Omschrijving bij onderdeel 4:

ZUIDELIJK BOUWHUIS behorende tot de buitenplaats Twickel. Aan het voorplein staat een 18de-eeuws bakstenen bouwhuis op L-vormige grondslag staande op een zandstenen plint. Op het met grijze Oud-Hollandse pannen gedekte schilddak staan drie schoorstenen. In het bouwhuis is een koetshuis, stallen, pets- en tuigkamer ondergebracht (restauratie in de periode 1982, 1984-85) en een oude rentmeesterij (restauratie 1997-1998). De lange voorgevel heeft een ingangspartij identiek aan het noordelijk bouwhuis. De gevel kent een regelmatige indeling met rondboogvensters met roedenverdeling en dagkanten; onder de daklijst acht vierkante blinde nissen. De kopzijde van de korte vleugel heeft twee (nieuwe) dubbele houten inrijdeuren waarachter een schuifbare raampartij met roedenverdeling, waarboven een dakkapel met rondvormig fronton. De westgevel heeft een dichtgemetselde oude ingangsdeur met natuurstenen stootstenen. De vrijwel dichte achtergevel heeft aan de rechterkant onder de daklijst tien stalraampjes met ijzeren sierraamwerk ervoor. Aan de linkerkant daar waar de tuig-, poetskamer en de oude rentmeesterij zich bevinden zijn vijf meerruitsvensters met dagkanten en vier rechthoekige vensters onder de daklijst. In één van de ramen zijn zogenoemde bierruitjes aangebracht (restanten uit een hoger raam, die tot een nieuw geheel zijn samengesmeed); twee ruitjes dragen de jaartallen 1654 en 1655, drie andere zijn gedateerd 1675. INWENDIG: in 1892 is een deel van het bouwhuis ingericht als paardenstal naar Engels model. Het interieur is nog geheel intact met houten lambriseringen, de paardenboxen met naamplaatjes en ijzeren kokerruifen. Gele bakstenen vloer met in het midden een ijzeren afvoergootje. Tuig- en poetskamer met gietijzeren wenteltrap naar de hooizolder. Oude rentmeesterij (tot 1838) met 18de-eeuwse inrichting: marmeren schouw, uitklapbaar schrijfbureau en paneeldeuren.

Waardering

BOUWHUIS behorende tot de buitenplaats Twickel van algemeen belang

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de architectonische vormgeving;

- vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur;

- vanwege het 19de-eeuwse interieur van de paardenstal;

- als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.