Scholengemeenschap Van Oldenbarnevelt

Inleiding:

SCHOOLGEBOUW, hoofdonderdeel van het complex Scholengemeenschap Van Oldebarnevelt, gebouwd in 1925-27 naar ontwerp van A. van der Steur en W.G. Witteveen.

Omschrijving:

Op samengesteld grondplan opgetrokken SCHOOLGEBOUW, bestaande uit twee hoofdvolumes: het eigenlijke schoolgebouw met bibliotheek links van de hoofdingang aan het Afrikaanderplein en een breder aulagedeelte met gymzalen en congiërgewoning rechts van de ingang. De verschillende onderdelen zijn ondergebracht in blokvormige bouwvolumes van een verschillende grootte. Hierdoor ontstaat een kubistisch totaalbeeld van vooruitspringende en terugliggende massa's in de trant van de Hilversumse scholen van Dudok. Het iets terugliggende schoolgedeelte is identiek aan de plein- en aan de straatzijde: vijftien vensterassen breed en drie bouwlagen hoog. De vensters zijn samengesteld: een tweeledig vierkant venster onder met twaalfruits roedenverdeling in de bredere iets uitkragende bovenlichten. Aan het uiteinde een iets hoger bouwvolume waarin zich naast het secundaire trappehuis de bibliotheek bevindt. Het gevelvlak van dit bouwvolume gaat op de eerste en op de tweede verdieping over in de gevel van het schooldeel door middel van een uitkragend balkon met gemetselde borstwering. De monumentale hoofdingang met het er achter gelegen hoofdtrappenhuis bevindt zich in het midden van het gebouw en heeft een symmetrische opbouw. De ingang, aan weerszijden ingeleid door een gemetselde muur met bloembakken, wordt bereikt door een brede gemetselde trap en bevindt zich, evenals andere ingangen in het pand, onder een gemetseld boogvormig portaal. Het volume van het hoofdtrappenhuis heeft een torenachtige opbouw met, vanaf het plein gezien, een accent van twee trapsgewijs hoger opgaande bouwvolumes aan de rechterzijde. De verticaliteit wordt versterkt door gemetselde lisenen, links en rechts boven de ingang overgaand in expressionistisch metselwerk in het gevelvlak boven de ingang. Ook hier een grote variatie in venstervormen: op de begane grond aan weerszijden van de ingang een bijna vierkant kruisvenster waarboven zich op de eerste verdieping grote erkervormige negenledige vensters bevinden. Hiertussen een laag drieledig strokenvenster waarboven drie kleine vensters met hier weer boven drie hoge smalle vensters. Helemaal bovenin twee kleine rechthoekige vensters. Het aulagedeelte, met op de begane grond twee gymnastiekzalen en de aula over de volle breedte van het gebouw op de eerste verdieping, springt iets naar voren en telt twee tot drie bouwlagen. In de uitbouw de ingang naar de sportvertrekken, de trap naar de erboven gelegen aula met toneel en de bijbehorende toiletten, garderobe en kleedkamers. Op de begane grond twee kleine rechthoekige vensters en een hoog langwerpig achtledig venster voor de verlichting van het trappenhuis. De gymnastiekvertrekken worden aan weerszijden verlicht door zes bijna vierkante vensters met kleine roedenverdeling. Hierboven aan weerszijden de zes hoge kruisvensters van de aula. Op de westelijke hoek, overgaand in de zijgevel, de congiërgewoning. Deze is eveneens kubusvormig en opgebouwd uit volumes van verschillende grootte. Aan de Putselaan een karakteristieke galerij met drie gemetselde bogen. In het midden een houten voordeur en links een vierkant venster. Hierboven, op de eerste verdieping, drie tweeledige slaapkamervensters. In het lagere hoekdeel op de begane grond en op de verdieping rechthoekige vensters. De zijgevel aan het Afrikaanderplein heeft onder een houten luifel een achteringang. De kopse gevel aan de Putselaan is meer gesloten behandeld. De symmetrische compositie wordt alleen door de aanwezigheid van de congiërgewoning links, verstoord. In het midden van de gevel, wederom onder een boogvormig portaal, een brede deur met in de zijnissen links en rechts, smallere getoogde deuren. Links en rechts vanaf de eerste verdieping licht uitkragende smalle bouwvolumes met aan weerszijde twee kleine rechthoekige vensters, onder afgezet door natuurstenen rustend op een bakstenen sierfries. Aan de bovenzijde gaan deze bouwvolumes over in een iets lager volume eveneens licht uitkragend met over de gehele breedte een twaalfledig strookvenster. Het gesloten gevelvlak wordt in het midden onderbroken door vier kleine smalle vensters. De kopse gevel aan de J. Brandtstraat is geheel symmetrisch. In het midden een uit verschillende volumes samengestelde, gesloten uitbouw met op de eerste verdieping een balkon met dubbele gemetselde borstwering, op de eerste verdieping geflankeerd door hoge zesledige vensters. Op de tweede verdieping vijf bredere vensters met kleine roedenverdeling.

Het interieur van de school is sober, doch uiterst zorgvuldig gedetailleerd. De meeste aandacht is besteed aan de vormgeving van het ruime trappenhuis en de gangen. Hier tot op deurhoogte grijsgele verglaasde Friese baksteen met daarboven ruw geschuurd pleisterwerk. De deuren en plinten zijn in heldere primaire kleuren geschilderd. Verder is van bijzonder belang de aula met fraai gemetseld voorportaal en zichtbare houtenkap.

Waardering:

Prominent aan het Afrikaanderplein gelegen schoolgebouw hoofdonderdeel van het complex Scholengemeenschap Van Oldebarnevelt van algemeen belang wegens architectuur cultuur- en sociaalhistorische waarde, alsook van stedenbouwkundig belang. Verder neemt dit schoolgebouw, als een van de eerste ontwerpen van Van der Steur in gemeentelijke dienst, een belangrijke positie in zijn oeuvre in.