HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. In structuur en deels in detail gaaf bewaarde historische parkaanleg uit de late 17de eeuw waarin een landschapspark uit het begin van de 19de eeuw. Van een tuinaanleg was in de 17de eeuw nog geen sprake, maar de toenmalige infrastructuur, bestaande uit een aantal lanen, waterlopen en weidegronden is thans nog aanwezig. De historische tuin- en parkaanleg kenmerkt zich ten noorden van huis Marlot door een rondom een gazon gelegen half ovaalvormige kastanjelaan, waarvan het meest westelijke deel wat is vervallen. Aan weerszijden van laan liggen de voormalige moestuinen, omgeven door drie historische fuitmuren en een 19de-eeuwse tuinmuur. Vanaf 1927 liggen in deze tuinen tennisvelden. Ten zuiden van het huis ligt een karakteristiek open weidegebied -dat al op 17de-eeuwse kaarten wordt weergegeven-, dat in het zuiden wordt afgesloten door een brede sloot met een uitstulping waarlangs een begroeide berm. Aan de oostzijde wordt dit weidegebied begrensd door een brede sloot en vanaf 1920 tevens door de villawijk Marlot. Het westen van de aanleg bestaat uit een langgerekte strook waarin een aanleg in landschapsstijl met slingerpaden en een slingerende vijver. Deze aanleg dateert waarschijnlijk uit de periode 1802-1828 en kent een gevarieerde begroeiing met besloten en open delen. In het zuiden van dit deel is een bergje opgeworpen, alwaar een uitzichtpunt is ontstaan. In de zuidoost-hoek van de aanleg wordt thans (1996) enkele buiten de bescherming vallende opstallen (schuurtjes e.d.) ten behoeve van de dieren die door staan. Direct ten zuiden van huis Marlot ligt een waterpartij waarin ter hoogte van het huis Marlot een verbreding, die volgens de topografische kaart van ca. 1850 al aanwezig was en waarover een brug uit ca. 1920 ligt. In 1917 kocht de gemeente 's-Gravenhage de buitenplaats Marlot en ontwikkelde voor dit gebied plannen die het oorspronkelijke karakter van de buitenplaats sterk zouden veranderen. Op de oostelijke helft van het landgoed werd vanaf 1920 de villawijk Marlot gebouwd. Direct naast huis Marlot (ten zuid-westen) werd in 1927 een grote tennishal (zie omschrijving onderdeel 8) in Haagse Schoolstijl gebouwd, deze tennishal werd in de voormalige moestuinen gebouwd, doch verstoort de totale aanleg niet wezenlijk. In het noorden van de aanleg, evenals de tennishal ter plaatse van de voormalige moestuinen en deels omringd door de historische fruitmuren, werden in 1927 tennisvelden (thans twaalf) aangelegd.

Waardering

DE HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG van de historische buitenplaats Marlot is van algemeen belang:

- als gaaf bewaard voorbeeld van een parkaanleg in landschappelijke stijl die vroeg in de 19de eeuw tot stand is gekomen binnen een thans nog grotendeels bestaande, 17de-eeuwse infrastructuur opgebouwd uit een aantal lanen, waterlopen en weidegronden, en dat een sfeer verhogend decorum voor de complexonderdelen van de buitenplaats vormt;

- vanwege het belang voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur;

- vanwege de uit de tijd van aanleg stammende infrastructuur;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de onderdelen van de buitenplaats.