Inleiding

DIENSTWONINGEN behorende bij het waterbouwkundige complex bestaande uit het gemaal Smeenge met een schutsluis en verkeersbrug, sluiswachtershuisje, schotbalkenloods en dienstwoningen bij De Voorst en Vollenhove. Het bij het complex behorende blok van zes woningen voor gemaal- en sluispersoneel, alsmede voor één of twee kantonniers werd in het derde kwart van 1941 aanbesteed en werd uitgevoerd door N.V. Panagro te Warmond. De woningen waren gereed in 1942. Ze behoren bij het in de jaren 1939-1942 in opdracht van Rijkswaterstaat (Dienst der Zuiderzeewerken afdeling Noordoostpolderwerken, later Rijksdienst IJsselmeerpolders) gebouwde gemaalcomplex, dat ontworpen werd door ir. D. Roosenburg (Den Haag). De dienstwoningen zijn gebouwd in een eenvoudige, functionele bouwstijl, die een verre verwantschap heeft met de architectuur van de Delftse School. Aan de achterzijde staan drie dubbele schuurtjes, die deel uitmaken van de oorspronkelijke opzet van het complex.

Omschrijving

Een rijtje van zes, in schone baksteen opgetrokken woningen met verdieping onder met verbeterde Hollandse pannen gedekte, uitkragende zadeldaken met vier gemetselde schoorstenen. Alle woningen bevatten rechtgesloten gevelopeningen die staan onder rollagen. De onderdorpels van de vensters zijn vervaardigd van grèstegels. De linker woning in het evenwijdig aan de weg staande rijtje heeft een, ten opzichte van de andere woningen, risalerende voorgevel. Deze voor de machinist van het gemaal bestemde woning is zodoende groter dan de andere vijf woningen.

Waardering

De dienstwoningen zijn van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde.

- De woningen hebben cultuurhistorische waarde omdat de bouw ervan het ontstaan van de Noordoostpolder markeert en het derhalve de oudste nog bestaande woningen in de Noordoostpolder zijn.

- De woningen hebben architectuurhistorische waarde vanwege de sobere, voor de bouwtijd karakteristieke vormgeving.

- De woningen hebben ensemblewaarde vanwege de bijzondere visuele en functionele samenhang met de overige onderdelen van het complex.

- Het rijtje woningen is bovendien van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur.