Inleiding

WERKPLAATS/SMEDERIJ, gebouwd in de eerste bouwfase van de Rijkswerf Willemsoord (1813-1823) en voltooid in 1823. Het gebouw diende oorspronkelijk als smederij, koper- en blikslagerij, loodgieterij en als opslag voor diverse metaalvoorraden. Het gebouw is plaatselijk bekend als gebouw 52. Het gebouw is gesitueerd aan de westzijde van het werfterrein en vormt samen met de drie gebouwen met de nrs. 1, 29 en 60 die dezelfde afmetingen en vorm hebben, de vier kerndelen van de westelijke gevelwand van de Rijkswerf.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwd pand, bestaande uit één bouwlaag onder een schilddak. De noklijn loopt evenwijdig aan de Weststraat. De oorspronkelijke kapconstructie, bestaande uit een eenvoudige gordingenkap met geschoorde spanten en twee hanebalken boven elkaar, is niet meer aanwezig. De afmetingen van de loods bedragen circa 125 meter (lang) bij 15 meter (breed). Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen, boven een met cement aangestreken plint. De gevels worden afgesloten door een geprofileerde houten gootlijst.

De langsgevels (oost en west) worden geleed door vele vensterassen, waarvan de meeste een houten rondboogvenster bevatten. Deze vensters bestaan uit een rechthoekig twaalfruits venster met verbrede middenstijl en een rondboogvormig bovenlicht met radiale roedenverdeling. De vensters hebben hardstenen lekdorpels en worden bekroond door een strek met hardstenen sluitsteen met diamantkop. De oorspronkelijke hoofdingangen van het gebouw zijn herkenbaar aan de rondbogen van hardstenen blokken. De overige oorspronkelijke ingangen zijn herkenbaar aan de dikke draagbalk onder het rondboogvormig bovenlicht. Sommige vensters zijn in de loop der tijd dichtgemetseld of vervangen door een extra ingang. Het voormalige gieterijgedeelte is herkenbaar aan de kleine vensters, zijnde hooggeplaatste rondboogvormige bovenlichten met radiale roedenverdeling.

De noordelijke kopgevel is twee vensterassen breed en bevat twee rondboogvensters.

De zuidelijke kopgevel bevatte in oorsprong ook twee rondboogvensters.

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch functioneel basisonderdeel van het complex Rijkswerf Willemsoord. Daarnaast is het pand van belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als redelijk gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in de eerste helft van de 19de eeuw gebouwde werkplaats met smederij. Door de ligging aan de westrand van het Rijkswerfterrein heeft het pand, samen met de woning voor de officier van politie en de gebouwen met de nrs. 1, 28, 29, 47 en 60, beeldbepalende waarde voor het aanzien van de werf vanaf de westzijde.