Inleiding

VILLA, genaamd `Geertruida' naar de dochter van burgemeester Kruisinga die het pand in 1908 heeft laten bouwen in een Eclectische trant met Chalet-stijl elementen. De serre is kort na 1910 aangebouwd. Opvallend aan dit pand is de zorgvuldig vormgegeven detaillering van ondermeer het balkon en het klimmend fries aan de voorzijde. In 1978 heeft onder andere verbouw plaatsgevonden waarbij de verdieping qua indeling werd gewijzigd en nieuwe dakramen werden geplaatst. Aan de achterzijde is een nieuwe schuur middels een muur verbonden met de villa. De schuur komt wegens te geringe ouderdom niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking.

Het pand is fraai gelegen op een ruim deels omgracht perceel op de hoek van de Gastlaan en De Gast in een gebied, De Gast genaamd, dat zal worden voorgedragen als beschermd gezicht. Het pand vormt een fraai ensemble met het eveneens beschermde buurpand (De Gast 13).

Omschrijving

De één verdiepingen hoge VILLA op nagenoeg rechthoekige plattegrond heeft witgepleisterde gevels in blokmotief op een donker naar voren springend gepleisterd trasraam en wordt gedekt door een zadeldak waarop zwarte Friese golfpannen; gepleisterde nokschoorsteen met kap; vijf pinakelvormige pirons, op de nok aan voor- en achterzijde omlijst met ijzeren vleugels; op het zuidelijk dakvlak een houten dakkapel onder plat overkragend dak waarin drie staande getoogde vensters; strakke houten windveren; houten goot op houten klossen; muurankers; in de topgevel aan de voorzijde een klimmend houten fries opgevuld met opengewerkt plaatmateriaal in organische vormen; zuidgevel gepleisterd fries. De gevels aan de voor- en zuidzijde worden geleed door getoogde H- en T-vensters deels met geschilderd glas-in-lood in de bovenlichten onder een gepleisterde strek met geaccentueerde aanzetstenen en diamantkop als sluitsteen en decoratieve stores. De gevels aan de noord- en achterzijde worden geleed door H- en T-vensters onder een gepleisterde strek.

In de symmetrische topgevel aan de voorzijde (westgevel) met op de hoeken gepleisterde pilasters in blokvorm met diamantkoppen vier H-vensters. Boven de vensters een houten balkon met decoratief hekwerk (liggende engelen, vogels) bekroond met twee vazen; twee niet-originele staande vensters (oorspronkelijk balkondeuren). Aan weerszijden van het balkon een halfronde nis en een staand halfrond venster. In de top een halfrond drieruits venster.

In de noordgevel een T-venster, een liggend tweedelig venster met diefijzer, een getoogde nis, een niet-origineel klein staand venster en een niet-origineel staand tweedelig venster.

In de topgevel aan de achterzijde (oostgevel) een niet-originele paneeldeur met bovenlicht met aan weerszijden een T-venster (rechter vernieuwd), waarboven twee vernieuwde T-vensters en een klein staand venster. In de top een rond gepleisterd vlak. Aan de rechterzijde wordt een nieuwe schuur (niet beschermd) middels een muur verbonden met de villa.

De entree bevindt zich in de zuidgevel en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin geslepen glas met getoogd bovenlicht waarin gekleurd glas-in-lood waarvoor een niet-originele stoep. Aan de rechterzijde van de entree een klein staand venster en een T-venster. Aan de linkerzijde van de entree een serre op vijfzijdige plattegrond op een gepleisterd trasraam afgezet met bruine geglazuurde steen. De serre is opgebouwd uit een aankapping met centraal een topgevel die boven de gootlijst is doorgetrokken en wordt gedekt door een zadeldak. Aan de voorzijde van de serre twee houten serredeuren waarin glas met gekleurd glas-in-lood in de bovenlichten en in de beschoten top een liggend ovaalvormig venster; in de schuine zijde links een H-venster en rechts een houten paneeldeur waarin glas waarvoor een niet-originele stoep, beide met gekleurd glas-in-lood in de bovenlichten; aan zowel de linker- als rechterzijde drie H-vensters met gekleurd glas-in-lood in de bovenlichten en aan de bovenzijde beschot. Aan de linkerzijde van de serre een H-venster.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren met omlijsting, de stucplafonds, in de tochthal de gekleurde tegelvloer en de dubbele houten tochtdeuren waarin geëtst glas en bovenlichten waarin geëtst glas, in de hal de gekleurde tegelvloer en de houten bordestrap met leuning van hout en ijzer, in beide voorkamers de schouwen waarboven gestucte decoraties, de houten vensterbanken rustend op consoles en de houten schuifdeuren waarin glas-in-lood.

Waardering

Villa van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een villa uit 1908 in de provincie Groningen in Eclectische trant met Chaletstijl-elementen

- vanwege de opvallende vormgeving en fraaie detaillering

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de hoge ensemblewaarde in combinatie met het buurpand De Gast 13

- vanwege de monumentale en beeldbepalende ligging in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied De Gast.