuur liggen de huidige keuken en de smederij, samen als een platte doos in de schuur gebouwd. De inventaris van de smederij is grotendeels intact. Het woongedeelte bevat de oorspronkelijke kap, het achterhuis twee aan één zijde overstekende dekbalkgebinten. Links van het huis geeft een ijzeren hek met decoratie van witte pijlpunten, obelisken en pijnappels toegang tot het grindpad naar de achteringang. Een beukenhaag vormt de scheiding tussen de weg en de moestuin. Achter de boerderij staat een oude noten boom en ligt de boomgaard met vier hoogstamfruitbomen.

Waardering

De boerderij met erf en erfbeplanting heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een sociaal- economische ontwikkeling gevormd door de agrarische functie, typerend voor de streek. Tevens vanwege de later toegevoegde smederij-functie, die nog als zodanig herkenbaar is, in het bijzonder in de hoefstal. Verder heeft de boerderij architectuurhistorische waarde vanwege het streekeigen bouwtype hallenhuis- boerderij met gevel haaks op de weg (kortgevelboerderij). In- en exterieur en samenhang daartussen zijn vrijwel geheel gaaf bewaard. De boerderij is onderdeel van de lintbebouwing langs de Nieuwevaart, die wat betreft maat, schaal, nokrichting, ouderdom en bouwtype van de bebouwing van cultuurhistorische waarde is.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Nee Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Erfbeplanting
Nee Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) Toegangshek
Nee Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Boomgaard
Ja Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Boerderij(M1)

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1850
1850
globaal

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
n.v.t.
niet van toepassing