Inleiding

Het PARKGEBOUW uit 1914 naar ontwerp van Karel Muller is voornamelijk in Hollandse neo-renaissancestijl uitgevoerd (baksteen, kruis- en bolvensters, gestucte aanzetstenen en dito decoratie). Ook invloeden van expressionistische Duitse architectuur uit de tijd van de oprichting zijn aantoonbaar, zoals de vorm van de torenbekroning en van de risalerende traveeën in de zijgevels. Hoewel het interieur ingrijpend is gemoderniseerd, de galerij aan de oostgevel gedeeltelijk is dichtgezet en aan de zuidgevel een uitbouw is toegevoegd, is het parkgebouw onverminderd van monumentaal belang.

Omschrijving

Het parkgebouw is vanuit een L-vormige plattegrond opgetrokken over twee bouwlagen, de schilddaken zijn met leien in maasdekking gedekt en hebben een zinken nokvorst. De lange poot van de L vormt het hoofdlichaam, de aangebouwde korte poot is lager dan de lange. Aan de noordgevel is tijdens de bouw en aan de zuidgevel is recent een uitbouw gemaakt.

De oostgevel wordt gevormd door rechts de kopgevel van het hoofdlichaam (3 traveeën) en links een lange gevel van de aanbouw (4 traveeën). Van de kopgevel van het hoofdlichaam is de middelste travee verbreed, deze risaleert en is voorzien van een dubbele vensterpartij op de verdieping. Deze twee segmentboog kruisvensters zijn onderling gescheiden door een bakstenen penant.

De travee wordt bekroond door een dakkapel met een topgevel. In de topgevel is een zandstenen plaat aangebracht met daarop "Parkgebouw" in bas-reliëf.

Vanuit de vierde (middelste) travee rijst een toren op, bekroond met een helmdak waarop een dakruiter met klok staat onder een inwaarts gewelfde spits. Aan de oostzijde een wijzerplaat, rondom een uitgemetseld boogfries. In de torentravee en de overige traveeën op de verdieping eveneens kruisvensters onder segmentboog strek. Op de begane grond is een veranda aangebracht over de volle breedte van de voorgevel en een deel van de noordgevel. De luifel van de veranda steunt op Toscaanse zuilen met hardstenen kapitelen en basementen. De veranda is recent gedeeltelijk dichtgezet.

In de noordgevel risaleren de even traveeën. Deze 5 risalieten worden bekroond door dakkapellen met topgevel en een rond venster. De eerste en de laatste risaliet hebben op de verdieping een ovaal venster. Alle andere risalieten en tussenliggende traveeën hebben op de verdieping een kruisvenster. De gevel wordt horizontaal afgesloten door een band met decoratief metselwerk. De middelste 3 traveeën hebben ter hoogte van deze band een drielicht venster. De meest rechtse travee heeft twee bolkozijnen die gelijk zijn aan de bovenlichten van de kruisvensters op de verdieping.

De westgevel is vrijwel blind, aangezien zich hier de scene van de toneelzaal bevindt. Op de verdieping drie bolkozijnen als in de noordgevel.

Het interieur van het parkgebouw is ingrijpend gemoderniseerd. De theaterzaal is nog aanwezig.

Waardering

Het parkgebouw is cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang vanwege:

- de (oorspronkelijke) functie.

- de kwaliteit van het ontwerp en de plaats die dit inneemt binnen het oeuvre van K. Muller.

- de zeldzaamheid van het gebouwtype.

- de ruimtelijke en functionele relatie met het park en de andere objecten daarin.