Inleiding

AANLEG met KERKHOFMUUR MET TOEGANGSPOORTEN van de begraafplaats aan de Tongerseweg, XIXB. De ommuring aan de noordzijde van de begraafplaats werd vanwege een na-oorlogse uitbreiding grotendeels verwijderd.

Omschrijving

De AANLEG van de begraafplaats met de verschillende begraafplaatsonderdelen en bijpassende beplanting binnen de ommuring van 1910.

De begraafplaats is aan de zuid-, west- en noordzijde omgeven door een bakstenen muur, waarin een van rijkswege beschermd poortgebouw (monumentnummer 27990), alsmede een viertal toegangspoorten. Het Joodse begraafplaatsdeel is bovendien voorzien van een eigen ommuring.

De muur is voorzien van op regelmatige afstanden geplaatste kolommen met hardstenen afdekking, ten dele gepleisterde plinten. Aan de Tongerseweg bevinden zich een tweetal toegangspoorten, aan de westzijde aparte toegangspoorten voor de Joodse begraafplaats en het ongewijde gedeelte.

Deze poorten zijn voorzien van een geprofileerde florentijnse boog in hardsteen, een hardstenen architraaflijst, alsmede een doodshoofd op de sluitsteen, hardstenen plinten en dubbele smeedijzeren hekwerken. De toegangspoort van het ongewijde deel is eenvoudiger uitgevoerd en uitsluitend opgetrokken in baksteen.

Waardering

De AANLEG van de begraafplaats is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een culturele, sociaal-maatschappelijke, geestelijke en typologische ontwikkeling. Het poortgebouw en de toegangspoorten zijn van belang voor de geschiedenis van de architectuur, beschikken over esthetische kwaliteit en zijn van importantie vanwege de ornamentiek.

Muur en poorten vormen een essentiëel onderdeel van de aanleg van de begraafplaats aan de Tongerseweg, zijn vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van de stad en zijn van belang voor het aanzien van de stad. De resterende ommuring is in hoge mate gaaf en van belang voor de structurele en visuele gaafheid van de omgeving. Een dergelijke begraafplaatsommuring met poortgebouw en toegangspoorten is in regionaal perspectief in hoge mate zeldzaam.