Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516323
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82767/40
Kadastrale aanduiding
Zuidhorn F 4026
de Gast 2, 9801 AD te Zuidhorn

Omschrijving

Inleiding

RENTENIERSWONING met aangebouwd ACHTERHUIS en KOETSHUIS gebouwd omstreeks 1885 in een Eclectische bouwstijl. Aan de zijkant van het achterhuis bevindt zich een serre, die vermoedelijk jonger is dan de woning. Het achterhuis werd in 1946 voorzien van een nieuwe achtergevel en de verdieping van het woonhuis van een extra slaapkamer met een dakkapel door architect A. Siekman uit Zuidhorn. In 1963 is de achtergevel van het achterhuis opnieuw verbouwd.

De rentenierswoning is gelegen op een ruime kavel grond op de hoek van De Gast en de Frankrijkerlaan en heeft een vrij diepe voor- en achtertuin. In de tuin een aantal monumentale bomen, waaronder een rode beuk, een treurbeuk en een goudes. Een toegangspad leidt vanaf De Gast naar de woning en het koetshuis. Aan de straatzijde bevindt zich een TOEGANGSHEK, dat bestaat uit twee pijlers waartussen een decoratief ijzeren hekwerk. Het hoekpand is beeldbepalend gelegen aan het als beschermd gezicht voorgedragen gebied De Gast.

Omschrijving

RENTENIERSWONING opgetrokken in een roodbruine baksteen op een grotendeels gepleisterd- en een deels hardstenen trasraam (oostzijde). Het afgeknotte schilddak, gedekt met een zwart geglazuurde Friese golfpan, heeft een kroonlijst en drie, deels gepleisterde schoorstenen met kap. De hoofdentree bevindt zich midden in de voorgevel (oost) in een gepleisterde portiek en wordt benadrukt door twee gepleisterde pilasters. De portiek heeft een omlijsting met gepleisterde wenkbrauwboog met frontonmotief en kuif, en een natuurstenen stoep (twee treden) met een bordes van witte en zwarte marmeren tegels. In de portiek een dubbele paneeldeur met omlijste deurlichten met decoratieve roedenverdeling en gekleurd glas onder een getoogd bovenlicht met gietijzeren levensboom, twee vergulde paarden en een hekje. Boven de entree een doorgetrokken geveldeel onder een steekkapje met kroonlijst en bovenop drie akroterieën; gepleisterde hoekpilasters, gepleisterd fries, openslaande deuren met deurlichten met roedenverdeling tussen twee kortere tweeruits zijlichten, samengevat onder een omlijsting met frontonmotief met kuif; in beide zijkanten een keperboogvormig venster. Voor de openslaande deuren een houten balkon met houten balustrade met decoratief opengewerkt ijzeren hekwerk ertussen, steunend op twee gepleisterde (gebakken) consoles. In de voorgevel tevens vier licht getoogde T-vensters met (van binnen voorgezette) glas-in-lood bovenlichten, binnen een omlijsting met gepleisterde wenkbrauwboog met frontonmotief en kuif. De houten onderdorpels van de vensters gaan over in een gepleisterde cordonlijst, evenals de middendorpels. Op de hoeken van de voorgevel gepleisterde hoekpilasters.

In de noordgevel twee T-vensters met getoogd (van binnen voorgezet) glas-in-lood bovenlicht, en een openslaand venster met getoogd bovenlicht, alle onder een getoogde strek en met onderdorpels die overgaan in een gepleisterde cordonlijst.

In de zuidgevel drie getoogde T-vensters met (van binnen voorgezet) glas-in-lood bovenlicht, onder een getoogde strek en onderdorpels die overgaan in een gepleisterde cordonlijst; een getoogd vierruits keldervenster met koekoek met ijzeren rooster en rand van geel metselwerk; in het dakvlak een dakkapel (niet origineel, 1946).

Aan de achtergevel (west) een aangebouwd ACHTERHUIS en KOETSHUIS, opgetrokken in een roodbruine baksteen onder een aangekapt schilddak met gemetselde schoorsteen en zinken piron, gedekt met een zwarte Hollandse pan. De zuidgevel van het achterhuis heeft gemetselde lisenen, een H-venster, een klein getoogd schuurvenster met segmentboog van gele steen, een w.c. venster en een aangebouwde houten serre met plat dak en goot op klossen, op een (later geverfd) trasraam; de serre heeft vijf glasruiten en een schuifdeur, alle met bovenlicht. Voor de schuifdeur een houten trapje.

De noordgevel van het koetshuis heeft gemetselde lisenen en twee keer twee zesruits vensters (waarvan er twee later zijn dichtgemetseld) met getoogde strek, samengevat onder een segmentboog. De oostzijde van het koetshuis heeft een kroonlijst, gepleisterde hoekpilasters en licht getoogde dubbele schuurdeuren met twee deurlichten met gietijzeren panelen en een ijzeren paardenkopje, binnen een omlijsting met gepleisterde wenkbrauwboog met frontonmotief.

De aangekapte achtergevel van koets- en achterhuis is wegens verbouw van ondergeschikt belang.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gang het gepleisterde plafond met rozet; de paneeldeuren; de dubbele tochtdeuren met deurlichten en bovenlicht met gekleurd en geëtst glas en decoratieve roedenverdeling; de houten trap met leuning met decoratieve gietijzeren spijlen en houten handlijst, en gegroefde trappaal met acanthus kapiteel en decoratieve bekroning. In de voorkamer de zwart marmeren schouw met gepleisterde schacht met pilasters en kroonlijst. In de opkamer het glas-in-lood raam met wapen van de familie Feldbrugge, die het huis enige tijd heeft bewoond.

Waardering

Rentenierswoning met toegangshekje van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een rentenierswoning uit omstreeks 1885

- als typerend voorbeeld van een symmetrisch type woning met pleisterdecoraties

- vanwege de opvallende eclectische ornamentiek

- vanwege de beeldbepalende hoekligging in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied De Gast, te midden van andere monumentale rentenierswoningen.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1885
1885
globaal
verbouwing
1946
1946
exact
verbouwing
1963
1963
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Rentenierswoning

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Eclecticisme
invloeden