Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
515338
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82773/91
Kadastrale aanduiding
Usquert C 817
Kerkstraat 8, 9988 SN te Usquert

Omschrijving

Inleiding

WINKELWONING gebouwd in 1899 (Timmerman J.A. Uhl) in opdracht van G. Dusseldorp waarin Eclectische invloeden zijn verwerkt. Het pand dat waarschijnlijk omstreeks 1600 gebouwd was, kreeg in 1899 een nieuw voorhuis en deels een nieuw achterhuis aan de westzijde, waarin Dusseldorp een grossierderij annex kruidenierswinkel vestigde. Rond 1910 werd aan het voorhuis een serre gebouwd, die afgesloten kon worden met een rolluik, dat in 1991 werd vervangen door twee openslaande deuren. Tevens werd in 1991 de oude schuur deels afgebroken ten gunste van een garage; de garage komt wegens te geringe ouderdom niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking. De zuidzijde van het huis, die vanaf de openbare weg niet zichtbaar is, was voor de afbraak van de oude schuur binnenmuur.

De opdrachtgever G. Dusseldorp had naast deze winkel ook een postkantoor (in dit pand gevestigd tot 1911), koffiebranderij en carbidfabriek en richtte in 1912 de eerste busdienst van Usquert naar Groningen op; deze bestond slechts 13 jaar. In 1932 werd het bedrijf overgenomen door M. Timmer, die in dit pand een winkel, grossierderij en postkantoor had. Tegenwoordig heeft het pand uitsluitend een woonfunctie.

De winkelwoning is gelegen op de wierde van Usquert op de hoek van de Kerkstraat en de Torenstraat. Deze straten bezaten vroeger een winkelfunctie, die nu echter verdwenen is. Aan de zuid- en westzijde van het voorhuis ligt een smalle strook grond, waarin aan de westzijde een linde. De tuin wordt van de openbare weg gescheiden door een niet-origineel ijzeren hek op een gemetseld muurtje.

Omschrijving

WINKELWONING bestaande uit een VOORHUIS en ACHTERHUIS.

Het één bouwlaag hoge, deels onderkelderde VOORHUIS op rechthoekige plattegrond is opgemetseld in rode baksteen op een iets naar voren springend trasraam en wordt gedekt door een zadeldak waarop zwarte geglazuurde Friese golfpannen; twee gemetselde schoorstenen op de nokken met kap; houten makelaar; kroonlijst. De gevels worden geleed door H-vensters, met geel glas in het bovenlicht, onder een segmentboog met kalkzandstenen aanzet- en sluitstenen en boogtrommel waarin gekleurde tegels en onder de onderdorpel een muizetandlijst van rode baksteen. De topgevels hebben strakke houten windveren en een opklimmend fries van gele baksteen.

De entree bevindt zich in het middenrisaliet van de voorgevel (zuidgevel) waarin twee openslaande houten paneeldeuren met decoratieve gietijzeren rasters; in het bovenlicht glaspapier; drie treden hoge stoep van hardsteen en gietijzer waarnaast een ijzeren hek. Aan weerszijden van de entree twee H-vensters. In het dakvlak boven de entree een dakkapel, beëindigd door een houten fronton, onder een plat dak, waarin twee T-vensters.

In de westzijde links een paneeldeur met bovenlicht waarin een gietijzeren decoratie; gemetselde stoep van drie treden. Aan de rechterzijde een H- en een T-venster, waaronder twee keldervensters met diefijzer. In de top een vierdelig venster.

Aan de noordzijde, de achterzijde, op het dakvlak een dakkapel. Aan deze zijde is het achterhuis aangebouwd.

Aan de oostgevel bevindt zich de serre onder plat dak op een trasraam van rode baksteen afgezet met bruine geglazuurde steen; goot op houten klossen; vensters met roedenverdeling waarin deels geel glas; aan de voorzijde twee niet-originele serredeuren; de rechterzijde is dichtgezet. Boven de serre een vierdelig venster.

Het ACHTERHUIS op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een iets naar voren springend trasraam afgezet met een decoratieve band en wordt gedekt door een wolfdak, tegen een rechte topgevel, met zwarte Friese golfpannen; één schoorsteen op de nok aan de zuidzijde; makelaar met windveer op de nok aan de noordzijde; decoratief fries van kalkzandsteen en rode baksteen. De gevels worden geleed door identieke H-vensters als in het voorhuis.

In de topgevel van de zuidgevel een H-venster en vlechtwerk in de top. In de westgevel drie H-vensters, de winkelpui en niet-originele garagedeuren. Het verticale venster en de twee paneeldeuren met bovenlicht in de winkelpui worden omlijst door bakstenen pilasters, waarin gekleurde geglazuurde tegels en een fries met verdiepte vlakken; stoep van één tree; voor de etalage een ijzeren railing. In het dakvlak een dakkapel onder een flauw hellend zadeldak, waarin twee halfronde houten deuren onder een rollaag; in de zijkanten een rond venster met roedenverdeling. De achtergevel (noordgevel) is vernieuwd.

In de oostgevel (oudbouw circa 1600) in de hals een vierruits venster; in de zuidgevel van het achterhuis drie halfronde venster en een nis onder één rollaag, in de oostgevel een H-venster; in de zuidgevel van de krimp een houten deur en twee zesruits vensters onder rollaag, in de oostgevel vier negenruits vensters onder rollaag en segmentboog.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: in het voorhuis in de hal de gepleisterde wanden met lambrizering, het plafond van papier-maché met Eclectische schilderingen, de paneeldeuren met omlijsting van papier-maché en houten trap met lambrizering; in de kamer aan de westzijde het balkenplafond; in de kamer aan de oostzijde het plafond van papier-maché met Eclectische schilderingen en de zwarte marmeren schouw waarboven papier-maché en schilderingen. In het achterhuis in het kantoor de houten schouw en vensters met blinden; in de oude keuken de schouw; in de winkel de toonbank met niet-origineel blad (zinken blad zit eronder) en de kastenwand; in de gang de dubbele tochtdeuren met halfrond bovenlicht waarin gekleurd glaspapier, de tegelvloer en de paneeldeuren.

Waardering

Winkelwoning van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een winkelwoning rond 1900 in de provincie Groningen

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur

- vanwege de sobere vormgeving en bijzondere detaillering

- vanwege de waardevolle interieuronderdelen

- vanwege de bijzondere en beeldbepalende ligging van de winkelwoning op de wierde in het centrum van Usquert

- als herinnering aan de oude winkelfunctie die deze straat bezat.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Werk-woonhuis Winkelwoning

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1899
1900
exact
voorhuis en deels achterhuis
verbouwing
1910
1910
globaal
aanbouw veranda

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Eclecticisme
invloeden