Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516320
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82767/55
Kadastrale aanduiding
Zuidhorn F 2620
de Gast 4, 9801 AD te Zuidhorn

Omschrijving

Inleiding

RENTENIERSWONING met aangebouwd KOETSHUIS, gebouwd omstreeks 1890 in een Eclectische bouwstijl, naar een ontwerp van architect M. Viets. In 1947 is op zolder een slaapkamer afgetimmerd en is in het dakvlak van de achtergevel een dakkapel geplaatst. In 1978 zijn op zolder nog een aantal slaapkamers afgetimmerd.

De rentenierswoning is gelegen op een ruime kavel grond en heeft een vrij diepe voor- en achtertuin. De voortuin wordt van de openbare weg gescheiden door een gracht. Een HEK op een gemetselde muurdam, markeert het toegangspad naar de woning. Het HEK bestaat uit twee gepleisterde pijlers op vierkante grondslag met gepleisterde dekplaat, met aan één zijde een smeedijzeren vleugelstuk met krulwerk; ertussen twee beweegbare ijzeren hekken met stijl- en regelwerk met punten, opgevuld met krulwerk. Het pand is opvallend gelegen in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied De Gast, te midden van een aantal andere monumentale woningen.

Omschrijving

RENTENIERSWONING opgetrokken in een bruinrode baksteen op een gepleisterd trasraam. Het afgeknotte schilddak, gedekt met een zwart geglazuurde Friese golfpan, heeft een kroonlijst en vier gemetselde schoorstenen met kap. De hoofdentree bevindt zich midden in de voorgevel (oost) in een gepleisterd middenrisaliet met aan weerszijden een gepleisterde, deels gegroefde pilaster, met "kapiteel" gedecoreerd met diamantknoppen. Het risaliet wordt beëindigd door een kroonlijst met daarop een decoratief gepleisterde dakkapel met gebogen fronton en oculus, met als bekroning een zinken windwijzer en twee zinken bollen met punten. De entree bevindt zich in een ondiep gepleisterd licht getoogde portiek met gepleisterde sluitsteen, en bestaat uit een dubbele paneeldeur met deurlichten met smeedwerk onder een getoogd bovenlicht. Voor de deur een natuurstenen stoep met bovenin decoratieve zwarte en crème tegels. In de voorgevel tevens vier licht getoogde H-vensters met glas-in-lood bovenlichten onder een strek met gepleisterde sluitsteen. Op de hoeken van de voorgevel gepleisterde gegroefde hoekpilasters onderboken door gepleisterde accenten.

In de noordgevel twee licht getoogde H-vensters met glas-in-lood bovenlicht en een licht getoogd openslaand venster onder een bovenlicht met opgeplakte glas-in-loodstrips, alle onder een strek met gepleisterde sluitsteen, en een keldervenster.

In de zuidgevel een licht getoogd H-venster met glas-in-lood bovenlicht onder een strek met gepleisterde sluitsteen, en een (later) aangebouwde houten serre met lessenaarsdak. De serre heeft een decoratief houten beschot, ramen met roedenverdeling en een deur met deurlichten met kruisvormige roedenverdeling.

Aan de achtergevel een aankapping, die aan de achterzijde (west) later is witgeverfd. Aan de zuidkant van de aankapping (vernieuwde) openslaande deuren; aan de westzijde een dubbel H-venster, een (vernieuwde) deur, een w.c. venster en een dubbel staand venster; aan de noordzijde een opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht en rollaag; in het dakvlak een dakkapel (niet origineel).

Links aan de achtergevel en deels aan de noordgevel is een KOETSHUIS aangebouwd, opgetrokken in een roodbruine baksteen. Het schilddak, gedekt met een zwarte Hollandse pan heeft twee zinken pironnen. De oostzijde heeft een kroonlijst met bovenop een ornament (niet origineel) en dubbele schuurdeuren onder een rollaag. De noordzijde heeft een klein ijzeren rondboogvenster en gemetselde lisenen; de westzijde heeft twee ijzeren rondboogvensters; de zuidzijde twee kleine ijzeren rondboogvensters, een opgeklampte deur en gemetselde lisenen. Alle rondboogvensters hebben roedenverdeling, een gepleisterde rondboog en gepleisterde onderdorpel. In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gang het gepleisterde plafond met rozet; de dubbele tochtdeuren met deurlichten met decoratieve roedenverdeling en geëtst glas, binnen een houten omlijsting met fries en kroonlijst met ornament; de vloer met decoratieve tegels. In de voorkamer de houten blinden en vensterbanken; de eclectisch gedecoreerde houten schouw. In de woonkamer het linnen plafond met geometrisch ingedeeld lijstwerk; de bruin-zwart geaderde marmeren schouw met schacht met houten gegroefde pilasters en kroonlijst; de zwarte marmeren schouw; de houten blinden en vensterbanken; de openslaande deuren naar de serre onder een glas-in-lood bovenlicht. In de serre de twee panelen, beschilderd met een landschap door de gebr. Poppema. In de bijkeuken de tegelvloer in rood en geel; de houten glaskast.

Waardering

Rentenierswoning met hek van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een rentenierswoning uit omstreeks 1890

- als typerend voorbeeld van een symmetrisch type woning met pleisterdecoraties

- vanwege de opvallende eclectische ornamentiek

- vanwege de rustieke ligging in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied De Gast.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1890
1890
globaal
verbouwing
1947
1947
exact
achterzijde dakkapel
verbouwing
1978
1978
exact
slaapkamers op zolder afgetimmerd

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Rentenierswoning

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Eclecticisme
invloeden