Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516451
Complexnummer
529426 - Omwalling en grachten Leeuwarden
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82738/178
Kadastrale aanduiding
Leeuwarden B 4455
Leeuwarden, Oosterkade 139, Binnenstad

Omschrijving

Inleiding

De huidige BRUG vervangt een draaibrug uit 1879. Toenemende verkeersproblemen deden de gemeenteraad in 1932 besluiten een bredere brug te bouwen op dezelfde plek. Justus Zuidema tekende als gemeentearchitect voor het ontwerp in expressionistische stijl. De bouw begon in 1933, de opening vond plaats op 19 juli 1934. Aannemer was de N.V. Nederlandse Staalindustrie te Rotterdam, de bewegingsinrichting werd geleverd door Jaffa te Utrecht.

Omschrijving

De onderbouw is uitgevoerd in beton, dat bekleed is met baksteen en granieten elementen. De walhoofden sluiten met gebogen wanden aan op de walkanten. De gemetselde onderkanten van leuningen zijn aan de bovenzijde afgerond. De aanhechtingsplaatsen van de railingen uit buismateriaal zijn ingelaten in granieten blokken. Het zuidwestelijk landhoofd is uitgerust met een wenteltrap, die naar een thans dichtgemetseld urinoir leidt. Aan de westzijde zijn de landhoofden te weerszijden van de brugopening voorzien van in graniet gehouwen teksten: 1934 en VROUWENPOORTSBRUG. Ten zuiden van de doorvaartopening bevindt zich een stroomopening ten einde de weerstand voor de schepen zo gering mogelijk te maken. Het noordoostelijke landhoofd bevat een gebogen hellingbaan, die toegang verschaft tot de kelder, die behalve het bewegingsmechaniek nog een toilet en een werkplaats bevat. Het brugwachtershuisje op het zuidoostelijke landhoofd is achtzijdig. Het rust aan de waterzijde op een granieten plint. Het huisje heeft aan zeven zijden een raamlint met hardhouten kozijnen en bronzen vensters. Het interieur is nagenoeg ongewijzigd met een betegelde lambrizering en zwartmarmeren vensterbanken. Het achtzijdige tentdak is bekleed met koper. De oorspronkelijke draaihekken zijn vervangen door moderne slagbomen. De (originele) lantarens hebben een bevestiging in expressieve vormen, verwant aan de Amsterdamse School. De armaturen zijn vervangen door moderne. De leuningen op het val zijn samengesteld uit buismateriaal met een vierkante doorsnede. Staanders en liggers vormen een geometrisch patroon.

Waardering

Brug van algemeen architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang:

- vanwege de nagenoeg ongerepte staat;

- vanwege de expressieve kwaliteiten van de detaillering;

- als representatief voorbeeld van het werk van Justus Zuidema;- vanwege de ligging in samenhang met de Vrouwenpoortsdwinger.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 529426. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Weg- en waterbouwkundige werken Brug(C) Verkeersbrug

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1933
1934
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Weg- en waterbouwkundige werken Brug(C) Basculebrug electrisch aangedreven

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Expressionisme
stijlzuiver

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Zuidema, Justus ; Stad Leeuwarden
architect / bouwkundige / constructeur
Gemeente Leeuwarden ; Stad Leeuwarden
opdrachtgever