Inleiding

Drievoudige VILLA genaamd Villa Hubertus, 1904. Gesitueerd op de hoek van de St. Hubertuslaan en de Prins Bisschopsingel. Gebouwd in een door het eclecticisme beïnvloede stijl, in opdracht van L. Polis & Cons., naar een ontwerp van architect Willem Sprenger (1875-1944). Sprenger bouwde verscheidene villa's voor het Villapark, een belangrijke uitbreidingswijk van Maastricht naar ontwerp van stadsingenieur A. Brender à Brandis. Villa Hubertus markeert de westelijke entree naar dit Villapark. De uit de rooilijn gelegen, drievoudige villa met opvallende zijgevel vormt daarbij een overgang van het gesloten bouwblok aan de St. Hubertuslaan, dat het Villapark aan deze zijde afsluit, en het groenere gedeelte in het hart van de wijk. Sprenger was zelf tot aan zijn dood bewoner van het pand St. Hubertuslaan 25. De toepassing van veel van elders afkomstige bouwfragmenten en tegels is verklaarbaar, omdat Sprenger in Limburg een belangrijke rol had als restauratiearchitect, waarbij hij - anders dan veel tijdgenoten - oog had voor behoud van oude bouwmaterialen. Het rechter pand werd bewoond door de Limburgse musicus Henri Hermans (1883-1947) naar wie ook het nabijgelegen park is genoemd. Nog in het jaar van oplevering 1904 vond in opdracht van W. Sprenger bij de panden St. Hubertuslaan 25 en Prins Bisschopsingel 26 de aanbouw van twee bijkeukens en bij St. Hubertuslaan 23 van een privaat plaats. Alle latere aanbouwen zijn uitgesloten van bescherming, zoals de recente tuinmuur tussen nr. 23 en 25 als ook de garage en de woonkameruitbreiding bij pand nr. 23.

Omschrijving

De Villa Hubertus heeft twee bouwlagen, een zolderverdieping en een kelder op een plattegrond met een rechthoekige hoofdvorm, gesitueerd in lengterichting ten opzichte van de St. Hubertuslaan. Dwars op de achtergevels een aantal uitbouwen van drie, twee of een bouwlaag dat zorgt voor een verspringende plattegrond en een afgeschuind profiel aan de achterzijde van Villa Hubertus. Het geheel wordt gedekt door een samengestelde dakconstructie van mansarde- en zadeldaken, waarin een dakraam (draadglas) ter verlichting van het trappenhuis, en platte daken. De dakschilden, waarop aan de voorzijde vier dakkapellen, zijn ter vervanging van de leien gedekt met bitumen, de overige dakvlakken met muldenpannen. De afgevlakte dakkapellen hebben cannelure-ornamenten in de klauwstukken. Onregelmatig ingedeelde voorgevel met zeer gevarieerd materiaalgebruik en opvallende ornamentiek. Licht risalerend middenvolume met topgevel en insteekkap, waarin het pand St. Hubertuslaan 25 is ondergebracht. Rechthoekige houten erkers tegen de voorgevel van St. Hubertuslaan 23 en de zijgevel van Prins Bisschopsingel 26.

De woning St. Hubertuslaan nr. 25 met het middenrisaliet heeft een onregelmatige gevelindeling. Natuurstenen plint. Roodbruine bakstenen opstand in kruisverband, waarin drie mergel gevelstenen: het opschrift "anno 1904"; een voorstelling van passer, winkelhaak en lineaal als symbool van het architectenberoep van bewoner W. Sprenger; gevelopschrift naast entreedeur: W. Sprenger, architect. 18e eeuwse hardstenen gevelsteen met liggend anker en tekst "In den Ancker". Gele en rode streklijsten. Hardstenen brievenbus en vensterdorpels. Ankers. Segmentboogvormige T-vensters met 8-ruits bovenlichten. Ongelede segmentboogvensters naast segmentboogvormige balkondeur met 8-ruits bovenlicht. Het balkon heeft een smeedwerkbalustrade op een console in de vorm van een herme. Segmentboogvormige 12-ruits topgevelvensters. Segmentboogvormige houten deur met verticaal ingedeeld bovenlicht. Chaletachtig overstek met gesneden windveer en topgevelpiron. In de achtergevel een travee met segmentboogvormige dubbele houten kruiskozijnen en kleine roedeverdeling; rechts aansluitend de uitbouw voor keuken en privaat met daarin segmentboogvormige houten vensters en deuren.

De voorgevel van St. Hubertuslaan 23 telt drie traveeën en wordt gedomineerd door een aanzienlijke erker met balkon en vernieuwde balustrade. De erker heeft rechthoekige houten vensters en deuren met vierruits bovenlichten, overstek op houten consoles. Rusticaplint met geprofileerde lijst. Rode bakstenen opstand in kruisverband, geornamenteerde gele speklagen, roodgele strekken. Ankers. Mergel ruitornamenten en dito consoles voor de bakgoot. Hardstenen dorpels. Segmentboogvormige T-vensters en balkondeur met achtruits bovenlichten. Paneeldeur met verticaal geleed bovenlicht met glas-in-lood. Blinde grauwbruine zijgevel. Aan de achterzijde uitbouwen van drie en twee bouwlagen onder platte daken.

De gevels van het pand Prins Bisschopsingel 26 hebben een donker getinte bakstenen opstand. Gevel aan de St. Hubertuslaan met twee vensterassen, waarin rechts een kleine driekante erker met zinken tentdak. Sierankers met bouwjaaraanduiding 1904. Twee lisenen, uitlopend in een kroonlijst met meerdere bloktanddecoraties. Asymmetrische zuid(ingangs)gevel met opschrift "Villa St. Hubertus", trapsgewijs c.q. schuin weglopende rooilijn, grote erker met balkon en smeedijzeren balustrade en entreepartij. Rood en geel siermetselwerk.

De percelen worden voor een groot deel omgeven door smeedijzeren hekwerken, op een in hoogte variërend bakstenen basement.

De interieurs zijn - met uitzondering van de indeling van St. Hubertuslaan 23 - qua indeling vrijwel ongewijzigd en bevatten diverse elementen van belang waaronder geglazuurde bakstenen haardlijsten, geornamenteerde gangtegels, paneel- en schuifdeuren, stucornamenten, e.d.

Waardering

De drievoudige villa is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling en als woonhuis van de musicus Henri Hermans en de architect W. Sprenger. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect W. Sprenger, die door de inpassing van verzamelde bouwfragmenten een zeer persoonlijke noot aan het object gaf, de esthetische kwaliteit van diens ontwerp, het materiaalgebruik en de bijzondere ornamentiek. Het pand beschikt over architectonische gaafheid in exterieur en interieur en is van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van Maastricht. Bovendien is er sprake van typologische en architectuurhistorische zeldzaamheidswaarden: de drievoudige villa kan worden gezien als een voorloper van de later gebruikelijke drie-onder-een-kap woningen. De ensemblewaarden van het pand zijn groot: het markeert de westelijke entree naar het Maastrichtse Villapark, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is; het is vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van de stad; de villa is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad en heeft een historisch-ruimtelijke relatie met het villapark.