Inleiding

Openbare lagere SCHOOL met ommuurd SCHOOLPLEIN, gebouwd in 1927 naar een ontwerp van architect J. B. Fels. Het gebouw verving een ander schoolgebouw dat direct aan de straat stond en geen schoolplein had. De school die opgetrokken werd op een L-vormige plattegrond in een stijl verwant aan de Amsterdamse School, kreeg zeven lokalen en een hal met gym-accomodatie voor de jongste kinderen. De klassen zijn op het zuiden gesitueerd aan het schoolplein. Centraal element is de twee verdiepingen hoge, achthoekige toren waarin onder andere de hal met gym-accomodatie en de onderwijzerskamer waren ondergebracht.

De school is beeldbepalend gelegen aan de Kerkstraat in het centrum van Haren. Het SCHOOLPLEIN dat wordt gevormd door de L-vorm van het gebouw, wordt van de Kerkstraat en het pad aan de zuidwestzijde van de school gescheiden door een lage bakstenen MUUR met ezelsrug, onderbroken door twee gemetselde HOOFDPIJLERS op rechthoekige grondslag met natuurstenen afdekplaat, waar oorspronkelijk een beweegbaar hek tussen zat. Zes leilinden markeren het plein aan de Kerkstraatkant en een beukenhaag met een lange betonnen BANK waarvan de houten zitting is verdwenen, de zuidwestkant van het plein. Midden op het schoolplein is een NOORDPIJL van siermetselwerk geplaveid met op het kruispunt een opgestorte betonnen vlaggenmasthouder.

De school, die al een tijd lang niet meer in gebruik is als school, zal aan de noordoostzijde uitgebreid worden met nieuwbouw en worden geïntegreerd met het sociaal-culturele centrum dat daarin gevestigd wordt.

Omschrijving

SCHOOLGEBOUW opgetrokken in een gesinterde baksteen, bestaande uit een centrale, drie bouwlagen hoge, achthoekige toren met achtzijdig tentdak met op de nok een ijzeren windwijzer met wapen van Haren, en aan weerszijden een één bouwlaag hoge vleugel onder een schilddak. De eerste bouwlaag van de toren heeft een vierkante plattegrond. De daken zijn gedekt met een grijze verbeterde Hollandse pan en hebben een houten overstek met mastgoot. De beide vleugels worden aan de schoolpleinzijde geleed door iets uitgebouwde raampartijen onder een betonnen latei, bestaande uit vijf stalen ramen onder, en vijf zesruits stalen valramen boven de middendorpel; voor de vensters een gemetselde bloembak; tussen de vensterpartijen zijn op bloembakhoogte een vijftal houten planken bevestigd om op te zitten. De zuidwestgevel heeft vier en de zuidoostgevel drie raampartijen; in het dakvlak erboven respectievelijk vier en drie kleine platte houten dakkapellen met tweeruitsvenster. De beide kopgevels van de vleugels zijn blind. De achtergevel van beide vleugels zijn over de hele breedte uitgebouwd met een één bouwlaag hoge aanbouw onder een plat dak met gemetselde borstwering waarin de gang en toiletgroepen zijn ondergebracht, en aan het uiteinde met een twee bouwlagen hoge platte aanbouw met entreepartij. In de noordoostgevel van de aanbouw zes stalen vensterreeksen afwisselend bestaande uit vier smalle staande vensters en uit drie bredere vensters onder een rollaag; en één vensterreeks met vijf smalle vensters. Per vensterreeks een doorlopende bakstenen onderdorpel. Aan de noordwestzijde drie stalen vensters. Het twee bouwlagen hoge deel heeft aan de noordoostzijde een vensterreeks van vier bredere vensters en op de verdieping een kleine tweezijdige stalen erker. Aan de zuidoostzijde een entreepartij bestaande uit een gemetseld portiek met betonnen luifel met originele plafondlamp, een vier treden hoge gemetselde stoep met gemetselde bloembak aan de rechter zijde en een houten paneeldeur met tweeruits deurlicht.

De achtergevel van de aanbouw aan de noordwestzijde heeft een samengesteld stalen venster, twee vensterreeksen bestaande uit vier smalle staande vensters, een later dichtgezette vensterreeks van zeven smalle vensters, een later dichtgezette vensterreeks van drie bredere vensters, en een getoogde dubbele deur en een venster (beide niet origineel). In het twee bouwlagen hoge deel een vensterreeks van vier bredere vensters en op de verdieping een kleine tweezijdige stalen erker; aan de zuidwestzijde een entreepartij bestaande uit een ondiepe gemetselde portiek met betonnen luifel, een gemetselde stoep (een trede) en een houten paneeldeur met tweeruits deurlicht; links van de portiek een gemetselde bloembak en een smal venster met latei.

De hoofdentree bevindt zich aan de zuidzijde in een uitgebouwd portaal aan de centrale toren en bestaat uit een dubbele paneeldeur met smalle deurlichten in een gemetselde portiek met een betonnen luifel en vloer van decoratief metselwerk; boven de entree een balkon met gemetselde borstwering met gepleisterde afdekplaat waarop een buishekje en betonnen banken, bereikbaar via dubbele balkondeuren; aan de borstwering een natuurstenen plaat met de tekst: "Openbare School, anno 1927". Boven de balkondeuren een luidklok onder een zinken afdakje. De toren heeft bovenin, rondom, smalle liggende vensters, afwisselend één- en driedelig, binnen een fries van uitgemetselde gevelbanden en op de verdieping een aantal staande tweeruits vensters en aan de noordoostkant twee grote vensters met roedenverdeling, met onder de meest noordelijke een entree naar de kelder.

Aan de noordoostzijde van de toren is een even hoge smalle aanbouw aangebouwd dat het trappenhuis omhuld onder een steekkap met schilddak en een fries van uitgemetselde gevelbanden. De noordgevel van de aanbouw heeft dubbele paneeldeuren met tweeruits deurlichten onder een rollaag en een langwerpige, vijfdelige betonnen erkerpartij (tweezijdig) met tien stalen negenruits vensters; in de beide zijgevels zes staande stalen zesruits vensters met uitspringende rollaag.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gangen de tegelvloeren met decoratief patroon, de tegellambrizering (geel met zwarte bies) van de gestucte wanden; in het trappenhuis de natuurstenen trap met aan één zijde een smeedijzeren hek met regels en stijlen en een leuning van gelakt hout, de tegellambrizering (geel met zwarte bies), de deuren met deurlicht die toegang verlenen tot de verschillende verdiepingen; in de hal het houten "cassetteplafond" en de houten vloer.

Waardering

Voormalige openbare lagere school met schoolplein met muur, pijlers, noordpijl en zitbank van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een lagere school met zeven lokalen op L-vormige plattegrond uit 1927

- vanwege de opvallende vormgeving met centrale toren

- vanwege de afgewogen detaillering en ornamentiek

- vanwege de verzorgde inrichting van het schoolplein

- vanwege de beeldbepalende ligging in het centrum van Haren