Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516647
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82688/99
Kadastrale aanduiding
Boxtel K 2230
Rechterstraat 80, 5281 BX te Boxtel

Omschrijving

Inleiding.

Enigszins achter de rooilijn van de grotendeels lintbebouwde Rechterstraat gelegen HERENHUIS. Drie gevels liggen vrij op het erf; de linker gevel sluit gedeeltelijk aan bij het buurpand. Gelegen in een siertuin met aan de straatzijde een hardstenen voorstoepje, rechts een inrijpad, aangelegd naast de destijds langs het pand stromende Binnendommel. Rechtsachter het voormalige koetshuis (ingrijpend verbouwd, buiten de bescherming). Het pand werd in het vierde kwart van de negentiende eeuw gebouwd voor de fabrikant Van der Eerden. Deze was eigenaar van een houtwerf. Rond de eeuwwisseling telde Boxtel vele houtwerven, waar rondhout voor telegraaf- en telefoonpalen, maar ook bielsen voor spoor- en tramwegen werden vervaardigd. Stilistisch behoort het huis tot het Eclecticisme. Naast het pand (westzijde) lag tot circa 1938 het Binnendommeltje met daarover de Meulekensebrug, destijds de scheiding vormend tussen de Rechterstraat en de Nieuwstraat. De ingebouwde rolluiken van de vensters op de begane grond zijn in de loop der tijd verdwenen. De vestiging in het pand van de Gezondheidsdienst voor dieren (1949 tot 1967) heeft in het interieur tot enkele kleine wijzigingen geleid, thans deels in stijl hersteld. In 1988 is (overeenkomend met de oorspronkelijke toestand) een nieuw hekwerk langs de straat geplaatst met daarin enkele oorspronkelijke elementen. Siertraliewerk voordeur in stijl vernieuwd. Diverse nieuwe vensters in de dakschilden. Het ingrijpend verbouwde koetshuis valt buiten de bescherming.

Omschrijving.

Het met knipvoegen in kruisverband gemetselde bakstenen pand beslaat een vierkante plattegrond en telt twee bouwlagen met een zolderverdieping onder een tentdak met schilden. In de met schub-, blokleien en mastiektegels gedekte schilden zijn aan de voor- en rechterzijde twee zinken oeil-de-boeuf zoldervensters geplaatst. Een smeedijzeren ornament bekroont de top van het dak. Op de hoeken vier schoorstenen onder afdekkappen met siersmeedwerk.

Voorzijde met symmetrische vijf traveeën brede lijstgevel met hoekpilasters en licht risalerende middenpartij waarin beglaasde paneeldeur in neo-renaissancistische vormgeving met geprofileerd kalf en bovenlicht. Deze deur wordt geflankeerd door twee tweeruits schuifvensters. Op de verdieping een balkon op voluutvormige consoles met balusterhek, waarachter dubbele balkondeur met bovenlicht. Aan weerszijden hiervan twee T-vensters. In de voorgevel zijn, evenals in de rechter gevel, alle gevelopeningen voorzien van een gepleisterde, geprofileerde stucomlijsting met bekronend, barok gedetailleerd kuifstuk. Verder een omlopende hoge hardstenen plint met (slechts in de voorgevel) casementen, bekroond met een hardstenen waterlijst. Dito lijst onder de vensters op de verdieping. Omgaande geprofileerde goot, aan de achtergevel en linker gevel opliggend, aan de voorgevel en rechter gevel overstekend en gekornist, rustend op voluutvormige consoles in een daklijst met overigens tussen de consoles decoratief bewerkte panelen. De rechter gevel bezit in beide bouwlagen drie vensters als voornoemd, voorts gedetailleerd als de voorgevel. Aan de achtergevel is op de begane grond links een houten serre op stenen voet onder plat aangebouwd. Overstekende, geprofileerde kroonlijst op klossen en bovenlicht met karakteristieke kleine roedenverdeling. Centraal een beglaasde achterdeur. Rechts een haaks geplaatste eenlaags aanbouw onder plat. Voorts onder meer een drietal getoogde T-vensters met hardstenen afzaat. De linker gevel grenst aan de voorzijde aan het buurpand, de achterzijde ligt vrij. In de gevel twee getoogde vensters en een klein gekoppeld trapvenster. Plattegrond met centraal (versoberde) vestibule, gevolgd door middengang naar achterdeur. Aan de rechterzijde woonvertrekken en keuken, aan de linkerzijde woonvertrekken en bordestrap naar de verdieping met slaapkamers (nu ook woonvertrekken). Van het interieur zijn onder meer vermeldenswaard: de oorspronkelijke kelder met troggewelf en profielijzers, marmeren gangvloer en lambrisering, trap, stucplafonds, beschilderde paneeldeuren met geprofileerde deurlijsten, traplicht met geëtst glas.

Waardering.

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de ontwikkeling en concentratie van de houtverwerkende industrie in Boxtel in de negentiende eeuw. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de verzorgde, gedetailleerde ornamentiek. Het heeft ensemblewaarden als markant, achter de rooilijn gelegen onderdeel van de historische bebouwing aan de Rechterstraat en als harmonieus, naast de gedempte Binnendommel gelegen architectonisch geheel, bestaande uit herenhuis, siertuin en koetshuis. Het is van belang wegens de architectonische gaafheid van de hoofdvorm en bewaard gebleven elementen uit het interieur.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis of

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1875
1900
globaal
verbouwing
1949
1967
globaal
verbouwing
1988
1988
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Herenhuis

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Eclecticisme
invloeden