Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
512771
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82754/8
Kadastrale aanduiding
Heerlen D 4630
Bongerd 2, 6411 JM te Heerlen

Omschrijving

Inleiding

APOTHEEK, genaamd apotheek Claessens, is gebouwd in 1918 naar ontwerp van architect J. Klijnen te Heerlen en bevat neo-plastische elementen van De Stijl. De achtergevel wordt gekenmerkt door een meer traditionele bouwstijl. Het pand is, met een naastgelegen pand, nog steeds in gebruik als apotheek. Op de eerste en tweede verdieping bevindt zich een woongedeelte. Voor het gebruik als apotheek is in 1940 een achteraanbouw van twee bouwlagen gesloopt en vervangen door een volume van één laag tot aan het achterliggende pand. Hiervoor zijn in de tweede laag nieuwe vensters geplaatst en is de gevel geschilderd. In de derde laag is de deur vervangen door een venster. Van BESCHERMING UITGESLOTEN zijn de uitbouw van één bouwlaag en de twee dakramen op het achterdakvlak.

Omschrijving

De APOTHEEK heeft een rechthoekige plattegrond in drie bouwlagen met een zadeldak met muldenpannen. De gevels hebben een optrek van baksteen, de voorgevel met metselwerk in kruisverband en natuursteen plint en de achtergevel in halfsteensverband en is wit geschilderd. In de gevels bevinden zich rechthoekige houten deuren en vensters met bovenlichten met roedeverdeling, in de voorgevel is alleen horizontale verdeling. De VOORGEVEL heeft horizontale houten luifels van verschillende diepte en breedte gelegen boven en onder vensters en deuren, en geschilderd in afwisselend rood en bruin. In de eerste laag bevindt zich de voordeur oorspronkelijk met drie treden, gelegen onder twee luifels. Hiernaast bevinden zich drie grote vensters gelegen onder drie luifels, gelegen ter plaatse van de voormalige apotheek. Geheel links bevindt zich een lage houten deur onder een luifel en een klein rechthoekig venster. In de tweede laag bevinden zich twee grote vensters met bovenlicht met roedeverdeling tussen risalerende geveldelen en gelegen onder en boven luifels op consoles. De bovenste luifel loopt door boven een kleiner tweedelig venster met roedeverdeling, gelegen boven en onder dubbele luifels. In de derde laag bevindt zich een dubbel venster met roedeverdeling en houten deur met glas-in-lood, gelegen tussen en gescheiden door baksteen lisenen. De lisenen beginnen boven een terugliggende rij baksteen. Onder de vensters en de deur bevinden zich luifels, erboven bevinden zich drie doorlopende luifels, waarvan de bovenste met vier bollen. Boven de deur bevindt zich een klein venster. De terugliggende mezzanino met luifel loopt over de volle breedte van het pand. Links bevindt zich een laag venster en rechts een lage dakkapel tussen luifels, gelegen tussen de overstekende goot. Het dak heeft links en rechts schoorstenen en links was oorspronkelijk een blinde dakkapel. Op de gevel bevindt zich een bord met 'Apotheek' en een mengbeker in bruin en rood.

De eerste laag van de ACHTERGEVEL loopt door tot het achtergelegen pand. In de tweede laag bevinden zich drie vensters, en een venster en een deur. De derde laag heeft vier vensters. Verder een goot op klossen, en een dak met twee nieuwe dakramen en twee schoorstenen.

De STRUCTUUR VAN HET INTERIEUR van de eerste bouwlaag is matig in tact. De oorspronkelijke wachtruimte is nu kantoor, het achtergelegen deel vormt een geheel met naastgelegen hoekpand. De woning op de eerste en tweede verdieping is in hoge mate in tact en duidelijk als zodanig herkenbaar. De trap naar de tweede bouwlaag loopt in eerste instantie langs de gevel, maar eindigt haaks hierop, midden in het pand.

Waardering

Apotheek Claessens bezit cultuurhistorische waarden vanwege de typologie en de functie als apotheek. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door het bijzonder belang van het pand voor de geschiedenis van de architectuur, vanwege de neo-plastiche vormgeving van de voorgevel. Vanwege het belang van het ontwerp voor het oeuvre van architect J. Klijnen, verbonden aan Heerlen, vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de ornamentiek. Verder vanwege de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur door de spiraalgewijze indeling van de voorgevel die terugkomt in de plaats van het trappenhuis in het interieur. De apotheek is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad Heerlen. Apotheek Claessen is van algemeen belang wegens de architectonische gaafheid en de hoogwaardige architectuurhistorische zeldzaamheid van het ontwerp en van uitzonderlijk belang vanwege de architectuurhistorische waarde.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Gezondheidszorg Apotheek

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1918
1918
exact

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Functionalisme
invloeden
Elementen van Nieuwe Bouwen
Expressionisme
invloeden
Elementen van Amsterdamse School

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Klijnen, J.B.H. ; Limburg
opdrachtgever