Inleiding

De SCHEEPSMAKERSWERKPLAATS, plaatselijk bekend als gebouw 51, met SCHEEPSHELLING is gesitueerd op het zuidwestelijke compartiment van het complex Rijkswerf Willemsoord, tussen het oude dok (in het noorden) en het nieuwe dok (in het zuiden). Met de bouw van de scheepsmakerswerkplaats werd volgens de bestekken begonnen in 1938. In 1942 was de bouw van het eerste gedeelte voltooid. De loopkranen dateren waarschijnlijk uit 1948. Het te beschermen gedeelte van de scheepsmakerswerkplaats bestaat uit het westelijke deel met drie zaagdaken alsmede het hoog oprijzende deel met twee zaagdaken. Daarnaast valt de ten oosten van de werkplaats gelegen scheepshelling uit omstreeks 1930 en de loopkranen uit 1948 onder de bescherming.

N.B. De meest noordoostelijk gelegen vleugel, parallel aan de scheepshelling met loopkranen, dateert uit de periode 1949-1953 en valt niet onder de bescherming.

Omschrijving

Werkplaats, gebouwd op een samengesteld grondplan van twee rechthoeken. De oostelijk gelegen rechthoek vormt de basis voor het hoogste bouwvolume met twee zaagdaken, de westelijk gelegen rechthoek voor een lager bouwvolume met drie zaagdaken. De noklijnen van de zaagdaken staan loodrecht op de Weststraat. De daken hebben op de zuidelijke dakschilden een dakleerbedekking, de noordelijke dakschilden hebben over de gehele hoogte en breedte stalen vensterreeksen met witglazen ruiten.

De draagconstructie bestaat uit een geklonken stalen skelet, bestaande uit stalen kolommen en liggers en driehoekige kapspanten. Elke kolom bestaat uit twee I-profielstijlen vastgeklonken in een voet die weer verankerd is in een betonfundatie. De dakspanten rusten op de kolommen en de daaropgelegde liggers. De zuidelijke dakschilden bestaan uit bimscementplaten, de noordelijke uit stalen stijl- en regelwerk met vensters met meerruits roedenverdeling daartussen.

De gevels bestaan uit stalen raamwerken, ingevuld met vakwerkbemetseling en deels met stalen venster. De plint is deels van beton, de dakgoten zijn alle van beton.

De oostgevel heeft een breedte van twee topgevels. Beide hebben op de begane grond een grote vierkanten stalen poort waarin een dubbele opgeklampte deur hangt. De deuren zijn voorzien van een stalen frame ter versteviging. Deze deuren gaan naar buiten toe open.

De zuidgevel is veertien traveeën breed. Elke travee bestaat daarbij uit een liggend stalen raam met een invulling vakwerkbemetseling. Het stalen raamwerk van het oostelijke, hoog oprijzende, gedeelte is vier traveeën breed en heeft een hoogte van zeven modulen. In dit gedeelte is één venster aangebracht. Het staalskelet van het westelijk gedeelte is tien traveeën breed en vier modulen hoog. In negen modulen bevindt zich over een hoogte van twee raamwerken een stalen venster met zes ruiten. De westgevel heeft een breedte van drie topgevels. Op de begane grond zijn drie grote stalen venster aangebracht.

De noordgevel van het gebouw is door diverse (niet beschermde) aanbouwen aan het zicht onttrokken.

In het interieur is de oorspronkelijke skeletconstructie nog intact en ook de oorspronkelijke loopkranen zijn nog aanwezig.

De scheepshelling ten oosten van gebouw 51 bestaat uit een gemetselde helling, deels voorzien van een betonnen laag, met twee stalen loopkraanbanen. De loopkraanbanen hebben een geraamte van drie rijen van elk zeven stalen kolommen met daarop rustend oost-westgerichte liggers. Elke kolom bestaat uit een samenstel van twee naast elkaar geplaatste I-profielstijlen - verstijfd door geklonken driehoeksverstevigingen - op een stalen voet. De kolomvoet is verankerd in een betonfundatie. De liggers bestaan uit stalen I-profielbalken, deels verstijfd door driehoeksconstructies.

De meest noordelijk gelegen rij kolommen vormt tevens het skelet voor de tussen 1949 en 1953 gerealiseerde aanbouw (die niet onder de bescherming valt).

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch functioneel onderdeel van het complex Rijkswerf Willemsoord. Daarnaast is het pand van belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als voorbeeld van een in de eerste helft van de 20ste eeuw gebouwde scheepswerkplaats. Door de centrale ligging op het Rijkswerfterrein heeft het pand beeldbepalende waarde voor het aanzien van de werf vanaf de zijde van het natte dok.