Omschrijving

Ten noordoosten van het hoofdgebouw van de historische buitenplaats DORTH, buiten de binnengracht bevindt zich het voormalig KOETSHUIS met aangebouwde schuur, bijbehorende paardenstal en tuinmuur. Het koetshuis werd in 1929 gebouwd door A.J. Jansen in een traditionele bouwstijl met invloeden van de Hollandse Renaissance. Het koetshuis kenmerkt zich door het relatief rijke materiaalgebruik zoals onder andere in gevels en kozijnen. Het koetshuis behoort tot de latere werken van de gemeentearchitect A.J. Jansen en fungeert thans als dubbel woonhuis. Achter het koetshuis bevinden zich nog een oorspronkelijk schuurtje en een paardenstal. Achter het huidige linker woonhuis bevindt zich nog een ca. 2 meter hoge tuinmuur en delen van het muurwerk van een voormalige stal. Door verbouwing en renovatie zijn een aantal oorspronkelijke elementen van het interieur verloren gegaan zoals een deel van de indeling en een aantal interieurelementen.

Het KOETSHUIS heeft een rechthoekige plattegrond en telt één bouwlaag onder een samengesteld zadeldak met gesmoorde muldenpannen. Aan de voor- en achterzijde van het pand zijn beide dakschilden voorzien van een geprofileerde bakgoot. Op beide uiteinden van de daknok bevindt zich een gemetselde schoorsteen, afgesloten door een vonkenvanger. De bakstenen gevels zijn gemetseld in kruisverband en zijn aan de bovenzijde van de drie topgevels voorzien van vlechtwerk. De gevels zijn verder voorzien van een omlopend trasraam, afgesloten door een halfsteens rollaag. Alle vensters worden afgesloten door een halfsteens rollaag met daarboven een halfsteens ontlastingsboog. Aan de onderzijde van de vensters bevinden zich gemetselde lekdorpels.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft in het centrum een dubbele opgeklampte meerruits deeldeur op hardstenen neuten, die wordt afgesloten door een anderhalfsteens rondboog. De rondboog heeft twee hardstenen geboortestenen. Aan beide zijden van de deeldeuren is de gevel voorzien van deurkozijnen op hardstenen dorpel en neuten en voorafgegaan door een gemetseld stoepje. In de kozijnen bevinden zich tweedelig opgeklampte deuren met 8-ruits bovenlichten. Boven de deuren bevinden zich houten luifels met getrapte consoles. De luifels zijn voorzien van een geprofileerde daklijst en zijn aan de bovenzijde met de gevels verbonden door twee trekstangen. Naast genoemde kozijnen zijn beide uiteinden van de gevel voorzien van houten kruiskozijnen, geflankeerd door persiennes. Het kozijn is voorzien van twee enkelruits draairamen met 9-ruits bovenlichten. De gehele gevel telt 6 regelmatig aangebrachte muurankers. Boven de deeldeuren in het centrum van de gevel bevinden zich naast elkaar twee 12-ruits stolpramen. Boven de stolpramen wordt het gevelvlak beëindigd door een topgevel, die op de hoeken is voorzien van hardstenen sierblokken. De bovenzijde van het muurwerk van de topgevel waarin drie muurankers zijn aangebracht, wordt afgedekt door hardstenen afdekplaten. Op de punt van de gevel is een betonnen windhaan bevestigd. De gevel wordt gedekt door een aangekapt zadeldak. Aan beide zijden van de topgevel heeft het dakschild telkens twee platgedekte dakkapellen met 12-ruits stolpramen. Deze zijn aan de bovenzijde voorzien van een geprofileerde daklijst.

De oorspronkelijk symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL heeft aan de rechterzijde een klein enkelruits klapraam. Links hiervan bevindt zich een deurkozijn op hardstenen neuten en dorpel, voorzien van een recente deur met 3-ruits bovenlicht. Aan de linkerzijde van de deur bevindt zich een identiek kruiskozijn als dat van de voorgevel. De linkerzijde van de achtergevel is gespiegeld aan de rechterzijde. Het deurkozijn bevat hier echter nog de oorspronkelijke tweedelige opgeklampte deur. Ook bevindt zich hier aan de rechterzijde van het kruiskozijn een hoge gemetselde schoorsteen die is verankerd met trekstangen. In het centrum van de achtergevel bevinden zich twee dwarsgeplaatste kozijnen. Het grootste kozijn is voorzien van twee 9-ruits draairamen. Het kleinere kozijn aan de linkerzijde heeft twee 6-ruits draairamen. Precies onder dit raam bevindt zich een platgedekte recente verbinding met het oorspronkelijk vrijstaande schuurtje aan de achterzijde. Aan de bovenzijde is de gevel voorzien van zes regelmatig aangebrachte muurankers. In het dakschild van de achtergevel zijn drie platgedekte dakkapellen aangebracht, voorzien van 12-ruits stolpramen en een geprofileerde daklijst.

