Omschrijving

Historische PARK- EN TUINAANLEG behorende bij de buitenplaats Rhijnestein merendeels op sobere wijze aangelegd aan het einde van de negentiende-eeuw in landschappelijke stijl. In de aanleg zijn belangrijke structuurelementen van voor 1807 bewaard gebleven, te weten de omgrachting rond het hoofdgebouw, die in verbinding staat met de Kromme Rijn, de toegangslaan ten westen van de voorburcht, de Oude Laan en de boomgaard. Aan het eind van de negentiende-eeuw werd de Nieuwe Weg gecreëerd en werd een parkbos (o.a. zomereik, es, beuk) in landschappelijke stijl aangelegd op het driehoekige terrein omsloten door de Nieuwe Weg en de Oude Laan. Vanuit het huis werden verschillende zichtlijnen gecreëerd in de park- en tuinaanleg. Tot de aanleg uit de negentiende-eeuw behoren voorts de tuin op de voorburcht (met boomgroepen en solitairen in landschappelijke stijl, waaronder plataan, eik, beuk, linde), de achter het huis gelegen siertuin met paardekastanjeberceau en moestuin. De boulevard, gelegen in de siertuin achter het huis, werd rond 1910 in formele stijl gewijzigd van een in oorsprong vloeiend pad in een recht pad evenwijdig langs de Kromme Rijn, afgezet met buxushagen en bolhagen. Aan de oostzijde werden twee houten bruggen over de gracht naar de boulevard en berceau gerealiseerd. Uit het begin van deze eeuw stamt ook de cirkelvormige rozentuin, in vakken verdeeld en in oorsprong omkranst door buxushaagjes, thans afgezet met een bakstenen rand.

De structuur van de parkaanleg wordt bepaald door de veelal met zomereik beplante hoofdlanen -die open weidegrond, parkbos, en siertuin, moestuin en boomgaard scheiden-, zichtassen, omgrachting en de Kromme Rijn. De Beukenlaan-Oude Laan is oost-west georiënteerd en loopt parallel aan de Kromme Rijn. Haaks hierop staat een tweede as, de laan langs de voorburcht, de toegang tot de buitenplaats, met in het verlengde afbuigend in oostelijke richting de Nieuwe Weg. De toegangsweg en de Oude Laan, die de structuur van de parkaanleg in landschappelijke stijl voor een belangrijk deel bepalen, sluiten aan bij een deel van de omgrachting. Vanuit het huis zijn drie zichtlijnen gecreëerd, in noordelijke richting een trianon met doorkijk over de - vroegere bij het huis behorende - landbouwgronden naar de Utrechtse Heuvelrug, in westelijke richting een brede zichtas naar de parkweide met zicht op de Kromme Rijn en Beukenlaan. De serre tegen de middeleeuwse toren biedt in oostelijke richting zicht op de rozentuin, boulevard en Kromme Rijn. Ter beschutting bevindt zich ten oosten van de boomgaard een houtwal. De oorspronkelijke ophaalbrug voor het poortgebouw werd in 1858 gewijzigd in een dam.

Waardering

HISTORISCHE PARK- EN TUINAANLEG behorende tot de buitenplaats Rhijnestein van algemeen belang:

- als representatief voorbeeld van een kleinschalige en sobere aanleg in landschappelijke stijl waarin op bijzondere wijze elementen van een oudere aanleg zijn verwerkt alsmede gezichten op de in natuurlijke curven verlopende Kromme Rijn en later ontstane deeltuin in formele stijl;

- vanwege de gaaf bewaard gebleven structuur;

- monumentale boomgroepen, solitairs en laanbeplanting, grotendeels uit de tijd van aanleg;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.