Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
511718
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82713/124
Kadastrale aanduiding
Baarn K 1178
de Beaufortlaan 4, 3743 DS te Baarn

Omschrijving

Inleiding

Villa 'Helvetia' werd door de bouwkundige C. Sweris, de projectontwikkelaar van het Wilhelminapark, vervaardigd voor de Amsterdamse koopman H. Gouda. In de voorgevel is de tekst `in aere saulus' (gezondheid in lucht) aangebracht.

Het huis werd in 1902 gebouwd in chaletstijl, terwijl het interieur geheel in Art Nouveau stijl werd uitgevoerd. De tuin is aangelegd in een late landschappelijke stijl. Het huis kreeg een halfrond gebogen oprijlaan met twee toegangen alsmede een achteruitgang. Door een afsplitsing is een deel van deze opzet verloren gegaan. Voor het huis staat een rondbooghekwerk met een toegangshek in Art Nouveau stijl.

In 1910 werd door de heer Gouda naast het huis een garage gebouwd, die buiten de bescherming valt.

Omschrijving

De onder een hoek van ongeveer 10 graden aan de Beaufortlaan gelegen VILLA is op een samengestelde plattegrond opgetrokken en telt twee bouwlagen onder een geknikt zadeldak met wolfeinden. Het dak is gedekt met gesmoorde kruispannen met siermotieven van rode kruispannen. Op de nok staat aan de voorzijde een dakruiter met een leien gedekte, ingesnoerde spits. De vensters en openslaande deuren zijn voorzien van roedenbovenlichten en veelal van persiennes. Boven de meeste vensters zijn ontlastingsbogen en siermetselwerk aangebracht. De gevels zijn rondom voorzien van speklagen van gesmoorde baksteen. Tegen de oostgevel of voorgevel is links een houten serre onder een met leien gedekt afgeplat schilddak gezet. Rechts bevindt zich een overhoeks geplaatste stenen erker. Hierop zijn asymmetrisch geplaatste omlopende balkons geplaatst. Onder de ver overstekende wolfkap zijn aan de voorzijde ter hoogte van de zolderverdieping schutborden aangebracht met in het midden een rondboogvormige opening waaronder een balkon is geplaatst. Het balkon is te bereiken door openslaande deuren. Tegen de linkerzijgevel of zuidgevel is een portaal onder een leien dakje gezet waarin zich de entree bevindt. Ernaast zijn vensters aangebracht. Het vanuit de voorgevel omlopende balkon loopt door langs de zijgevel tot boven het entreeportaal. Hierboven springt het balkon iets naar voren, terwijl het dakschild ter plaatse verder oversteekt. De tweede bouwlaag bevat twee openslaande deuren. Links van het balkon bevat de gevel siermetselwerk. Het dakschild wordt doorbroken door een dakkapel onder een zadeldakje. Deze is voorzien van wangen en houten betimmeringen. Het dakschild wordt voorts doorbroken door een tweetal schoorstenen, waarvan één met siermetselwerk.

De rechtergevel of noordgevel van het pand heeft in het midden een risaliet met een topgevel voorzien van een afgewolfde steekkap. De top is voorzien van vakwerkdecoraties en siermetselwerk. Het vanaf de voorgevel omlopende balkon eindigt bij het risaliet. Rechts van het risaliet ligt de gevel verder terug ten behoeve van een houten serre met vensters en bovenlichten. Erboven is een onder het uitzwenkende dakschild een balkon geplaatst met houten betimmeringen, staanders en een uitgezaagd hekwerk. De achtergevel wordt links gevormd door de serre en het erboven gelegen balkon. Tegen de eerste bouwlaag is een aanbouw onder lessenaarsdak gezet met onder meer een achterdeur.

Het interieur heeft de volgende waardevolle onderdelen. De eetkamer (thans keuken) ligt in het verlengde van de gang, terwijl twee (zit)kamers aan de voorzijde liggen. Het keukengedeelte ligt aan de achterzijde van het huis.

De plattegrondindeling is nog oorspronkelijk. De vertrekken zijn uitgevoerd in Art Nouveaustijl. De hal bevat een trappenhuis met bewerkte pijlers en spijlen, lambrizeringen, een ingebouwde houten garderobevertrek met een halbank en een polychroom driedelig tegeltableau van de tegelfabriek 'Holland Utrecht'. Dit tableau stelt de zon voor, omgeven door zonnebloemen en vlinders. De vloeren van de voormalige keuken en provisiekamer zijn voorzien van de originele polychrome tegelvloeren. In de voormalige eetkamer bevindt zich een zandstenen schouw met een reliëf van duiven in een zweepslagmotief. De kamers voor, zowel beneden als boven, bevatten eenvoudiger marmeren schouwen met Art Nouveau decoraties. De serre van de voorkamer is voorzien van glas-in-lood bovenlichten. Het houtwerk van het exterieur is paars-zwart en lindegroen geschilderd. Het interieur beneden telt twee tinten lindegroen en licht okergeel voor de serres. Boven zijn de slaapkamers uitgevoerd in twee tinten steenrood en grijsblauw voor de hal. De zolder is okergeel.

Om het huis ligt een tuin in landschappelijke stijl. De tuinafscheiding is van ijzer en bestaat uit een rondbooghekwerk. Het toegangshek is van smeedijzer en geheel in Art Nouveau stijl uitgevoerd.

Waardering

Het pand is van architectuurhistorische waarde vanwege de bouwstijl (Chaletstijl) en vanwege de gaafheid van het exterieur en de gaafheid en zeldzaamheid van het interieur in Art Nouveaustijl, alsmede vanwege de vele detailleringen. Het pand is van ensemblewaarde vanwege de ligging in het Wilhelminapark.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Nee Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Tuin
Nee Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) Toegangshek
Nee Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) Hek
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1902
1902
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Chalet-stijl
stijlzuiver

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Gouda, H. ; Utrecht
opdrachtgever
Sweris, C. ; Utrecht
architect / bouwkundige / constructeur