Inleiding

Voormalige DIENSTWONING, ontworpen door Rijkswaterstaat tussen 1888 en 1892 en gebouwd in 1893 als een min of meer regulier type langs het Merwedekanaal, dat in 1893 in gebruik was genomen. Een algemeen bestek dat voor het verkrijgen van de bouwvergunning bij de gemeente werd ingediend is het bestek: 'Kanaal ter verbinding van Amsterdam met de Merwede, gedeelte tusschen Nigtevecht en den Haamijn; woning voor een brugwachter en knecht/ woning voor een poortwachter, sluiswachter of overtoomwachter', waarvan de lichtdruk in het gemeentelijk bouwarchief aanwezig is. De woning is als een van de weinige geheel gaaf bewaard gebleven (vgl. Overdiemerweg 18 te Diemen). De woning staat aan de Kanaaldijk op de gemeentegrens tussen Diemen en Amsterdam.

Omschrijving

De dienstwoning is in de trant van de neorenaissance op rechthoekige plattegrond met achteraanbouw opgetrokken in grauwe baksteen over één bouwlaag en kapverdieping. De nokrichting is evenwijdig aan het kanaal. De gevels zijn gemetseld in kruisverband en verrijkt met kunststeen delen voor de onderdorpels van de vensters, voor horizontale gevelbanden, hoekblokken, blokken in de strekken en aan de trapgevels. De in boognissen geplaatste houten T-vensters zijn voorzien van houten luiken.

De symmetrische voorgevel (NO) bevat in de as een strokendeur met beslag en bovenlicht en hardstenen stoep. Aan weerszijden daarvan bevindt zich een venster. De peilsteen voor NAP links van de deur is later in de gevel aangebracht.

De linker zijgevel (ZO) bevat in de as een venster op de begane grond en een kleiner venster in de top. De trapgevel is opgezet met oorstukken, vier trappen en een vierhoekige bekroning.

De rechter zijgevel (NW) is gelijk aan de linker. Op de top staat een reconstructie van de smeedijzeren windvaan ('Anno/ 1893') zoals die bij de rijkere variant van dergelijke woningen voorkwam. Links van het venster hebben twee bewoners hun naam in de baksteen gekrast: 'P.E. POORTS, Pontknecht/ 1907' en daarboven 'A. Pereboom 1946'.

Tegen de achtergevel (ZW) staat net uit de as een bakstenen uitbouw als achterportaal waarin oorspronkelijk tevens het privaat was ondergebracht.

De woning is overkapt door een zadeldak tussen de trapgevels dat is gedekt met gesmoorde kruispannen en werd voorzien van houten goten op uitkragende baksteenlijsten. Eén gemetselde schoorsteen bevindt zich op de nok en één op de westhoek.

Waardering

De dienstwoning is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf voorbeeld van een laat-19de eeuwse dienstwoning.

De dienstwoning is van algemeen belang uit architectuurhistorisch oogpunt vanwege de neo-renaissance vormgeving met gaaf gebleven hoofdvorm en detaillering.