Inleiding

BOERDERIJ VAN HET HALLEHUISTYPE met bovenkamer "Sonderhuis", behorend tot het landgoed Singraven. De boerderij ligt langs de open gazons voor het huis en is met de voorgevel naar het zuiden gesitueerd, de westgevel grenst aan de Molendijk. Het ontwerp van de boerderij is van architect Andreis de Maaker, die op het landgoed diverse andere gebouwen en verbouwingen heeft ontworpen. Boerderij Sonderhuis is uitwendig gebaseerd op het Oost-Twentse type "los hoes met achterheerd en bovenkamer". Het losse hoes met de achterheerd werd ontwikkeld tussen ca. 1650 en ca. 1815. De uitbouw met glas rond de vuurplaats was bedoeld voor de vrouwen om warm en met genoeg daglicht handwerk te kunnen verrichten. In een latere fase werd vooral in de omgeving van Denekamp vaak een bovenkamer toegevoegd. Waar het oorspronkelijke tyep de overgang vormde tussen het losse tussen het losse hoes en een boerderij met een afgescheiden woongedeelte, is de boerderij uit de jaren dertig een verwijzing naar de typisch Denekampse boerderij-geschiedenis in combinatie met nieuwe elementen. Voor de boerderij staat een put met putgalg.

Omschrijving

De BOERDERIJ en de bovenkamer zijn opgetrokken in rode baksteen onder een zadeldak, de achterheerd onder een lessenaardak, beide gedekt met rode Hollandse pannen. De bovenkamer is rechts voor de voorgevel (Z) gebouwd, de achterheerd bevindt zich in de oksel van de bovenkamer en halleboerderij.

De eindgevels (N en Z) zijn voorzien van uitkragende donkerbruine gevelbeschotten op korbelen met windveren en geveltekens. De gevels zijn voornamelijk geleed door vijftienruits en achtruits vensters, veelal samengevoegd tot kloostervensters en deels behangen met Singraven-luiken (rode zandloper op witte achtergrond; geel-rood-blauw centrum en donkergroene rand). De voorzijde van de achterheerd wordt in beslag genomen door vier staande aaneengeschakelde vensters. Direct haaks daarop bevindt zich in de bovenkamer een deur. In de oostelijke zijgevel is de deur geplaatst die toegang biedt tot het woongedeelte en in de achtergevel (N) zorgen een baander en twee staldeuren voor de toegang.

Waardering

Boerderij Sonderhuis met put en putgalg is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:

- de vormgeving van de boerderij (hallehuistype gebaseerd op los hoes met achterheerd) die typerend is voor Singraven en z'n oorsprong vindt in de geschiedenis van Denekamp

- de ruimtelijke en functionele relatie met de overige onderdelen van het landgoed Singraven

- de ensemblewaarde samen met boerderij Bartels

- de beeldbepalende ligging aan de open weiden voor het landhuis van Singraven.