Inleiding

De TUINMANSWONING bij de Julia Jan Wouters Stichting, thans directiewoning, is in 1901 in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant gebouwd naar ontwerp van J.G. Brouwer, dorpstimmerman van Oranjewoud. Hij heeft meer van dit type dienstwoningen gebouwd voor de landgoedeigenaren van Oranjewoud. Het woonhuis ligt op de zuidoosthoek van het Stichtingsterrein, tegen de boomwal van de terreinafscheiding aan. Tussen het hoofdgebouw en de tuinmanswoning bestond een verbinding via een elektrische bel. Het interieur van het huis werd in de jaren 1940, 1949, 1969 en recentelijk gemoderniseerd. De bij het huis behorende houten garage valt buiten de bescherming van rijkswege.

Omschrijving

Het woonhuis heeft een L-vormige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag onder een samengesteld overstekend zadeldak op klampen. Het overstekende dak is voorzien van een eenvoudige sierhanebalk met siermakelaar voorzien van gezaagde opzetstukjes. Het dak is gedekt met zwart gesmoorde gegolfde Friese pannen, met uitzondering van het noordelijk dakschild dat is belegd met rode ongeglazuurde Hollandse pannen. De gevels zijn opgetrokken uit roodbruine strengpersbakstenen op een gepleisterde plint. De gevel is verticaal geleed door een vrijwel geheel omlopende zandstenen band, ter hoogte van de onderdorpels van de vensters die enigszins naar voren springen; in de segmentbogen van de vensters zijn tectonische decoraties. In de korte zuidgevel van de woonkamer zijn twee getoogde H-vensters onder een getoogde strekboog met kunststenen aanzetstenen en een sluitsteen met diamantkop. In de geveltop is een drielichtvenster, een zgn. melkmeisje. Het middenvenster is rondbogig, het onderste gedeelte van de ruiten is voorzien van een kruisvormige geleding. De oostelijke zijgevel is gedeeltelijk gewijzigd door het dichtmetselen van een zij-ingang en bevat thans slechts een provisiekelderraam met diefijzers en een getoogd H-venster. De noordgevel is gewijzigd en heeft een achterdeur. De korte westelijke gevel heeft een ijzeren roosvenstertje en een getoogde hoofdingang. De gevels in de winkelhaak zijn vrijwel geheel blind: er is slechts een smal H-venster aan de zuidzijde. In de hoek staat vanouds een betonnen regenwaterput.

Waardering

De dienstwoning uit 1901 die behoort bij de Julia Jan Wouters Stichting is van algemeen cultuurhistorisch belang:

- als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische verhouding, nl. als dienstwoning gesitueerd op een hoek van terrein,

- vanwege de hoge mate mate van belang voor de visuele en structurele gaafheid van het complex als geheel,

- vanwege de redelijke mate van architectonische gaafheid van het object,

- als essentieel en voorheen functioneel onderdeel van het totale complex.