Het INTERIEUR van het koetshuis is door renovaties sterk gewijzigd. Een aantal belangrijke interieurelementen zijn thans nog bewaard zoals onder andere zwart/wit geblokte tegelvloeren en de oorspronkelijke paneeldeuren.

Direct achter het koetshuis bevindt zich een thans aan de achtergevel vastgebouwd SCHUURTJE. De schuur telt één bouwlaag en heeft een rechthoekige plattegrond en in halfsteens verband gemetselde gevels. De gevels zijn voorzien van een omlopend trasraam, afgesloten door een halfsteens rollaag. In de achtergevel en zijgevels bevindt zich telkens één 4-ruits ijzeren stalraam, voorzien van een gemetselde lekdorpel. Het schuurtje wordt gedekt door een zadeldak met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen en een omlopende houten bakgoot. Op de daknok is een zinken ventilatiekoker aangebracht met dakje. Boven beide topgevels bevinden zich geprofileerde windveren.

Rechts achter de schuur bevindt zich de oorspronkelijke PAARDENSTAL. De stal telt één bouwlaag en heeft een rechthoekige plattegrond en in kruisverband gemetselde gevels, die worden afgesloten door een met riet gedekt zadeldak met geprofileerde windveren. De topgevels zijn op drie hoeken voorzien van natuurstenen blokken met daartussen vlechtwerk. De gevels zijn boven vensters en deurkozijnen voorzien van een halfsteens rollaag met daarboven een ontlastingsboog. De vensters zijn aan de onderzijde voorzien van gemetselde lekdorpels.

De VOORGEVEL is op de begane grond voorzien van een deurkozijn met een tweedelige opgeklampte boerderijdeur. Links van de deur heeft de gevel een 12-ruits draairaam voorzien van een zonneluik. In de topgevel bevindt zich een 12-ruits draairaam. De LINKER ZIJGEVEL is geheel blind. De RECHTER ZIJGEVEL is voorzien van twee dwarsgeplaatste kozijnen met gekoppelde 12-ruits draairamen. Onder het dakoverstek bevinden zich vier regelmatig aangebrachte muurankers. De ACHTERGEVEL heeft op de begane grond aan de rechterzijde een deurkozijn met opgeklampte deur en 3-ruits bovenlicht. Links van de deur bevindt zich een soortgelijk kozijn als in de zijgevels.

Aan de rechter zijgevel van de paardenstal is een thans sterk begroeide TUINMUUR gebouwd, die oorspronkelijk de tuin afsloot tussen de paardenstal en de thans verdwenen veestal. De ca. 2.30 meter hoge tuinmuur is gemetseld in kruisverband en wordt afgesloten door een ezelsrug. De muur bevat een rondbogig afgesloten opgeklampte houten deur en een aantal halfronde ijzeren stalramen zonder glas.

Waardering

KOETSHUIS in Traditionele bouwstijl met aangebouwde schuur, bijbehorende paardenstal en tuinmuur, gebouwd in 1929, behorende tot de historische buitenplaats Dorth

- van architectuurhistorische waarde als goed bewaard voorbeeld van een koetshuis in traditionele bouwstijl, met bijbehorende schuur, tuinmuur en paardenstal. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, de gaaf bewaard gebleven hoofdvorm, de detaillering en het materiaalgebruik zoals onder andere zichtbaar in de rijk uitgevoerde topgevels en kozijnen. Het in traditionele stijl gebouwde pand is een zeldzaam voorbeeld binnen het omvangrijke oeuvre van architect A.J. Jansen.

- van stedebouwkundige waarde door de situering van het object ten opzichte van de andere gebouwen en van de omgeving. Het object heeft als zodanig ook een ensemblewaarde met de rentmeesterswoning, de toegangsbrug, het hoofdhuis en de tuinaanleg.

- van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een buitenplaats met een zeer oude en rijke historie. Het landgoed is voor de ontwikkeling van de omgeving van eminente waarde.