Omschrijving onderdeel 2: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG.

Binnen de formele 17de-eeuwse structuur van de aanleg, bepaald door een grachten- en lanenstelsel, is vanaf het einde van de l8de eeuw in verschillende fasen een aanleg in landschapsstijl gerealiseerd. Een tekening uit 1805 toont een formele aanleg waarvan het lanenstelsel, de omgrenzing en de ruimtelijke indeling (verkaveling) van het goed thans nog aanwezig zijn, evenals de eerste aanzet tot de aanleg in landschapsstijl met een thans nog bewaard slingerend verbindingslaantje aan de oostzijde tussen Soelen en Aldenhaag. In deze tijd stond er een hermitage op de zogenoemde Essenheuvel bij Aldenhaag, die in 1845 vervangen is door een grafmonument (zie onderdeelnummer 10). Rondom de Essenheuvel is een beplanting met kastanjes, treurwilgen en acacia's. De kern van de aanleg wordt gevormd door de omgrachte voorburcht en het op een eilandje met steil talud gelegen, omgrachte huis, waarvandaan twee zichtassen lopen. In westwaartse richting een in aanleg 17de-eeuwse zichtlaan (Beemdse laan) met dubbele laanbeplanting, die recent is hersteld, en in zuidwaartse richting een zicht uit de landschapsperiode over een grillig gevormde weide met boomgroepen en coulissenwerking naar de brug en kerktoren van Zoelen. In de weide ligt een kleine waterpartij. De oorspronkelijk rechte oprijlaan die ten westen van dit weiland loopt, dateert uit de geometrische aanleg en kreeg in de l9de eeuw zijn licht gebogen tracé. Enkele eiken in het weiland, die als boomgroep in de landschappelijke aanleg opgenomen zijn, verwijzen naar het oude verloop van de laan. Ten noordwesten van het huis ligt het terrein van het oorspronkelijke sterrenbos, dat in 1828 is gekapt. Aan weerszijden van het bos staat een groep fors uitgegroeide bomen (eik en beuk). Vanaf het voormalige sterrenbos loopt de rondwandeling om een veelhoekig weiland de Beemd, waarin een 'fazantenbosje' met verschillende boomaanplant (1927) is aangelegd. De rondwandeling is gemarkeerd door een regelmatige aanplant van bomen. Langs Aldenhaag loopt een gebogen eikenlaan. Aan de westzijde van de Beemd loopt een rechte laan met vlak daarnaast (oost) een parallellaan, thans niet meer als laan in gebruik. Tezamen vormen zij een dwarsas van de zichtlaan, met westelijk daarvan afwisselend hakhoutbossen met rabatten en boomgaarden Op de voorburcht staat aan weerszijden van de toegangsbrug tot het huis een oude kastanjeboom en westelijk daarvan een rij oude linden.

Waardering

De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Soelen is van algemeen cultuurhistorisch en tuinhistorisch belang:

- wegens de ouderdom;

- wegens de gaaf bewaarde van oorspong middeleeuwse verdedigbare kern met omgrachte voorburcht en huis;

- wegens de in hoofdopzet gaaf bewaarde formele structuur waarbinnen een aanleg in landschapsstijl is gerealiseerd;

- wegens de visueel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.