Inleiding

DIRECTEURSWONING met ingebouwd KANTOOR en DIENSTWONING, genaamd `Omnia Vanitas', gebouwd in 1937 naar een ontwerp van de architecten J. Kruijer (Nieuwe Pekela) en P. van der Meulen (Wildervank) in een verstrakte Amsterdamse School-stijl. De directeurswoning bevond zich in het linker gedeelte van het pand, het kantoor in het rechter gedeelte en in de platte aanbouw. De dienstwoning bevond zich boven het kantoor. De opdrachtgever R.J. Wortman was in 1918 op deze plek een handel in bouwmaterialen, een schelpkalkbranderij en een cementdakpannenfabriek begonnen. De daarmee in verband staande gebouwen en kalkovens zijn in de loop der tijd verdwenen. Op de eerste verdieping zijn de stalen kozijnen deels vervangen door aluminium kozijnen. Het kantoor is verbouwd tot twee appartementen en is aan de achterzijde in 1941 verlengd met een platte aanbouw. De gevels van de platte aanbouw liepen oorspronkelijk ongeveer 80cm boven het dak door.

Het pand is monumentaal gelegen op een zeer ruim perceel aan het Oosterdiep. In de tuin aan de voorzijde staan twee beuken. Aan de linkerzijde van het perceel ligt een wijk.

Omschrijving

DIRECTEURSWONING met platte AANBOUW.

De deels één, deels twee of drie verdiepingen hoge, deels onderkelderde DIRECTEURSWONING op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in gele baksteen op een trasraam van gesinterde baksteen en wordt gedeeltelijk gedekt door een plat dak en gedeeltelijk door een samengestelde kap waarop groen geglazuurde romaanse pannen; hoge gemetselde schoorsteen; houten goot; fries van gele baksteen; houten dakkapellen onder plat overkragend dak, aan de voorzijde twee met driedelig venster, aan de achterzijde één met zevendelig venster waarvan één is dichtgezet. De gevels worden geleed door staande en liggende vensters onder een betonlatei met zwarte geprofileerde dorpelstenen.

In het centrale risalerende rechthoekige volume van de voorgevel (westzijde) bevindt zich een halfronde erker waarin vijf staande vensters onder één betonlatei. Boven de erker een balkon met halfronde gemetselde borstwering onder een halfronde betonnen luifel; twee vernieuwde balkondeuren waarin glas met aan weerszijden een staand venster. Boven het balkon een samengesteld vierdelig venster waarboven de naam `Omnia Vanitas'. Aan de linkerzijde van dit volume een gemetselde bloembak; aan de rechterzijde een niet-originele bloembak. In de rechtergevel van het rechthoekige volume drie liggende vensters; in het vooruitspringende geveldeel een langwerpig vierdelige venster met gemetselde stijlen waarin gekleurd glas-in-lood. In het linker geveldeel van de voorgevel een liggend tweedelig venster. Op de hoek van het risalerende rechthoekige volume en het terugspringende rechter geveldeel een hoge gemetselde schoorsteen die is doorgetrokken in de gevelwand. In het rechter geveldeel twee staande vensters onder één betonlatei waarboven een staand venster waaronder een bloembak en een driedelig venster. De entree van de woning in uitgebouwd portiek is voor het rechter geveldeel geplaatst en bestaat uit een plat volume onder overkragend plat dak. De entree bestaat uit een geprofileerde houten deur waarin een zesdelig venster met gekleurd glas-in-lood en zijlichten waarin gekleurd glas-in-lood; twee treden hoge gemetselde stoep met aan de rechterzijde een gemetselde bloembak; aan de rechterzijde een klein liggend venster. Naast de entree van de woning bevindt zich de entree ten behoeve van het huishoudelijk personeel en leveranciers in uitgebouwd portiek onder een plat overkragend dak. De entree bestaat uit een gladde houten deur met drieruits venster en bovenlicht opgebouwd uit glasstenen; twee treden hoge gemetselde stoep met aan de rechterzijde een gemetselde bloembak. Aan de rechterzijde van de personeelsingang bevindt zich de entree tot de kantoorruimtes.

