Inleiding

Aaneengesloten bedrijfscomplex gesticht in 1891 in opdracht van J.J. Hilkemeyer en bestaande uit vier delen: een bouwmassa voor woning en zuivelfabriek, een tweede bouwmassa behorend tot het bedrijf, een derde bouwmassa van vermoedelijk iets jongere datum en een houten schuur. De zuivelfabriek functioneert al geruime tijd niet meer en werd omgebouwd tot woonhuis. Ook het tweede gedeelte is als woning in gebruik geweest. Het derde en vierde deel van het gebouw is (voor zover bekend) in gebruik geweest als koffiebranderij en aardappelschuur. De massaopbouw en detaillering van het geheel is kenmerkend voor de overgangsfase van een ambachtelijke naar een meer industriele bedrijfsvoering. Kenmerkend is ook de plaatsing evenwijdig aan de Hoofdweg. De platte aanbouw aan de westzijde valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Aaneengesloten bedrijfscomplex met als hoofdmassa een in baksteen opgetrokken gedeelte gedekt door een zadeldak met achterschild; golfpan; goot op gemetselde klossen (gele steen); twee schoorstenen in de nok; aan de straatzijde een gedeelte met een tweede bouwlaag onder plat. Het westelijke deel is als woning gebouwd en heeft een topgevel met gepleisterde plint, een stoep naar de met sierroosters uitgevoerde paneeldeur voorzien van bovenlicht. Rechts van de deur een gevelsteen: Jan Jacob Hilkemeyer 5 mei 1891. Getoogde zesruits schuifvensters onder gele strekken; in de top een drievoudig gekoppeld rondboogvenster; windveren. De oostgevel van de woning bevat een venster als in voorgevel; rechts een vergelijk baarvenster omgevormd tot toegang naar de later ingepaste woning in de melkfabriek. De westgevel heeft een buiten de bescherming vallende platte aanbouw. De tot woonhuis verbouwde zuivelfabriek heeft in de twee verdiepingen hoge en gepleisterde oostgevel (oorspronkelijk de melkontvangst) twee keldervensters, vier hoog geplaatste rechtgesloten venster en drie rechtgesloten gekoppelde verdiepingsvensters. De achtergevel van dit gedeelte bevat recht gesloten T-vensters met zesruits bovenlichten onder gele strekken en een paneeldeur met sierroosters en een zesruits bovenlicht. Aan de linkerzijde een getoogde wagendeur.

Tegen de noordgevel een tweede bouwmassa in vergelijkbare stijl en met een haaks op de weg gericht zadeldak met achterschild; golfpan. Topgevel met twee rechtgesloten vensters met oorspronkelijke roedeverdeling in bovenlicht; openslaande verdiepingsvensters; windveren. Achtergevel met onder meer een recht gesloten deur met bovenlicht en een recht gesloten (oorspronkelijk) T-venster. Tegen de met staafankers beklede noordgevel is een derde bouwmassa geplaatst. Dit gedeelte (inmiddels sterk vervallen) heeft een haaks op de weg gericht flauw hellend zadeldak. De voorgevel heeft een gepleisterde basis, hoekrisalieten en speklagen. Centraal een spaarveld aangezet met geel siermetselwerk en een gekoppeld zesruits venster met oorspronkelijke roedeverdeling in de bovenlichten.

Aan de bovenzijde een rollaag in geel metselwerk. Gevelbeeindiging met een fronton-achtige opbouw. De achterzijde van dit gedeelte verkeerd in slechte staat en heeft onder meer een deur met bovenlicht.

De vierde bouwmassa betreft een haaks op de weg gelegen gerabatte houten schuur op een gemetselde basis. Het wordt gedekt door een zadeldak belegd met golfpannen; uitkragende windveren en goten op houten klossen. De beide topgevels hebben een centraal geplaatste dubbelle deur met rondboogbovenlicht. De noordelijke gevel bevat gekoppelde vierruits vensterstroken.

Waardering

Aaneengesloten bedrijfscomplex van cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege de landbouwkundige en industriele ontwikkeling, van belang vanwege het type, de vormgeving en het materiaalgebruik alsmede vanwege de kenmerkende ligging van het totaal evenwijdig aan de straat. Dergelijke bedrijfscomplexen die typerend zijn voor de overgang van het ambachtelijke naar het industriele bedrijf zijn zeldzaam.