Omschrijving

PASTORIE (1897, Ambachtelijk-traditionele stijl) met aangebouwd VERENIGINGSGEBOUW, bestaande uit een dwarshuis en achterhuis. Het één bouwlaag hoge, deels onderkelderde symmetrische DWARSHUIS op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een gepleisterd trasraam. Het pand wordt gedekt door een schilddak waarop niet-originele pannen (oorspronkelijk zwarte Friese golfpannen); twee schoorstenen op de nokken; houten kroonlijst. De gevels worden geleed door T-vensters, onder een segmentboog met boogtrommel waarin gekleurde stenen, met bovenlichten waarin geschilderd glas-in-lood.

De entree in portiek onder een segmentgewelf bevindt zich in de middenrisaliet van de voorgevel (oostzijde); houten paneeldeuren met decoratieve gietijzeren rasters en bovenlicht; in de zijkanten van de portiek een halfronde nis onder rollaag waarin baksteen decoraties; hardstenen stoep van drie treden. Aan de linkerzijde van de entree in baksteen gegraveerd: 18 FE p.k. 97. Aan weerszijden van de entree twee T-vensters. Boven de entree is de gevel doorgetrokken en wordt beëindigd door een geprofileerde gebroken gootlijst, waaronder een houten balkon met twee openslaande deuren en aan weerszijden een decoratief vlak; balustrade van hout en gietijzer; decoratieve houten consoles.

In de zuidgevel vier T-vensters. In de westgevel een klein venster onder rollaag. In de noordgevel vier T-vensters, twee twee-delige getoogde keldervensters met diefijzer en in het dakvlak een niet-origineel dakraam.

Het ACHTERHUIS op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen en wordt gedekt door een zadeldak met wolfeind waarop geglazuurde zwarte Friese golfpannen. De gevels worden door pilasters in vier vlakken verdeeld; muurankers. Aan zowel de noord- als zuidzijde een houten paneeldeur met getoogd twee-delig bovenlicht onder rollaag waarvoor een gemetselde stoep van één tree.

Aan de noordzijde een deur en twee getoogde vensters met roedenverdeling onder rollaag en een niet-origineel aangebouwd fietsenhok. Aan de zuidzijde een deur en twee niet-originele vensters. In de achtergevel (westgevel) strakke veren en een houten makelaar. Aan deze zijde is het verenigingsgebouw aangebouwd.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: in de kamers de luiken en de schuifdeuren met glas-in-lood, in de hal de tussendeuren waarin schilderingen op glas en de houten paneeldeuren.

Aangebouwd VERENIGINGSGEBOUW op rechthoekige plattegrond opgetrokken in rode baksteen en gedekt door een zadeldak met zwart geglazuurde Friese golfpannen. De gevels worden geleed door getoogde vensters met decoratieve gietijzeren roedenverdeling onder rollaag; muurankers.

In de voorgevel (noordzijde) een uitgebouwd portaal onder zadeldak, waarin twee houten paneeldeuren met boven- en zijlichten onder een houten latei; gemetselde stoep; aan de linkerzijde in baksteen gegraveerd `Ds HWMH, W.W., K.M.'; aan de rechterzijde `M.R. G.B. 1922'; in de top een houten paneel waarin de naam `Irene'. Aan weerszijden van het portaal een getoogd venster en op de top een bakstenen tuit.

Aan zowel de oost- als zuidzijde een niet-origineel aangebouwd schuurtje. Aan de achtergevel (zuidzijde) een driedelig venster en in de westgevel vier getoogde vensters.

Waardering

Pastorie met aangebouwd verenigingsgebouw van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een pastorie en verenigingsgebouw uit het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw in de provincie Groningen

- vanwege de sobere vormgeving maar bijzondere detaillering van zowel pastorie als verenigingsgebouw

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van pastorie en verenigingsgebouw

- vanwege de bijzondere en beeldbepalende ligging van de pastorie en verenigingsgebouw op een wierde in het dorp Zandeweer.