Registergegevens
Monumentgegevens
- Monumentnummer
- 508236
- Complexnummer
- 508235 - Gunterstein
- Inschrijving register
- Kadaster deel/nr
- 82689/146
- Internationaal kenteken
- Ja
- Kadastrale aanduiding
-
Breukelen Sint Pieters B 440Breukelen Sint Pieters B 433Breukelen Sint Pieters B 298Breukelen Sint Pieters B 296Breukelen Sint Pieters B 439Breukelen Sint Pieters B 276Breukelen Sint Pieters B 279Breukelen Sint Pieters B 1030Breukelen Sint Pieters B 275Breukelen Sint Pieters B 934Breukelen Sint Pieters B 303Breukelen Sint Pieters B 1029Breukelen Sint Pieters B 305Breukelen Sint Pieters B 269Breukelen Sint Pieters B 284Breukelen Sint Pieters B 290Breukelen Sint Pieters B 270Breukelen Sint Pieters B 868Breukelen Sint Pieters B 304Breukelen Sint Pieters B 579Breukelen Sint Pieters B 259Breukelen Sint Pieters B 435Breukelen Sint Pieters B 1269Breukelen Sint Pieters B 935Breukelen Sint Pieters B 1268Breukelen Sint Pieters B 273Breukelen Sint Pieters B 912Breukelen Sint Pieters B 282Breukelen Sint Pieters B 281Breukelen Sint Pieters B 287Breukelen Sint Pieters B 1093Breukelen Sint Pieters B 271Breukelen Sint Pieters B 726Breukelen Sint Pieters B 910Breukelen Sint Pieters B 262Breukelen Sint Pieters B 272Breukelen Sint Pieters B 909Breukelen Sint Pieters B 265Breukelen Sint Pieters B 274Breukelen Sint Pieters B 285Breukelen Sint Pieters B 283Breukelen Sint Pieters B 294Breukelen Sint Pieters B 311Breukelen Sint Pieters B 700Breukelen Sint Pieters B 277Breukelen Sint Pieters B 911Breukelen Sint Pieters B 723Breukelen Sint Pieters B 306Breukelen Sint Pieters B 260Breukelen Sint Pieters B 280Breukelen Sint Pieters B 434Breukelen Sint Pieters B 1277Breukelen Sint Pieters B 865Breukelen Sint Pieters B 869Breukelen Sint Pieters B 307Breukelen Sint Pieters B 870Breukelen Sint Pieters B 266Breukelen Sint Pieters B 1094Breukelen Sint Pieters B 310Breukelen Sint Pieters B 1278Breukelen Sint Pieters B 278Breukelen Sint Pieters B 293Breukelen Sint Pieters B 572Breukelen Sint Pieters B 867Breukelen Sint Pieters B 295
Omschrijving
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Gunterstein. Deels in structuur en deels in detail gaaf bewaarde aanleg in landschapsstijl binnen een formele structuur van lanen en waterlopen. Beeldbepalend voor de aanleg is de zeventiende-eeuwse monumentale as op het huis, bestaande uit een dubbele rij oude linden (XIXb). De laan kent een visuele versmalling aan het einde, daar in het verlengde van de laan na WOII een populierenbos is geplant waarin een smalle zichtas is uitgespaard. Ter hoogte van dit bosperceel maakt de laan een knik en loopt als slingerpad door naar de Achterplaats. Door de aswerking lijkt, vanaf het einde van de laan, de schoorsteentoren op het huis bekroond te worden door een obelisk-achtige bekroning, hetgeen in werkelijkheid het torendak van de Nederlands Hervormde Kerk van Breukelen is. De 17de-eeuwse classicistische opbouw van een op het huis geprojecteerde hoofdas wordt versterkt door de symmetrisch geplaatste bouwhuizen aan weerszijden van het voorplein. Voor het voorplein een dwarsas bestaande uit een kastanje- en beukenlaan, die met een knik rondom de Nieuwe Tuin en het Engels Werk loopt. Langs de lindelaan liggen achtereenvolgens van west naar oost, gevat in de zeventiende-eeuwse grachtenstructuur: het driehoekige weiland naast het huis; het omgrachte park in landschapsstijl (Nieuwe Tuin en Engelse Werk), een weiland met boomgroepen en een landschappelijke aanleg op de Achterplaats. Het Engelse Werk kent een vroeg-landschappelijke aanleg met slingerpaden en een waterkom. Deze aanleg dateert vermoedelijk uit het einde van de achttiende eeuw, daar in 1793 het pittoreske tuinhuis 'de rots' werd gebouwd (combinatie van een kluizenaarsgrot en een kinderspeelhuisje, in 1970 afgebroken). Naar het ontwerp van de tuinarchitect Van Lunteren uit 1849 is de gebogen verbreding in de gracht uitgevoerd en zijn enkele paden in wijde curven om een open ruimte aangelegd. Ten westen van deze aanleg een modern tuingedeelte uit 1935, de Nieuwe Tuin genaamd, bestaande uit een open aanleg met enkele solitairen en een rondlopend pad. Aansluitend op het Engels Werk, gescheiden door een slingerende laan (beplanting van Zomereiken en Gewone Essen 1958), een brede strook weiland. Het weiland is ingericht met boomgroepen, daterend uit de vroege landschapsperiode, om een dieptewerking te verkrijgen. Vanaf de lindelaan, die de grens vormt aan de noordzijde, zijn fraaie zichten op deze open ruimte met coulissenwerking geprojecteerd. Een slingerende laan, onderdeel van de 'Belt walk' kadert het weiland aan de zuidzijde af. Door de aankoop van de hofstede Boomrijk in 1832 werd ten zuiden van de buitenplaats een brede strook weiland toegevoegd. Ter verfraaiing werd een slingerlaan (buitenlaan) aangelegd van diverse bomenaanplant (Rode beuk, Paardekastanje, Plataan en Linde). De ronde waterkom in de formele aanleg van de Achterplaats werd in 1865 door Copijn vergraven tot een slingerende vijver. De aanleg van de Achterplaats heeft een besloten karakter door de dichte begroeiing (iepen) langs de randen.
Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats van algemeen belang:
- vanwege de gaaf bewaard gebleven 17de-eeuwse formele grachten- en lanenstructuur;
- vanwege de 17de-eeuwse classicistische opbouw van de aanleg, bestaande uit een lange zichtas (hoofdas) loodrecht op het huis geprojecteerd, het voorplein met de symmetrische geplaatste bouwhuizen en het hoofdgebouw;
- vanwege de verschillende fasen van aanleg in landschapsstijl, namelijk de vroege-landschapsstijl (einde 18de-eeuw), de aanleg naar ontwerp van S.A. van Lunteren (1849) en Copijn (1865).
Overige gegevens
Oorspronkelijke functies
Hoofdfunctie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functie | Verbijzondering | Toelichting |
---|---|---|---|---|---|
Ja | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | Historische aanleg |
Bouwstijlen
Bouwstijl | Zuiverheid | Toelichting | Rijksmonumentnummer |
---|---|---|---|
Landschapsstijl
|
stijlzuiver
|