Inleiding

STOLPBOERDERIJ van het Westfriese type, in kern ouder maar met gevels uit grotendeels het derde kwart van de 19de eeuw. De boerderij, genaamd "Swanenplaats", bezit een staartstuk aan de noordwest- en zuidoostzijde.

De boerderij ligt ten zuiden van de weg en is hier door middel van een wegsloot van gescheiden.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwde stolpboerderij met een staartstuk aan de noordwest- en zuidoostzijde. De stolp wordt gedekt door een schilddak (stolpdak) welke bij de staartstukken overgaat in een zadeldak. De noklijn van het stolpdak ligt parallel aan de weg. De stolpboerderij is gedekt met riet. In het westelijk dakschild bevindt zich een getrapte spiegel bekleed met zwarte Hollandse pannen. Dit pannendak loopt door in het noordelijk staartstuk. Het oostelijk staartstuk is bekleed met riet. In het noordelijk dakschild van de boerderij bevindt zich een rondgemetselde schoorsteen, welke is opgetrokken uit rode en gele baksteen. In het westelijk dakschild bevindt zich een schoorsteen van latere datum.

De inwendige houten draagconstructie van de boerderij bestaat uit een enkel vierkant. Aan de noord- en westzijde van het vierkant bevinden zich de oorspronkelijke woonvertrekken. Aan de zuidzijde van het vierkant ligt de oorspronkelijke koestal en aan de oostzijde van het vierkant bevindt zich de dars. De dars en de oorspronkelijke koestal staan in de plattegrond haaks op elkaar (Westfries type).

De boerderij is opgetrokken in rode baksteen op een gecementeerde bakstenen plint. Deze plint is langs de noord- en westgevel blauw geverfd en langs de zuidgevel, alwaar de plint zeer breed is, wit gesausd. De oostelijke zijgevel (de darswand) bestaat uit gepotdekselde houten delen op een bakstenen plint.

In de voorgevel (N) bevindt zich links de enigszins teruggelegen houten darsdeur. Boven de darsdeur bevindt zich een venster ter verlichting van de dars. Rechts van de darsdeur bevinden zich in het muurwerk twee houten schuifvensters. Hier weer rechts van begint het noordelijk staartstuk van de boerderij. Dit staartstuk heeft een topgevel met verticaal houten beschot afgezet met gladde houten windveren en een makelaar in top. In de topgevel bevindt zich een vierruits houten venster. De noordelijke gevel van het staartstuk bezit op de begane grond drie houten schuifvensters. De oostelijke gevelwand van het staartstuk heeft twee vensters.

De westgevel van de stolpboerderij heeft vanaf links (noord) gezien twee houten schuifvensters, één houten niet oorspronkelijke deur, twee houten zesruits schuifvensters, een houten deur die oorspronkelijk op de stal uitkwam en een ijzeren koestalraam. Deze gevelzijde is versierd met een dubbele reeks gietijzeren (sier)muurankers die op regelmatige afstand van elkaar zijn geplaatst.

De indeling van de zuidgevel, waar oorspronkelijk de koestal achter lag, is gewijzigd. Met uitzondering van één ijzeren koestalraam op de westhoek van de gevel zijn de overige vensters hier nieuw geplaatst. Aan de rechterzijde (oost) bevindt zich een houten deur die in het oostelijk staartstuk uitkomt. Ook in deze gevelwand bevinden zich enkele gietijzeren (sier)muurankers.

De oostgevel (de darswand) is van gepotdekseld hout. In deze houten darswand bevinden zich twee houten kantelbare vensters. De oostgevel van het oostelijk staartstuk bestaat nog geheel uit oud (18de-eeuws?) muurwerk van gele steentjes. Het onderste deel van dit muurwerk is blauw geverfd. De topgevel heeft een verticaal houten beschot en bevat een zesruits houten venster. Op de begane grond bevindt zich in deze oostwand een twaalfruits houten schuifvenster. Links hiervan is tegen de gevel een schoorsteen van een voormalige bakoven geplaatst (eveneens van oud muurwerk).

In het interieur van de stolpboerderij zijn enkele oudere karakteristieke onderdelen bewaard gebleven, zoals een oude (18de-eeuwse) smuiger.

Waardering

De stolpboerderij Swanenplaats, met bijbehorende smuiger, is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als zijnde een in kern ouder maar qua aanzicht uit de tweede helft van de 19de eeuw daterend, grotendeels gaaf bewaard gebleven en karakteristiek voorbeeld van traditionele landelijke bouwkunst, welke specifiek is voor West-Friesland. Tevens heeft het object een beeldbepalende waarde in de lintbebouwing langs De Buurt.