Inleiding

De voormalige LATIJNSE SCHOOL annex SEMINARIE werd in twee fasen (1884 en omstreeks 1900) in neogotische stijl gebouwd naar ontwerp van de architect E.J. Margry. De Latijnse school, in 1645 te Megen gesticht, trok leerlingen uit het gehele land. In het gebouw werd vanaf 1884 tijdelijk ook het raadhuis van Megen ondergebracht. Tegenwoordig functioneert het onder meer als gemeenschapshuis en tandartspraktijk. Het hoge en brede gebouw bestaat uit een vijftal vleugels en domineert met het naastgelegen, reeds beschermde zeventiende-eeuwse Franciscanenklooster, de Kloosterstraat en omgeving.

Omschrijving

Vóór de aanbouw uit ca. 1900 had het op de hoek van Kloosterstraat en Wilhelminastraat gesitueerde tweelaags gebouw een h-vormige plattegrond. Het eigenlijke schoolgebouw bestaat uit drie om een binnenhof gegroepeerde vleugels. De hoofdgevel ligt aan de zijde van de Kloosterstraat. Doordat de rooilijn van deze gevel fors terugwijkt is een pleintje (Everardusplein) ontstaan. Aan de noordelijke zijde wordt dit plein begrensd door het eveneens tot het complex behorende, aangrenzende voormalige raadhuis met bovenliggende kapel. Alle gebouwen hebben zadeldaken, die gedekt zijn met lei in Maasdekking en voorzien van neogotische dakkapellen. De bakstenen gevels zijn alle tweelaags en voorzien van eenmaal versneden steunberen per twee traveeën. De gevels aan het Everardusplein hebben een hardstenen plint, een hardstenen waterlijst, gepleisterde banden en een hardstenen geprofileerde goot met waterspuwers. Het schoolgebouw heeft negen vensterassen en is voorzien van een fors uitspringende middenrisaliet, waarin een natuurstenen portaal met kalf (vernieuwde deur en bovenlicht), waarboven een hardstenen plaquette (waartegen een nieuwe plaat met de inscriptie "Acropolis" is bevestigd), zesruits schuifvenster en de door een hardstenen kruis bekroonde topgevel met kalkstenen beeld van de H. Antonius zijn aangebracht. Alle overige vensters in deze gevel zijn ook zesruits schuifvensters. Onder de korfboogstrek is een strengpersstenen mozaïek aangebracht. Het gebouw wordt bekroond door een vierkante opengewerkte dakruiter met naaldspits. De kopse gevel aan de Wilheminastraat heeft een hijsbalk met luik in de topgevel. De achterliggende twee haakse bakstenen vleugels met klaslokalen dateren eveneens uit 1884 en zijn sober uitgevoerd met muizetandlijsten en zesruiters. De hal van het huidige gemeenschapshuis aan de Wilhelminastraat heeft een tweetal glas-in-loodvensters, voorstellende de H. Franciscus en Maria. In de aan het Everardusplein, haaks op het schoolgebouw staande vleugel (eveneens uit 1884) met zes vensterassen, was in de westelijke helft een dienstwoning, in de oostelijke helft het raadhuis gevestigd. Het woonhuis ligt op de begane grond en heeft drie vensterassen. Naast de twee T-vensters is geheel rechts een paneeldeur met hardstenen kalf en bovenlicht aangebracht. Het voormalige raadhuis bestaat uit een souterrain, dat via een opgeklampte inrijpoort en deur in de kopse gevel aan de Wilhelminastraat toegankelijk is. Vanaf het Everardusplein leidt een hardstenen trapportiek met ijzeren hekwerk naar de bel-etage met T-vensters. Boven het portiek is een hardstenen plaquette aangebracht, waarop een gelauwerde helm, hond en leeg wapenschild. De kunststenen lateien van de vensters van het raadhuis en de twee van diefijzers voorziene lichten van het souterrain hebben in tegenstelling tot alle andere een classicistische vormgeving. In de kopse gevel aan de Kloosterstraat zijn boven de genoemde inrijpoort vier T-vensters van de bel-etage aangebracht (waarvan de meest linkse bij het trapportaal blind is). De verdieping wordt geheel in beslag genomen door een neogotische kapel. De vensters zijn alle voorzien van een kalkstenen maaswerk, per harnas bestaande uit een dubbele driepaslancet, bekroond door een vierpas. De vensters en de achtlobbige roos in de kopgevel aan de Kloosterstraat hebben ornamentale glas-in-lood panelen. Het schoolgebouw is omstreeks 1900 aan de zijde van de Wilhelminastraat uitgebreid met een tweelaags vleugel onder plat dak, eveneens in neogotische stijl. Deze vleugel is parallel en op slechts één meter afstand van de bestaande achterbouw geplaatst. Vermeldenswaardig is het aan de Kloosterstraat op een bakstenen sokkel gestelde smeedijzeren pijlpuntenhekwerk met poort en bakstenen pijlers.

Waardering

Het gebouw is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden als getuigenis van een geestelijke en onderwijskundige ontwikkeling, in het bijzonder de wijze waarop in Megen in de negentiende eeuw door religieuzen onderwijs werd gegeven aan kostschoolleerlingen, welke in particuliere kosthuizen waren gehuisvest. Het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de kleine kostschool. Het heeft architectuurhistorische waarden door de schaal, de stijl en als voorbeeld van het werk van de architecten Margry. Het heeft ensemblewaarden, omdat het mede het aanzien van de oude kom van Megen bepaalt, het is gelegen binnen het van rijkswege beschermde stadsgezicht. Het is gaaf bewaard gebleven.