Inleiding

AMBACHTSSCHOOL met PORTIERSHUIS in neo-renaissancestijl, 1911, gebouwd naar een ontwerp van architect Burgers, in opdracht van de Vereniging "Ambachtsschool voor Maastricht en Omstreken". Het gebouw is gesitueerd in lengterichting ten opzichte van de St.Maartenslaan. De bouwvolumes aan de achtergevel zijn vanwege de aanbouw van een filmtheater in 1993-1994 gesloopt. Het aangebouwde filmtheater is uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

Hoofdvolume van de vml. Ambachtsschool met twee bouwlagen plus souterrain- en mansardeverdieping op T-vormige plattegrond.

Volledig symmetrische architectuur, opgebouwd uit een middenvolume van zeven traveeën (met uitgebouwd trappenhuis dwars op de achtergevel), middels twee trapvormige scheimuren onderscheiden van twee zijvolumes van vijf traveeën.

Het middenvolume kenmerkt zich door een risalerend middendeel van drie traveeën, met centraal geplaatste entreepartij in een met zuilmotieven, sluitstenen en aanzetstenen geornamenteerde rondboogvormige natuurstenen lijst, rustend op hardstenen basementen. Vier hardstenen traptreden.

Daarboven in de tweede laag een dubbelkruiskozijn, waaronder een gevellijst met het opschrift "Technische School" en een vlaggemast. Dit kozijn wordt aan weerszijden geflankeerd door dubbele balkondeuren, waarvoor zich zes balusters bevinden. Het geheel wordt bekroond door een trapgevel met een rond houten, negenvoudig geleed topgevelvenster, sierankers, ankers in de vorm van de bouwjaaraanduiding 1911, plus een dubbel kruiskozijn met zijlichten. De terugliggende geveldelen aan weerszijden hebben elk twee traveeën, zijn voorzien van rondboogfriezen en lopen uit een kleine trapgevel met kruiskozijn.

De zijvolumes van vijf traveeën worden eveneens bekroond door een over drie traveeën centraal geplaatste trapgevel met pinakel, steunend op lisenen met leeuwekopdecoraties in de consoles. Het rondboogvormige vulstuk in de topgevel is voorzien van een gestuct schelpmotief. De zijgevels van de hoekvolumes zijn eveneens voorzien van een trapgevel.

De achtergevel is door het aangebouwde filmtheater vrijwel geheel aan het zicht onttrokken. De kleine vrijgebleven achtergeveldelen zijn voorzien van een beschermende beplating. In de oostelijke zijgevel, waarin een nieuw trappenhuis is gerealiseerd, zijn nog twee vensterassen aanwezig. De westelijke zijgevel is slechts in beperkte mate gewijzigd, maar is met uitzondering van één vensteras en de trapgevel aan het oog onttrokken.

Rondboogvormige, dubbele houten paneeldeur met verticaal ingedeeld bovenlicht in geornamenteerde natuurstenen lijst, inclusief diamantkoppen, composietkapitelen, sluitstenen waarvan de centrale voorzien is van een leeuwekop, aan weerszijden van de rondboog een plaquette met de Nederlandse Leeuw en het Limburgse provinciewapen.

Rechthoekige, zowel dubbele als enkelvoudige houten kruiskozijnen met traceringen in hardsteen en mergel, kleine roedeverdeling in de rechthoekige houten vensterpanelen, glas-in-lood bovenlichten in het centrale bouwvolume met entreepartij. Ronde houten topgevelvensters met negenruits roedeverdeling.

Zadeldaken en insteekkappen met muldenpannen en bakgoten op consoles, verzonken tussen getrapte scheimuren. De achterdakvlakken zijn deels voorzien van nieuwe Tuile du Nord-pannen. Het achterdakvlak van de westvleugel is voorzien van kruispannen. Twee dakkapellen op de centrale middenpartij. Recente tuimelvensters in voor- en achterdakvlak.

Trappenhuis onder schilddak.

