Inleiding

PORTIEK-ETAGEWONING met zes gezinswoningen, 1916. Met elementen van Berlagianisme gebouwd naar een ontwerp van architect A. Knols. Het pand is halfvrijstaand gesitueerd aan de Wilhelminasingel, aan de noordzijde van de oostelijke oprit van de Wilhelminabrug. De aangebouwde garages en de aanbouw met balkon aan de achtergevel zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

De portiek-etagewoning heeft een T-vormige plattegrond, telt drie bouwlagen plus een souterrainverdieping en wordt gedekt door een plat dak, deels voorzien van een bakgoot op houten consoles.

Het pand is opgetrokken in baksteen, hardsteen en mergel. Metselwerk in kruisverband. Gepleisterde zijgevel.

De voorgevel is samengesteld uit twee licht risalerende hoekpartijen van één vensteras, waartussen een portiekgedeelte over twee vensterassen. De symmetrie van de voorgevel wordt doorbroken door de plaatsing en kozijnvorm van de entreedeuren op de begane grond.

De hoekpartijen zijn in de eerste laag voorzien van drie gekoppelde rechthoekige houten vensterkozijnen, onderling gescheiden door smalle muurdammen, maar met een doorlopende hardstenen latei. Het middenkozijn heeft een kruisvormige indeling, de zijvensters zijn voorzien van een bovenlicht. Hardstenen dorpels. Op de smalle muurdammen zijn de getrapte consoles van de betonnen erkervloeren aangezet. Deze consoles zijn uitgevoerd in baksteen voorzien van mergelornamenten. De erkers zijn driekantig vormgegeven, lopen door tot in de derde bouwlaag en worden gedekt door een half koepeldakje met zink en houten bakgoten op consoles. In de erkers zijn in elke laag één rechthoekig houten kruiskozijn en twee rechthoekige houten T-vensters geplaatst. Tussen de vensters van beide lagen is de erker bekleed met trespa.

Aan weerszijden van deze erkers, vanaf de tweede laag trapsgewijs aangezette lisenen, uitlopend in gecementeerde topgevelpilasters. Tussen deze pilasters een topgevel met een segmentboogvormige afronding en gecementeerde afdekking.

Het centrale portiekgedeelte is in de eerste laag voorzien van twee houten entreedeuren, elk met 16-ruits roedeverdeling in de glaspanelen.

De linker deur is in de rooilijn geplaatst en heeft een klein 15-ruits zijlicht; de rechter deur ligt verdiept in het portiek en is voorzien van een 15-ruits bovenlicht, een 9- en 15-ruits zijlicht. De ruimte tussen beide deuren biedt plaats aan de trap waarlangs de verdiepte galerij van de tweede laag bereikbaar is. Hierin is een de volledige galerijbreedte in beslag nemende reeks van vier entreedeuren geplaatst.

Deze deuren zijn voorzien van een 16-ruits glaspaneel, een twintigruits bovenlicht. Geornamenteerde deurposten, pandsgewijs variÙrende brievenbusbeslagen, oorspronkelijke huisnummers boven de galerijdeuren.

De trap en de galerij zijn voorzien van hardstenen traptreden, bakstenen balustrades met hardstenen lijst, smeedijzeren handlijsten, rode en gele tegels op het plateau van het trappenhuis en in de galerij. Het hardstenen bolornament op de hoek van de balustrade is verdwenen. De oorspronkelijke galerijbetimmering is vervangen door strokarton. Het portiek wordt overhuifd door twee strekbogen met een in de middenas geplaatste bakstenen kolom. Tussen beide bogen een sieranker. De middenpartij heeft in de derde laag twee rechthoekige houten kruiskozijnen en een trapsgewijs uitgemetselde kroonlijst.

De achtergeveluitbouw is twee assen breed, drie bouwlagen hoog, wordt gedekt door een plat dak, heeft bakgoten op klossen en is in het verlengde van het centrale portiek- annex galerijgedeelte geplaatst.

Deze uitbouw is geheel opgetrokken in grauwbruine baksteen, gemetseld in kruisverband en voorizen van ankers. Drie vensterassen in de lange gevelzijden, twee in de korte gevelzijde. Segmentboogvormige houten deur- en vensterkozijnen, deels T-vormig, deels in de vorm van dubbele kruiskozijnen.

De vrijgebleven achtergeveldelen aan weerszijden van de achtergeveluitbouw zijn in elke laag voorzien van (balkon)galerijen met drievoudige balkon- cq. tuindeuren en verticaal ingedeelde bovenlichten, en houten balkonbalustraden.

In de eerste laag zijn de terrassen voorzien van een houten balustrade tussen houten kolommen. Tussen deze kolommen houten zwikken.

Het perceel wordt omgeven door een bakstenen tuinmuur met steunberen.

De INTERIEURindeling van de zes gezinswoningen is dele bewaard gebleven, schuifwanden en stucplafonds zijn tijdens een renovatie verwijderd.

Waardering

De portiek-etagewoning is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling met een in regionaal opzicht innovatief karakter. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect Knols, de zeer hoogwaardige esthetische kwaliteiten van diens ontwerp, het materiaalgebruik en de ornamentiek en door de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. De portiek-etagewoning is een belangrijk onderdeel van de oostelijke singelbebouwing, vanwege deze situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding van de stad en is van belang voor het aanzien van de wijk. Het pand is in hoge mate gaaf bewaard gebleven en is van groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. De portiek-etagewoning beschikt over een hoge mate van architectuurhistorische zeldzaamheid en bovendien, in regionaal perspectief, over een hoge mate van typologische zeldzaamheid.