Inleiding

VILLA "Spannenburg" werd in 1908 gebouwd in Art Nouveau-trant naar ontwerp van de Alkmaarse architect C.J. Ooms. Opdrachtgever was mejuffrouw Geertje Catharina Jelgersma, dochter van de Schoorlse dominee Jelgersma. Opvallend in het nagenoeg gaaf bewaard gebleven interieur zijn de schouwen waarvan één met een tegeltableau van de "Distel". De villa ligt teruggerooid van de weg tegenover de hervormde kerk van Schoorl. Binnen de tuinaanleg is de villa op een lichte verhoging gebouwd met daarvoor een gazon waarin een rozenperk, beplanting langs de zijden en het toegangspad rechts.

Omschrijving

Op nagenoeg rechthoekig grondplan gebouwde villa van twee bouwlagen onder een samengesteld en overstekend dak gedekt met bruingeglazuurde kruispannen. De gevels zijn tot onder de vensters van de begane grond opgetrokken in rode machinale Waalsteen in kruisverband met snijvoeg en daarboven witgepleisterd. Boven de meeste vensters is als ontlastingsboog een strek van rode Waalsteen uitgespaard. Langs de dakschilden bevindt zich een zinken mastgoot.

De voorgevel (O) heeft een sterk vooruitspringende, asymmetrisch geplaatste middenrisaliet onder een afgewolfd zadeldak waarvan het wolfseind bekroond wordt door een terracotta piron. Het dakoverstek van dit dak rust op vier schoren die bovenaan bewerkt zijn in de vorm van een gestileerde hondenkop. De middenrisaliet is op de begane grond voorzien van een dubbele terrasdeur met vijfruits bovenlicht en zijlichten. Middenboven bevindt zich een schuifvenster met ter weerszijden een smal schuifvenster. De middenrisaliet bevat bovenin een terugliggend tegeltableau van crèmekleurige tegels waarop in grijsgroene letters de naam "SPANNENBURG" staat. Daarboven een met rode Waalsteen geaccentueerde ronde opening voor het uitsteken van de vlaggemast. Links van de middenrisaliet een veranda waarop een balkon rust met gepleisterde hoekpijlers en daartussen twee smeedijzeren hekken in Art Nouveau-trant. Het balkon is toegankelijk via twee afzonderlijke balkondeuren met bovenlicht. In de voorzijde van de veranda bevindt zich een schuifvenster met een korfboogvormig bovenlicht voorzien van glas-in-lood, voorstellend een vijver met waterlelies en ter weerszijden lisbodden. De linkerzijde van de veranda was oorspronkelijk open onder de brede segmentboog van rode Waalsteen. In het smalle terugliggende rechter gedeelte van de voorgevel bevindt zich de entreepartij met paneeldeur voorzien van een cirkelmotief, bovenin acht ruitjes en een bovenlicht. Recht boven de deur een schuifvenster op de verdieping en in het dakschild een kleine zinkgedekte driehoekige dakkapel met halfrond valraam. Een identieke dakkapel staat op het linkerdakschild van de middenrisaliet. Het terras vóór de middenrisaliet heeft gepleisterde hoekpijlers en is, evenals de stoep bij de voordeur, betegeld met witte en gesmoorde plavuizen in schaakbordpatroon. Tegen het midden van de linkerzijgevel (Z) bevindt zich een driezijdige erker met in elke zijde een schuifvenster. Het balkon erboven is toegankelijk via een dubbele balkondeur met bovenlicht en smalle schuifvensters als zijlichten. Boven de balkondeur bevindt zich een dakopbouw identiek aan die van de middenrisaliet vóór, met uitzondering van twee kleine gekoppelde openslaande ramen onder het wolfseind. Op het rechterzijschild van dit afgewolfde zadeldak staat een driehoekige dakkapel als boven genoemd. De linkerhelft van de linkerzijgevel is op de begane grond voorzien van een schuifvenster met ter weerszijden een smal schuifvenster. Ter hoogte van de verdiepingsvloer bevinden zich drie rozetankers en op de verdieping een schuifvenster met links en rechts hiervan een smal en lager vast raam. Links heeft de begane grond een vast raam. De rechterzijgevel (N) is voorzien van rozetankers ter hoogte van de verdiepingsvloer en heeft in het midden een uit tweeruits draairamen bestaand keldervenster met diefijzer. De begane grond is rechts voorzien van een keukenvenster en een klein raam en links van een smal, hoog geplaatst venster. In het midden van zowel de parterre als de eerste verdieping bevinden zich twee kleine trapsgewijs geplaatste vensters. De verdieping heeft links een laag tweeruits venster met rechts daarvan een tweedelig venster. De linkerhelft van de rechterzijgevel is tot en met de zolderverdieping recht opgemetseld en voorzien van een tweedelig zoldervenster. De achtergevel (W) is op de begane grond uitgebouwd onder een lessenaarsdak gedekt met bruingeglazuurde kruispannen. In de rechter helft van deze uitbouw die rechtsboven bekroond wordt door een gepleisterde pinakel bevinden zich twee vaste vensters. Op de eerste verdieping heeft de achtergevel links en rechts een schuifvenster. Het achterschild wordt bekroond door een terracotta piron.

Het interieur verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat van de bouwtijd en bevat onder meer een door wit marmer omgeven granitovloer in de vestibule, in de achterliggende hal een ruime steektrap met bovenaan een kwart waarlangs een handlijst met onder- en bovenaan een floraal motief en een balustrade met een zware en rijk gedecoreerde trappaal, in de tuinkamer middenvoor een schouw met een haardvloer van zwarte en groene geglazuurde tegeltjes, een terugwijkende bovenboezem en een onderboezem van bruingeglazuurde baksteen waarin een bij de "Distel" vervaardigd meerkleurig tegeltableau voorstellend een Hollands landschap met molen, twee door een dubbele schuifdeur gescheiden kamers en suite met in de voorste een vaste hoekkast waarvoor een paneeldeur met acht ruitjes van geslepen glas en een hoekschouw met een onderboezem van groengeglazuurde baksteen waarin de spreuk "EIGEN HAARD IS GOUD WAARD" en een halfronde haardopening die evenals de haardvloer betegeld is met paarse en groene geglazuurde tegeltjes in schaakbordpatroon, zowel op de parterre als de eerste verdieping paneeldeuren met een rijke omlijsting in Art-Nouveau -trant, en in de kelder een vloer van bruingeglazuurde plavuizen. De via een ruime trap als in de hal beneden bereikbare zolder heeft een vloer van smalle delen en een met brede delen beschoten gordingenkap. Vooraan en in het midden van de zolder is een dienstbodenkamertje afgeschoten. De ronde opening voor de vlaggenmast kan aan de binnenzijde met een houten schuif afgesloten worden.

Waardering

Villa "Spannenburg" is van algemeen belang wegens de cultuur- en architectuurhistorische waarde als grotendeels zowel uit- als inwendig gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in Art Nouveau-trant gebouwde villa uit het eerste decennium van de twintigste eeuw. Tevens heeft de villa situationele waarde vanwege de beeldbepalende ligging in de dorpskern van Schoorl, tegenover de hervormde kerk.