Inleiding

Het voormalige 'Hôpital Wallon' is in 1892 gebouwd als ZIEKENHUIS in opdracht van de Waalse Gemeente. Het betrof de uitbreiding van het sinds 1886 in het pand Rapenburg 12-14 gevestigde ziekenhuis. Ontwerper van de uitbreiding was de Leidse architect W.C. Mulder. Het gebouw behield de oorspronkelijke functie tot 1925, daarna heeft het nog dienst gedaan als zusterhuis van het Academisch Ziekenhuis en als nood-stadhuis. Vanaf 1946 is het in gebruik als studentenhuis. Het gebouw heeft de stijlkenmerken van de destijds in zwang zijnde Neo-Hollandse Renaissance en maakt deel uit van een gesloten gevelwand binnen het beschermde stadsgezicht.

Omschrijving

Vanuit een samengestelde plattegrond met drie bouwlagen, in baksteen opgetrokken pand met accenten van natuursteen en gepleisterde baksteen, onder een met bouletpannen gedekt schilddak. Symmetrische, vijfassige voorgevel met gefrijnde, tot de onderdorpels van de begane-grondvensters opgaande hardstenen plint. Licht risalerende, hoger opgaande middentravee met een entreepartij binnen een omlijsting van op hardstenen sokkels staande, gecanneleerde pilasters. Deze worden bekroond door als kraagstenen functionerende leeuwekoppen. Paneeldeur met raamijzers onder een in een uitkragend bovenste deel van de omlijsting gevat, boven een geprofileerd kalf staand bovenlicht met console tussen twee gekoppelde geprofileerde rondbogen (bifora) met sluitsteen en schelpmotieven in de diepliggende boogtrommels. Aesculaap in het spaarveld aan weerszijden van het bovenlicht. Boven de rondbogen het jaartal 1892 tussen vier kleine consoles die de bekroning van de entreepartij dragen. Deze is samengesteld uit een geprofileerde kroonlijst, klauwstukken met bol en gekeerde voluten, een centraal veld met inscriptie "HôPITAL WALLON" en eendriehoekige fronton met schouders, diepliggend tympaan en siervaasbekroning. Aan weerszijden van de entreepartij twee diepliggende zesruitsvensters met hardstenen onderdorpel, schuivende bovenramen, brede houten middenstijlen en geprofileerde wisseldorpels en regels. Boven de geprofileerde bovendorpel twee gekoppelde rondbogen met sluit- en aanzetstenen. Tweede bouwlaag boven een geprofileerde hardstenen cordonlijst. De vijf vensters als die op de begane grond, maar onder segmentbogen met sluit- en aanzetstenen en vlechtwerk in de boogtrommels. Sluitstenen verbonden met de geprofileerde cordonlijst tussen de tweede en de derde bouwlaag. Vensters als de overige, maar met een over de gehele breedte van de gevel doorgetrokken geprofileerde onderdorpel. Boven de vensters hanekammen van gepleisterde en ongepleisterde baksteen. Rechte gevelbeëindigingen aan weerszijden van het middenrisaliet voorzien van een uitgemetseld boogfries met sluitstenen en rechte consoles en een geprofileerde daklijst op eveneens geprofileerde gootklossen. Vanuit het middenrisaliet doorgetrokken, op kraagstukken met diamantkoppen rustende dakkapel met tuitgevel en met pannen gedekte steekkap. Binnen de uitgemetselde top-omlijsting een rechtgesloten venster met geprofileerde onder- en bovendorpel onder een rondboog met kwartronde neggen. Top voorzien van kraagstukken, schouders met obelisken, geprofileerde deklijst en tuit met bekroning in de vorm van een fronton met obelisk. Staafankers aan het zichtbare deel van de linker zijgevel. Voor het gebouw een hardstenen stoep met ijzeren hekken tussen zware, eveneens hardstenen stoeppalen met bolbekroning.

Waardering

Het voormalige Hôpital Wallon uit 1892 is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als kenmerkende uitwendig gaaf bewaard voorbeeld van een kleinschalig ziekenhuisgebouw in Neo-Hollandse Renaissancestijl. Het voormalige ziekenhuis heeft tevens ensemblewaarde als beeldbepalend onderdeel van een historische gevelwand.