Inleiding:

STOOMGEMAAL met WOONHUIS/KANTOOR in neo-Renaissancestijl, gelegen aan de Westersingel. Gebouwd in 1891 naar ontwerp van de directeur gemeentewerken G.J. de Jongh in het kader van W.N. Roses en J.A. Scholtens "Waterproject" van 1854. Tot 1859 stond op deze plek een Fijnje-pomp. In 1923 werd het stoomgemaal omgebouwd tot elektrisch gemaal.

Omschrijving:

Stoomgemaal annex woonhuis/kantoor met een T-vormige plattegrond, waarbij het woonhuis/kantoor zich bevindt in het bouwvolume van twee bouwlagen en een kapverdieping aan de straatzijde, en het gemaal in een lagere aanbouw (één bouwlaag met kapverdieping) aan de achterzijde is ondergebracht. Het geheel is opgetrokken in rode baksteen, gemetseld in staand verband, boven een natuurstenen plint.

Natuurstenen detailleringen in de vorm van cordonlijsten, hoekvertandingen en sluitstenen. De zadeldaken zijn met leien gedekt. Schuifvensters met houten kozijnen, op de begane grond aan de voorgevel onder rondboog, de overige zijn getoogd. De voorgevel, aan de Westersingel, heeft een middenrisaliet die rijker gedetailleerd is door middel van natuurstenen hoekvertandingen. Hier bevindt zich op de begane grond de ingang: een dubbele houten deur met getoogd bovenlicht.

Op de eerste verdieping een tweelichtvenster met houten deelzuiltje en in de topgevel een enkel venster. De top wordt bekroond met een aedicula en windvaan. In de gevelvlakken aan weerszijden van de middenrisaliet per verdieping twee vensters waarbij de onderste rondboogvormig en de bovenste recht afgesloten worden. Op het zadeldak links en rechts een dakkapelletje met tentdakjes met piron. De tuitvormige zijgevels zijn vrijwel blind, met een dubbel venster in de van consoles voorziene top. De linker zijgevel bevat voorts een zij-ingang en bovendien is aan de voorzijde een tuinmuur met deur en hoekpijler aangebouwd. In de toegangshal bevinden zich nog de oorspronkelijke lambrizeringen in neo-Renaissancestijl. In de machinehal gedecoreerde gietijzeren kolommen en ijzeren kapspanten.

Waardering:

Stoomgemaal annex woonhuis/kantoor in neo-Renaissancetrant aan de Westersingel, deel uitmakend van W.N. Roses en J.A. Scholtens "Waterproject". Als zodanig van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde, alsook uit stedenbouwkundig en typologisch oogpunt.