Inleiding

Na verbouwing van een herenhuis in 1877 door de gemeente Katwijk in gebruik genomen voormalig GEMEENTEHUIS met in 1902 toegevoegde voorgevel met bijhorend toegangshek in de stijl van de Neo-Hollandse Renaissance geschonken door de bevolking. De algemene leiding van de uitvoering van de gevel lag in handen van R. Ouwehand. Tijdens de bouw werden er adviezen gevraagd aan de Rijksbouwmeester voor de Monumenten, A.J.M. Mulder.

Opvallend element in de voorgevel is de originele 17de eeuwse Renaissance lijst in natuursteen rondom de deur, die toegang geeft tot het huidige woongedeelte op de verdieping.

NB Het gebouw heeft vanaf 1932 onder meer dienst gedaan als politiebureau, kleuterschool en apotheek. Als gevolg van deze functiewisselingen heeft het interieur vele verbouwingen ondergaan en is daarom voor de bescherming van rijkswege van ondergeschikt belang. De karakteristieke voorgevel maakt onderdeel uit van de gesloten gevelwand aan de westkant van de Rijnstraat in Katwijk aan de Rijn.

Omschrijving

Voormalig gemeentehuis, op L-vormige plattegrond gebouwd bestaande uit twee bouwlagen en kapverdieping onder samengesteld dwars schilddak, gedekt met zwarte kruispannen en een piron rechts op de nok. De voorzijde bestaat uit een trapgevel met twee vensterassen met rechts ernaast een gevel met vijf vensterassen.

De van smeedijzeren sierankers voorziene voorgevel in rode baksteen boven hardstenen plint wordt geleed door zandstenen speklagen en geprofileerde natuurstenen waterlijsten. De onderramen va n de zware, geprofileerde kruiskozijnen onder segmentbogen zijn afgehangen met witte luiken die voorzien zijn van een blauw zandlopermotief. De segmentbogen hebben zandstenen aanzet- en sluitstenen. Op de begane grond vensters met glas-in-lood ramen, waarbij de bovenramen voorzien zijn van medaillons met gedetailleerde gebrandschilderde voorstellingen van dorps-, stads- en zeegezichten. Op de verdieping alleen glas-in-lood in de bovenramen van de kruisvensters.

De trapgevel heeft verder in het midden van de geveltop een kruisvenster onder segmentboog, waarvan de sluitsteen gedecoreerd is met een leeuwekop. Boven de leeuwekop in de top een tenant, bekroond door een zandstenen leeuw met wapen. De trapgevel is afgedekt met natuurstenen platen.

De gevel rechts van de trapgevel heeft een lagere hardstenen plint. Op de begane grond van links naar rechts drie kruisvensters, een Renaissancelijst rondom de originele hardhouten deur en wederom een kruisvenster. De zandstenen Renaissancelijst heeft ter hoogte van de plint basementen voorzien van leeuwekoppen. Daarop gecannelleerde Ionische pilasters met banden, een kroonlijst en een fronton. Op de verdieping vijf kruisvensters, ditmaal onder gedrukte korfbogen. Een eenvoudige houten dakgoot, met daarboven in het dakschild twee dakkapellen onder met leien gedekt schilddakje, voorzien van een piron, een luikje en geschubde wangen. Hoger op het dak twee bakstenen schoorstenen.\r Links is de trapgevel lager doorgetrokken voor een rechthoekige aanbouw onder met sneldekkers g edekt lessenaarsdak. In deze gevel een rondboogvormige poort met hardstenen diamantkopvormige boog- en sluitstenen, rondom de oorspronkelijke hardhouten dubbele deur. Boven de poort een speklaag met in het midden een gevelsteen waarop "ANNO MCMII" staat.

Het eenvoudige siersmeedijzeren TOEGANGSHEK bevindt zich tussen twee bakstenen hekpijlers met speklagen. De linker hekpijler wordt bekroond door een zandstenen sierbol. De rechter pijler wordt door een zandstenen klauwstuk met de muur van de gevel van het voormalige gemeentehuis verbonden.

Waardering

Het voormalig gemeentehuis met toegangshek is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als eerste gemeentehuis van Katwijk en vanwege de daaraan aangepaste, gaaf bewaarde voorgevel in neo-renaissancistische trant, als uitdrukking van een overheidsgebouw van rond de eeuwwisseling.

Tevens heeft het voormalig gemeentehuis met toegangshek ensemblewaarde als beeldbepalende onderdeel van de gesloten gevelwand van de Rijnstraat in Ka twijk aan de Rijn.