In de noordgevel een halfronde erker waarin vijf staande vensters onder één betonlatei. Boven de erker een balkon met halfronde gemetselde borstwering waarachter twee vernieuwde balkondeuren waarin glas met aan weerszijden een staand venster, alle onder één betonlatei. Boven het balkon een samengesteld vierdelig venster. Aan de linkerzijde van de erker een driedelig venster en twee niet-originele tuindeuren met zij- en bovenlichten.

In het risalerende rechthoekige volume aan de linkerzijde van de achtergevel (oostzijde) een balkondeur met zijlicht en tweedelig venster waaronder een langwerpig plat volume is aangebouwd. Aan de rechterzijde van het rechthoekige volume een tweeruits venster. Op de begane grond een ingebouwd portiek waarin een staand venster; rechts een niet-originele deur waarnaast een samengesteld tweedelig venster waarvan één met bovenlicht waaronder een deels vernieuwde koekoek een tweeruits keldervenster en een kelderdeur. Voor het rechter geveldeel van de achtergevel bevinden zich een twee verdieping hoog en een één verdieping hoog plat volume. In de gevel van het twee verdiepingen hoge volume twee samengestelde tweedelige vensters waarvan één met bovenlicht onder één betonlatei waaronder twee tweeruits keldervensters en waarboven twee samengestelde tweedelige vensters onder één betonlatei. In de gevel van het één verdieping hoge volume twee niet-originele tuindeuren met zij- en bovenlicht waarboven een balkon met gemetselde rechthoekige borstwering afgedekt met donkere tegels; enkele vernieuwde balkondeur waarin glas en een dubbele vernieuwde balkondeur waarin glas met zijlichten. In de zuidgevel een staand venster en een gemetselde brievenbus waarboven drie staande vensters onder één betonlatei met houten bloembak waarboven drie liggende vensters. Voor dit geveldeel bevindt zich de entree tot de kantoorruimtes in uitgebouwd portiek onder een plat overkragend betonnen dak; aan de linkerzijde een houten deur waarin glas waarvoor een drie treden hoge gemetselde stoep; aan de voorzijde een niet-originele deur waarnaast een staand venster waarin glas-in-lood waarvoor een niet-originele gemetselde bloembak; boven het portiek een bovenlicht opgebouwd uit glasstenen.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de boardplafonds met geometrische motieven, de gladde houten deuren met omlijsting. In de directeurswoning in de hal de oranje geverfde lambrizering van asbest, de geel/zwarte tegelvloer, het houten bankje rechts van de trap, de gladde houten tochtdeur waarin glas-in-lood met zijlicht waarin glas-in-lood, de houten bordestrap met aan de linkerzijde de lambrizering van asbest die trapsgewijs oploopt en aan de rechterzijde de dichte houten leuning die trapsgewijs oploopt, in de woonkamer de houten suitedeur waarin glas-in-lood, in de keuken de houten kastenwand en de granito vloer, in de gang voor de leveranciers de grijs/wit/zwarte tegelvloer, op de eerste verdieping de houten bordestrap. In het kantoorgedeelte in de hal de houten tochtdeur waarin glas-in-lood met zijlicht waarin glas-in-lood, de bruin/geel/zwarte tegelvloer, de lambrizering van asbest met geschilderd marmermotief, in de gang de grijze tegelvloer, in het kantoor de parketvloer, de paneellambrizering, de gemetselde schouw en de houten kastenwand.

De platte AANBOUW op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in gele baksteen op een trasraam van gesinterde baksteen en wordt gedekt door een plat dak; op het dak niet-originele schutting. In de noordgevel van de platte aanbouw twee niet-originele tweedelige vensters. In de achtergevel (oostzijde) een staand venster. In de zuidgevel twee liggende driedelige vensters onder één betonlatei.

Waardering

Directeurswoning met ingebouwd kantoor en dienstwoning van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een directeurswoning met ingebouwd kantoor en dienstwoning uit 1937 in de provincie Groningen in een verstrakte Amsterdamse School-stijl

- vanwege de opvallende monumentale vormgeving en sobere detaillering

- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de bijzondere interieuronderdelen

- vanwege de monumentale ligging aan het water

- als opvallend voorbeeld van het oeuvre van architect J. Kruijer