Het geheel is voorzien van een geprofileerde plint in Kunrader steen met souterrainopeningen, hardstenen plintlijst, hardstenen hoekstukken; bakstenen optrek in kruisverband met venstertraceringen in hardsteen en mergel, mergel speklagen, consoles, trapgevelafdekkingen en sierankers.

De vensters zijn afwisselend geplaatst in segment- of rondboogvormige lijsten met vulstukken. In de drukbogen bevinden zich mergel aanzetstenen met diamantkoppen en gestucte sluitstenen in de vorm van leeuwekoppen. In de vulstukken van de tweede bouwlaag en in de middendelen van de zijvolumes vele gevelplaquettes, waarop o.a. de wapenschilden van Limburg en Nederland, spreuken als "Rust roest, kennis is macht, arbeid adelt, oefening vormt den meester, bid en werk" en afbeeldingen van gereedschappen als hamers, penselen, etc.

Baksteenvlechtingen in de venstervulstukken van de tweede bouwlaag der zijvolumes.

Het PORTIERSHUIS aan de oostzijde, dat in dezelfde stijl en bouwmaterialen is opgetrokken, is met de school verbonden via een aan de achterzijde vernieuwde gang van een bouwlaag onder plat met verhoogde lichtlijst, waarin vier horizontaal ingedeelde rechthoekige houten tweeruitsvensters en hardstenen kroonlijst met waterspuwers. Het huis heeft één bouwlaag, een souterrain- en een zolderverdieping op een rechthoekige plattegrond onder zadeldaken met T-vormige noklijn.

Bakgoten op klossen. Decoratieve, hoogoplopende nokschoorsteen met afgeschuinde hoeken en rondbooglijsten met rollagen. Insteekkap met getrapte dakkapel. Getrapte kopgevels. Rechthoekige houten paneeldeur met traceringen in het bovenlicht, twee rechthoekige houten vierruitsvensters. Segmentbogen met rollagen en strek. Mergel aanzetstenen in diamantkopvorm, gestucte sluitstenen met dierekoppen.

Twee ovale oeil-de-boeuf vensters in mergellijsten in de topgevel aan de straatzijde, rondboogvormig houten venster met geblindeerd bovenlicht en zesruits roedeverdeling in de linker zijgevel. Symmetrische zijgevel aan Turennestraat, waarboven twee ingestoken dakkapellen met trapgevels.

Kruiskozijnen met traceringen in mergel en hardsteen, hardstenen dorpellijsten in de eerste bouwlaag. De achtergevel loopt uit in een trapgevel, uitbouw onder lessenaarsdak met getrapte kopgevels, dichtgemetselde segmentboogvormige deurlijst.

In het INTERIEUR van de school is de indeling grotendeels intact gebleven, omdat er nieuwe kantoor en bedrijfsruimten zijn gecreëerd met behulp van gipswanden. De wanden zijn met uitzondering van de gang- en deurlijsten geheel wit gepleisterd. Van belang zijn onder meer de tegelvloeren; het centrale trappenhuis met hardstenen treden, smeedijzeren balustrade, houten handlijst; entree met voorportaal, dubbele rondboogvormige houten klapdeuren met verticaal ingedeeld bovenlicht geven toegang tot de centrale hal, waarin in de plafonds de bakstenen gewelven en de stalen I-profielen nog te onderscheiden zijn.

Waardering

De voormalige Ambachtsschool met portiershuis is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect Burgers, de zeer hoge esthetische kwaliteiten en het rijk gevariëerde, deels streekgebonden materiaalgebruik. Uit oogpunt van ensemblewaarden is de school een zeer belangrijk onderdeel van het stadsdeel Wyck, is vanwege de situering ten zeerste verbonden met de ontwikkeling van de stad en is van bijzondere betekenis voor het aanzien van Maastricht.

Het resterende bouwdeel is architectonisch gaaf te noemen en is van groot belang in relatie tot de structurele cq. visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. Bovendien beschikt de school over een aanzienlijke architectuurhistorische zeldzaamheidswaarde.