Inleiding

VILLA "Spruitenbosch" in 1872 gebouwd in eclectische trant. De vrijstaande villa is gelegen ten oosten van de Wagenweg, op de in de Haarlemmerhout gelegen voormalige buitenplaats Spruit en Bosch.

Omschrijving

Vrijstaand gelegen villa bestaande uit begane grond, verdieping en kapverdieping. Het pand is ter hoogte van de keuken deels onderkelderd. Het pand bezit een samengesteld grondplan en wordt gedekt door een samengestelde kap met overstek, voorheen bekleed met mastiek, doch in 1996 voorzien van grijze dakpannen.

Het voorheen witgepleisterde, doch in 1996 geel geschilderde pand is opgetrokken in baksteen op een natuurstenen, grijs gesausde, plint. In de noord- en westgevel wekt een deel van de bepleistering de illusie van natuursteenblokken. Tussen de begane grond en de verdieping bevindt zich rondom een geprofileerde cordonlijst. De deur- en vensteropeningen worden in alle gevels omlijst door een geprofileerde band van pleisterwerk met een rolwerk-ornament als sluitsteen in de gebogen bovendorpels.

De voorgevel (W) is twee vensterassen breed. De rechter vensteras bevindt zich in een enigszins risalerend muurvlak dat wordt afgesloten door een zadeldak met houten overstek. Vlak onder het overstek bevindt zich in het pleisterwerk een geprofileerde tandlijst. Het risalerende muurvlak wordt ter weerszijden op de hoeken gemarkeerd door, per bouwlaag, een pilasterstelling met spaarvelden. Op de begane grond kent deze vensteras dubbele openslaande houten tuindeuren. Op de verdieping bevindt zich een dubbele openslaande houten balkondeur met bovenlicht. Het balkon alhier is van hout met natuurstenen onderkragingen. Het balkonhek is van hout en ijzer. De balkondeur wordt omlijst door een fantasie-pilasterstelling en wordt afgesloten door een door consoles gedragen houten kroonlijst. In de geveltop bevindt zich in een cartouche een gebeeldhouwd paardehoofd. De linkervensteras van de voorgevel is enigszins naar achteren gelegen en wordt afgesloten door een plat dak. Op de begane grond bevindt zich de entree bestaande uit een houten dubbele paneeldeur met gietijzeren sierroosters, welke bereikbaar is door middel van een vier treden tellende natuurstenen trap. De verdieping bezit een houten T-schuifvenster. Links van de voorgevel bevindt zich, overgaand in de noordelijke zijgevel, een één bouwlaag hoge aanbouw onder plat dak. Deze aanbouw heeft zowel aan de west- als noordzijde één houten T-schuifvenster.

De noordgevel heeft voorts onder meer twee houten T-schuifvensters op de begane grond en één houten T-schuifvenster op de verdieping. In de geveltop van deze zijgevel bevindt zich een klein driedelig rondboogvenster. Aan de rechterzijde van deze noordelijke zijgevel bevindt zich een één bouwlaag hoge smalle aanbouw onder plat dak. Deze aanbouw kent geen vensters, maar uitsluitend aan de westkant een houten deur die naar de keuken leidt. Tevens bevindt zich hier een kelderraam, die de kelder onder de keuken verlicht. De achtergevel (O) is ter rechterzijde driehoekig uitgebouwd. Elke zijde heeft hier, zowel op de begane grond als verdieping, een houten T-schuifvenster. In de top bevindt zich een dubbel rondboogvenster. Links van deze driezijdige uitbouw bevindt zich één vensteras met een houten T-schuifvenster op de verdieping en een houten achterdeur met bovenlicht op de begane grond. Hier weer links van bevindt zich op de begane grond een serre-uitbouw die uitkomt op een terras. Het terras is vanuit de lager gelegen tuin bereikbaar door middel van een drie treden tellende natuurstenen trap. De serre is deels in glas en hout uitgevoerd en wordt boven de begane grond afgesloten door een balkon met een balkonrand van hout en ijzer. De dubbele houten balkondeur wordt omlijst door een fantasie-pilasterstelling en wordt afgesloten door een door consoles gedragen houten kroonlijst. In de top van deze vensteras bevindt zich een in drieën geleed rondboogvenster. Aan de noordelijk zijgevel bevindt zich een stenen trap, die afdaalt naar de kelder onder de keuken.

De zuidelijke zijgevel is drie traveeën breed, waarbij de middelste travee wordt gedekt door een ingestoken zadeldak met houten overstek. Langs deze gehele zijgevel bevindt zich net onder de dakrand een geprofileerde tandlijst in het pleisterwerk. De traveeën worden op de hoeken gemarkeerd door, per bouwlaag, een pilasterstelling met spaarvelden. Zowel de linker als rechter travee hebben op de begane grond een dubbele houten tuindeur en op de verdieping een houten T-schuifvenster. De middelste travee bezit op de begane grond twee dubbele houten tuindeuren die naar een terras leiden. Tussen deze twee dubbele tuindeuren bevindt zich een blinde deur. Op de verdieping bevindt zich een houten dubbele balkondeur die wordt omlijst door een fantasie-pilasterstelling en wordt afgesloten door een door consoles gedragen houten kroonlijst. Het balkon alhier loopt over de volle breedte van de middelste travee en is van hout met een hekwerk van hout en ijzer. Het balkon wordt gedragen door twee houten vierkante pilaren die op het terras staan. Het terras zelf is bereikbaar door middel van een drie treden tellende natuurstenen trap. In de top van de middelste travee bevindt zich een in drieën geleed rondboogvenster.

De indeling en het interieur van het pand zijn nog grotendeels orgineel. In het midden van het pand bevindt zich onder meer een gang met marmeren vloer die uitkomt op een monumentaal trappenhuis. De villa, die rondom door tuin wordt omgeven, wordt van de openbare weg afgescheiden door een oorspronkelijk ijzeren hekwerk. Ter hoogte van de oprit bevindt zich een dubbel openslaand ijzeren toegangshek, waarin de naam "Spruit & Bosch" is verwerkt.

Waardering

Gaaf bewaarde villa uit het derde kwart van de 19de eeuw met bijbehorende erfafscheiding, van algemeen belang vanwege architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde alsmede door de karakteristieke ligging aan de rand van de Haarlemmerhout langs de Wagenweg, vanouds een uitvalsweg van Haarlem.